Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
Con người khác hẳn những con vật cho nên chúng ta cần phải suy nghĩ trước khi nói lời gì không nên nói năng thô kệch hớ hếch,vô phép vì để tránh làm tổn thương ai đó và tránh gây mất tình đoàn kết
Em chỉ làm được như thế nếu thiếu và sai thì mong các anh các chị bổ sung và chữa lại ạ .
Mở bài:
+ Lời nói là công cụ giúp con người chúng ta giao tiếp với nhau, làm cho người gần người hơn.
+ Dân gian đã đúc kết những câu nói rất hay về tầm quan trọng của lời nói như " Lời nói goi vàng", " Lời nói chẳng mất tiền mua. Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau."
Thân bài:
1. Nghĩa đen
+ Lời nói là chuỗi âm thanh do con người phát ra trong hoạt động giao tiếp.
+ Vàng là một thứ kim loại quý giá, được xem như là tài sản của con người.
+ Câu tục ngữ so sánh lời nói có giá trị như một thứ của cải, tài sản quý giá của con người.
2. Vì sao lời nói lại quý giá đến như vậy?
+ Lời nói trước hết là một phương tiên để đánh dấu một bước tiến hóa của loài người.
+ Nhờ có lời nói mà con người có thể diễn đạt những tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của bản thân cho người khác biết mà không cần phải ghi chép mất nhiều thời gian.
+ Lời nói ra rất quan trọng. Nó có thể khiến một người thành công hay thất bại trong công việc.
Dẫn chứng: việc thuyết phục một đối tác kí hợp đồng phải cần có những lời nói khôn khéo và thuyết phục.
+ Lời nói còn là một thước đo trình độ văn hóa của con người. Sẽ chẳng ai đánh giá cao một con người ăn nói hàm hồ, thô tục. Ngược lại, một lời nói ngọt ngào, vừa lòng đẹp ý người nghe sẽ được đánh giá là một người có học thức, có văn hóa.
+ Người Việt Nam rất xem trọng lễ nghĩa, thế nên mỗi khi gặp nhau người ta thường chào hỏi nhau rất lịch sự: " Lời chào cao hơn mâm cỗ"
3. Chúng ta phải làm thế nào để phát huy giá trị của lời nói?
+ Lời nói là một thứ của cải vô giá của mỗi con người chúng ta mà không phải có tiền là mua được. Đó là một tài sản vô hình, không nhìn thấy được, không thể mua bán được; " Lời nói chẳng mất tiền mua"
+ Một lời nói ra thì không thể nào thu hồi lai được. Chính vì thế mà mỗi chúng ta phải cẩn thận trong việc phát ngôn : "Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau".
+ Nói ra thì dễ nhưng nói thế nào cho vừa lòng đẹp ý người nghe là cả một nghệ thuật không phải tự nhiên mà có được, mà nó đòi hỏi chúng ta phải trải qua một quá trình rèn luyện lâu dài. Người xưa thường dạy " Trước khi nói phải uốn lưỡi bảy lần" quả không sai.
Kết bài: Hiểu được điều này, chúng ta phải có ý thức rèn luyện lời ăn tiếng nói ngay từ lúc còn nhỏ. Phải học cách ăn nói lịch sự văn minh, tránh cách ăn nói thô tục để làm vừa lòng bạn bè, ông bà, cha mẹ thầy cô và cả những người xung quanh mình.
Lời nói quý hơn vàng , hơn bạc và lời nói chẳng mất tiền mua nên trước khi nói hãy suy nghĩ kĩ rồi hãy nói .Khi nói mà không suy nghĩ trước, không lựa lời nói có khi mất lòng nhau . Nên lời nói trong cuộc sống rất là quan trọng .Dựa và lời nói ta có thể biết tính cách của người khác
ta hiểu :
Sở dĩ con người khác với con vật ở chỗ con người biết sử dụng lời nói làm phương tiện giao tiếp với người khác, bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc của mình. Đó là những ý nghĩa khái quát chung của câu nói Lời nói gói vàng” hay Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” muốn gửi gắm cho ta. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa thực tiễn của hai câu nói trên trong cuộc sống. Để hiểu hai câu nói trên, ta phải hiểu được những từ ngữ mà nó chứa đựng.
