Bài 5: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi dưới đây:
Hôm sau, mới tờ mờ sáng, Sơn Tinh đã đem ra đầy đủ lễ vật đến rước Mị Nương về núi.
Thuỷ Tinh đến sau, không lấy được vợ, đùng đùng nổi giận, đem quân đuổi theo, đòi cướp Mị Nương. Thần hô mưa, gọi gió, làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh. Nước ngập ruộng đồng, nước ngập nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước.
Sơn Tinh không hề nao núng. Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành luỹ đất, ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu. Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời, cuối cùng Sơn Tinh vẫn vững vàng mà sức Thuỷ Tinh đã kiệt. Thần Nước đành rút quân.
Từ đó, oán nặng, thù sâu, hằng năm Thuỷ Tinh làm mưa gió, bão lụt dâng nước đánh Sơn Tinh. Nhưng năm nào cũng vậy, vị Thần Nước đánh mỏi mệt, chán chê vẫn không thắng nổi Thần Núi để cướp Mị Nương, đành rút quân về.
a. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích là gì?
b. Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh? Em hãy tìm những chi tiết miêu tả cuộc giao tranh đó.
c. Kết quả của cuộc giao tranh là gì? Vì sao người thắng cuộc xứng đáng được xem là một anh hùng?
d. Cho biết ý nghĩa biểu trưng của hình tượng Sơn Tinh, Thủy Tinh. Theo em, nhân dân ta xây dựng hai hình tượng nhân vật này nhằm mục đích gì?
a. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ ba. Phương thức biểu đạt chính là tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
b. Nguyên nhân dẫn đến cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh:
- Cả hai vị thần đều muốn lấy Mị Nương làm vợ.
- Sơn Tinh đại diện cho sức mạnh của núi non, Thủy Tinh đại diện cho sức mạnh của biển cả. Hai thế lực này vốn đối lập nhau.
Chi tiết miêu tả cuộc giao tranh:
- Thủy Tinh:
+ "Hồ mưa, gọi gió, làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh."
+ "Nước ngập ruộng đồng, nước ngập nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước."
- Sơn Tinh:
+ "Dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành luỹ đất, ngăn chặn dòng nước lũ."
+ "Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu."
c. Kết quả của cuộc giao tranh: Sơn Tinh chiến thắng, Thủy Tinh thất bại.
Sơn Tinh xứng đáng được xem là một anh hùng vì:
- Có sức mạnh phi thường, có khả năng chế ngự thiên nhiên.
- Dũng cảm, kiên cường, chiến đấu bảo vệ thành quả của mình.
- Là biểu tượng của sức mạnh và tinh thần đoàn kết của người Việt Nam trong công cuộc dựng nước và giữ nước.
d. Ý nghĩa biểu trưng của hình tượng Sơn Tinh, Thủy Tinh:
- Sơn Tinh:
+ Biểu tượng cho sức mạnh của núi non, của thiên nhiên hùng vĩ.
+ Biểu tượng cho tinh thần quật cường, ý chí kiên định của người Việt Nam trong công cuộc chống chọi với thiên tai.
- Thủy Tinh:
+ Biểu tượng cho sức mạnh của biển cả, của thiên nhiên hoang dã.
+ Biểu tượng cho những khó khăn, thử thách mà con người phải đối mặt trong cuộc sống.
Mục đích của việc xây dựng hai hình tượng nhân vật này:
- Giải thích nguồn gốc của thiên tai lũ lụt: Lũ lụt là do sự tranh giành quyền lực giữa hai vị thần Sơn Tinh và Thủy Tinh.
- Thể hiện quan niệm của người Việt về thiên nhiên: Thiên nhiên là một thế lực hùng vĩ, có sức mạnh to lớn, con người cần phải tôn trọng và học cách chế ngự thiên nhiên.
- Ca ngợi tinh thần quật cường, ý chí kiên định của người Việt Nam: Con người Việt Nam luôn dũng cảm chiến đấu chống chọi với thiên tai, bảo vệ cuộc sống của mình.