Thế lời nói là gì? Lời nói là một phương tiện giao tiếp bằng ngôn ngữ, một công cụ của loài người giúp cho ta có thể giao tiếp, bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ, trao đổi kinh nghiệm, thông tin…Mỗi người chúng ta có thể nói ra điều mình muốn, không cần một yếu tố nào tác động, vì thế lời nói chẳng mất tiền mua”. Nếu lời nói đã chẳng mất tiền mua” thì ta nên lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Lựa lời là chọn lọc những từ ngữ diễn đạt thích hợp với vai vế của từng người, từng hoàn cảnh, từng sắc thái hoàn cảnh khác nhau. Chẳng những thế, ở câu nói Lời nói gói vàng”, lời nói được ví như vàng, một vật có giá trị về vật chất, được nâng niu, gìn giữ, nghĩa là lời nói cũng quý giá như thế, cũng cần có sự cẩn thận trong khi sử dụng nó. Như vậy, hai câu nói trên muốn khẳng định nếu biết chỉnh chu lời nói thì ta sẽ được mọi người tôn trọng, yêu mến, xây dựng được các mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp và đạt được tình cảm, mục đích giao tiếp khi nói, không làm tổn thương người khác, gắn kết tâm hồn con người lại với nhau, viết nên những cảm xúc, ấn tượng đẹp trong giao tiếp. Sở dĩ ta phải ăn nói thật cẩn thận như thế là vì lời nói vừa có thể xây dựng các mối quan hệ xã hội và cũng có thể hủy hoại nó. Nhất là trong kinh doanh hay ngoại giao, lời nói còn quyết định sự thành bại của cuộc đời ta và có thể là của cả một quốc gia. Ngoài ra, về giá trị tinh thần, lời nói thể hiện tác phong đaọ đức lẫn như trình độ văn hóa của từng người. Nếu ta biết lựa chọn đúng những từ ngữ khéo léo, phù hợp với hoàn cảnh thì sẽ thu được sự đồng tình, tình cảm, sự tôn trọng của đối tượng giao tiếp. Ngược lại, nếu ta ăn nói quá thô lỗ thì có thể gây mất lòng người khác hay gây ra những hiểu lầm khiến cho quan hệ giữa người với người trở nên căng thẳng hay xảy ra thù hận, căm ghét, hậu quả tai hại khó lường! Tuy thế, trong cuộc sống, có những lời nói có thể làm lắng đọng lòng người, tạo cảm xúc đẹp trong khi giao tiếp, xóa tan khoảng cách giữa hai con người xa lạ với nhau. Giống như ở Quảng trường Ba Đình ngày 02 tháng 09 năm 1945, Bác Hồ đã nói: Tôi nói đồng bào có nghe rõ không?” đã làm mọi người xúc động về ngôn từ gần gũi của vị lãnh tụ. Cùng với đó, âm nhạc là một nghệ thuật, sự thăng hoa tuyệt vời từ lời nói, nó tạo cho ta cảm giác tươi đẹp, lâng lâng theo từng nốt nhạc. Và ngược lại, chỉ vì những xích mích trong lời nói mà có thể dẫn tới chiến tranh, lòng thù ghét giữa con người với nhau hay những vụ ẩu đả giữa những đấng trí thức có học. Mặt khác, ở đời có những lời nói khó nghe, làm mất lòng ta của những người thẳng tính nhưng họ chỉ có ý tốt là muốn ta sửa sai, thấy được lỗi lầm của mình, điều đó chân thành và đáng quý biết bao, đó là những lời thật mất lòng”. Tuy thế, có những lời ngọt ngào, êm tai, rất đựơc lòng ta, nhưng đó là những lời dối trá, xu nịnh, không hề tạo cho ta một điều tốt nào cả, đấy là những lời ngọt chết ruồi” của những kẻ xảo quyệt, gian ngoa. Thế nên, trong lời nói cần có sự chân thành, không vị kỷ, không vụ lợi thì mới đạt được thành công trong giao tiếp. Giả sử nếu thế giới không có lời nói, lại càng không có âm nhạc thì đời sống tinh thần của con người sẽ rất nghèo nàn, thế giới sẽ như chìm vào băng giá của sự lạnh lùng, sòng phẳng và khô khốc trong buồn tẻ. Vì thế, mỗi ngày được sống, ta hãy biết chọn những lời hay ý đẹp mà nói, phù hợp với những đạo lý làm người, hướng tới ý nghĩa cao đẹp của lời nói để làm phong phú thêm nét đẹp văn hóa của nhân loại. Để đạt được những tình cảm trong lời ăn tiếng nói, ta cần phải biết kiềm chế những cảm xúc tiêu cực như nóng nảy, giận dữ, quát mắng, nhất là với những người thân yêu đối với ta. Và một điều rất quan trọng nữa là ta nên suy nghĩ thật cẩn thận trước khi nói ra điều mình nghĩ, xem điều đó có phù hợp với sắc thái hoàn cảnh lúc ấy hay không để tránh làm tổn thương người khác, điều đó có nghĩa là Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Cần tránh lối nói thô kệch, cộc lốc, hớ hênh, vô phép bởi những điều đó tạo ra định kiến xấu về phẩm chất của ta. Cũng không nên dùng những từ ngữ quá bóng bẩy, kiêu kỳ bởi mụch đích giao tiếp không phải là sự nể nang mà là sự đồng tình quan điểm, tình cảm của đối tượng giao tiếp . Như thế, ta cần phải luyện cho mình một kỹ năng nói đúng cách, giản dị, sáng suốt, bình tĩnh và phù hợp với những đạo đức xã hội. Điều này, ta nên học tập ở Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người có tác phong sống giản dị trong lời nói, bài viết, đời sống thường ngày và đời sống chính trị. Và trên hết, cần tránh lối nói chen vào ngôn ngữ khác trong khi giao tiếp bằng tiếng Việt, đây là lối sống không tốt đang được giới trẻ phổ biến. Vì thế, nếu biết lựa lời mà nói” thì ta sẽ giành được tình cảm của mọi người, khẳng định được giá trị của bản thân. Đồng thời, nói năng bằng tiếng Việt thuần túy cũng là cách giữ gìn những nét đẹp của ngôn ngữ dân tộc.
Nét đẹp ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam là ở dân ca, ca dao, tục ngữ, thành ngữ. Trong câu nói: Lời nói gói vàng” hay Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”, dân gian muốn khuyên ta rằng: lời nói có giá trị quyết định phẩm chất, đạo đức của con người ta và nhờ thế ta có được những mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp.
Con người do tạo hóa tạo ra. Tạo hóa ban cho con người trái tim để cảm nhận tình yêu thương mà cuộc sống mang lại , đôi mắt để nhìn nhận mọi thứ trong cuộc sống còn lời nói lại là công cụ, phương tiện hữu hiệu nhất giúp con người gắn kết lại gần nhau hơn.Thời xưa, ông cha ta có câu “ lời nói gói vàng” như một lời nhắc nhở con cháu về giá trị của lời nói. Còn ngày nay trong một xã hội phát triển,giao tiếp là một điều không thể thiếu vì vậy giá trị của lời nói được khẳng định nâng lên mức độ cao hơn.Để hiểu rõ hơn ông cha ta đã gửi gắm những ý nghĩa gì vào câu tục “Lời nói gói vàng” chúng ta cùng đi tìm hiểu.
Trước khi tìm hiểu về ý nghĩa của câu tục ngữ, chúng ta cùng đi tìm hiểu về nội dung của câu tục ngữ này.Vậy lời nói là gì?Lời nói là một công cụ hữu dụng dùng để trao đổi tình cảm, tư tưởng đến người khác. Còn vàng là một thứ kim loại quý có thể làm đồ trang sức hoặc cất giữ làm của cải. Thời xưa người ta thường nói quý như vàng, đắt như vàng ý nói những vật có giá trị vật chất cao. Nếu như vàng đã quý thì gói vàng là một số lượng lớn vàng sẽ quý nhường nào.Câu tục ngữ này đã sử dùng biện pháp nghệ thuật so sánh cường điệu để so sánh lời nói (một thứ vô hình) với gói vàng( một thứ hữu hình) để giúp người đọc có thể cụ thể hóa câu tục ngữ và hiểu rõ hơn về câu tục ngữ này nhằm nhấn mạnh giá trị lời nói. Qua đó khuyên người ta phải biết sử dụng lời nói cho hiệu quả, trân trọng gía trị của nó.
Vậy tại sao lời nói lại có giá trị như thế? Ngày nay trong một xã hội phát triển, giao tiếp là một thứ không thể thiếu. Vì vậy giá trị của lời nói được đưa lên tầm cao mới, quan trọng hơn trong cuộc sống con người. Nó chình là con dao hai lưỡi, nếu chủ nhân biết sử dụng nó đúng cách, có hiệu quả nó sẽ mang lại lợi ích cho người đó còn nếu không biết cách sử dụng con dao này thì một ngày nào đó nó có thể quay lại đâm chết chúng ta bất cứ lúc nào.
Trong thực tế đã chứng minh được điều đó qua nhiều phương diện. Về chính trị, chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đều biết đến Barack Obama vị tổng thống da màu đầu tiên của Hoa Kỳ.Để có ngồi vào ghế tổng thống, ông Obama đã phải trải qua một cuộc tranh cử trước người dân. Nếu ông không có một chiến lược hoàn hảo do nhà chiến lược David Axelrod soạn ra và quan trọng hơn là lời nói của ông thì làm sao ông có thể đủ sức thuyết phục, tạo dựng niềm tin của nhân dân về mình và chiến thắng những đối thủ còn lại.
Trong trường học, lời ăn tiếng nói là một điều vô cùng quan trọng.Chúng ta phải biết ăn nói lễ phép với người lớn hơn mình.Trong quan hệ bạn bè cần đoàn kết, không nói xấu, tránh xích mích với nhau để trở thành một học sinh gương mẫu trong mắt mọi người, không xảy ra những trận ẩu đả đáng tiếc.
Còn với kinh doanh, lời ăn tiếng nói là một điều không thể thiếu. Nếu bạn biết vận dụng lời ăn tiếng nói, bạn sẽ gây được thiện cảm cho đối tác của bạn điều đó sẽ làm cho bạn kiếm được những cơ hội kiếm tiền bạc tỷ. Tôi đã từng đọc những cuốn sách dành cho doanh nhân. Trong những cuốn sách đó luôn đề cấp đến cách ăn nói để gây được thiện cảm với đối tác nhất là đối tác phương Đông. Từ việc gọi tên, cách xưng hô đến dẫn dắt vấn đề của bạn đều có thể khiến bạn thành công hay thất bại.
Vậy lời nói không đúng, không phù hợp sẽ nguy hiểm thế nào?Ai cũng biết hoa hậu chính là đại diện sắc đẹp và trí tuệ cho cả một quốc gia. Giả sử trong một buổi làm từ thiện hay phát biểu với giới báo chí nước ngoài, chính người hoa hậu ấy lỡ miệng nói ra một tư không hay, mất thuần phong mỹ tục thì không chỉ nguoi hoa hậu bị nhận xét về văn hóa mà còn ảnh hưởng đến bộ mặt của cả một quốc gia.Người ta sẽ nhận xét cuộc gia đó có một nền giáo dục không tốt, văn hóa chưa hoàn thiện.
Còn trong trường học, chỉ cần một lời xích mích, khiêu khích nhau cũng có thể dẫn đến những vụ bạo lực học đường gây những hậu quả đáng tiếc cho tương lai.
Tôi đã từng đọc rất nhiều bài báo nói về những nhà chính trị chỉ do tức giận mà lỡ phát ngôn ra những lời nói thô tục mà bị cắt chức. Hãy thử nghĩ xem, cả con đường chính trị mà nhà chính trị đó đã đổ mồ hôi, công sức ra để có được, chỉ do một phút lỡ lời có thể làm cho cả sữ nghiệp chính trị đó tiêu tan. Nói về chính trị, theo tôi tất cả những nhà chính trị ngày nay nên học tập theo tấm gương chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi học lớp 6, sách giáo dục công dân có một bài đọc về chủ tịch Hồ Chí Minh trong ngày tuyên ngôn độc lập.Trong văn bản đó có một câu ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ của tôi về Bác: “ Bác đọc được một đoạn rồi ngẩng đầu lên hỏi: “ tôi nói, đồng bào nghe có rõ không?” Tuy chỉ là một câu nói rất đơn giản thôi nhưng nó đã để lại trong tôi một ảnh hưởng sâu sắc vê Bác. Làm sao lại có người chủ tịc nước giản dị đến thế, quan tâm đến dân được như thế? Câu nói đó thật ấm áp làm sao! Nó như có sức mạnh làm cho vị chủ tịch nước đáng kính và nhân dân xích lại ần nhau hơn. Chính nhờ cách nói chuyện giản dị, gần gũi, bác đã thuyết phục đước nhân dân tin vào Đảng, tin vào độc lập để nhân dạn co thể cùng nhau đứng dậy đưa nước Việt Nam ra khỏi những tháng ngày bị đặt ách cai trị.
Còn kinh doanh, chỉ cần bạn sơ suất trong lời nói, có thể bạn sẽ làm mất lòng đối tác và có thể đánh mất nhưng cơ hội làm ăn kiếm được hàng đống tiền chỉ vì một phút thiếu suy nghĩ
Có một người bạn đã từng kể cho tôi nghe một câu chuyện rất hay về tác dụng tốt và xấu của lời nói. Có hai con ếch cùng rớt xuống một cái giếng có nước. Hai con ếch cùng cố gắng nhảy lên để mong được sống sót. Một lúc sau có một đàn ếch kéo đến, chúng nói vọng xuống giếng: “ Hai bạn đưng nhảy nữa, thành giếng cao và trơn lắm không lên được đâu, hãy từ bỏ đi.” Một trong hai con ếch nghe theo không nhảy nữa, dần dần nó bị chìm xuống nước và chết còn con ếch kia vẫn cố sức nhảy đến cùng. Cuối cùng nó cũng có thể nhảy lên được bờ và sống sót. Đan ếch kia liền chạy lại hỏi: “Tại sao chúng tôi đã bảo bạn đừng nhảy nữa nhưng bạn vẫn nhảy?” Con ếch kia trả lời: “ Mình cứ tướng các bạn đang cổ vũ cho mình chứ, hóa ra không phải à, mình bị lãng tai nên chắc nghe nhầm lời các bạn nói.” Câu chuyện chi là tưởng tượng nhưng ý nghĩa của câu chuyện thì hoàn toàn là sự thất. Chỉ cần một lời nói cũng có thể cứu bạn sống sót hay hại bạn mất mạng. Vì vậy hãy luôn sử dụng lời nói có hiệu quả, phù hợp với hoàn cảnh, công việc.
Bên cạnh những con người ăn nói phù hợp, sử dụng lời nói hiệu quả nhưng vẫn đúng với lương tâm, sự thật trong cuộc sống, vẫn còn những con người vì lợi ích riêng mà không màng đến sự thật hay sự trong sạch của lương tâm mình.Trong cuộc sống để đạt hiệu quả cao trong giao tiếp, chúng ta có một bí quyết nhỏ là khen nhiều hơn chê và biết kiềm chế cơn giận của mình. Nếu như khi gặp một người quen của mình, chỉ cần một lời khuyên nhỏ vè kiểu tóa hay thời trang sẽ giúp cho bầu không khí câu chuyện trở nên thoải mái, nhẹ nhàng hơn. Nhưng bất cứ thứ gì khi lạm dụng nhiếu quá cũng không tốt. Lời khen cũng vậy. Chúng ta chỉ nên khen thật lòng khen có mức độ. Nếu không lời nói sẽ trở thành những lời phỉnh nịnh, nịnh hót. Nhiều người đã đầu môi chóp lưỡi không tiếc lời nịnh hót cấp trên của mình mong có được tiền lương và quyền thế cao hơn. Tôi đã từng đọc một câu chuyện như sau: “ Có một ông vua mời các quan trong triều ăn hai thứ quả chua và ngọt để thử sự trung thực của các quan. Ông ăn thứ quả ngọt trước nhưng giả vờ nói chua. Nghe thế, các quan mặc dù thấy rất ngon nhưng cũng cùng nhau giả vờ tặc lưỡi chê chua. Riêng chỉ có một viên quan vẫn ăn ngon lành và tấm tắc khen ngon.Nhà vua ăn đến loại quả chua. Lần này cũng thế, dù loại quả đó rất chua nhưng nhà vua cũng khen là ngon. Các quan sau khi ăn đều nhăn mặt nhưng vì sợ vua nên cũng giả vờ khen ngon. Duy chỉ có viên quan lúc nãy lên tiếng: “Bẩm, khi ăn loại quả thứ nhất thần thấy rất ngon nhưng bệ hạ lại chê dở. Trong khi đó loại quả này khi ăn rất kinh khủng nhưng bệ hạ lại khen ngon. Tại sao lại có chuyện như thế? Nghe xong đức vua liền cười và ban thưởng cho viên quan vì sự trung thực của ông.” Như các bạn thấy đó, khi bạn trung thực ạ sẽ được mọi người yêu quý và tin tưởng hơn.Nếu thế giới này chỉ có những người nịnh hót thì ai sẽ là người nói ra sự thật để người khác hoàn thiện mình. Ai cũng mong mình luôn được khen ngợi nhưng trên thế giới này làm gì có ai hoàn hảo. Vì vậy khi nói bên cạnh những lời khen ngợi để cổ vũ, khích lệ tinh thần thì cũng nên có những lời chê, nhắc nhở để người đó biết nhận ra cái sai và sửa chữa để họ ngày một hoàn thiện hơn.
Trong thế kỷ XXI, lời nói đã trở thành một công cụ hữu ích giúp chúng ta có thể làm được nhiều việc hơn nhưng bên cạnh đó lời nói cũng chính là một con dao sắc nhọn có thể quay lại đâm chết chúng ta bất cứ lúc nào vì vậy hãy luôn cẩn thận khi sử dụng lời nói và phải làm sao sử dụng nó có hiệu quả để nó có thể phát huy hết được giá trị quý như vàng của nó.
Bạn tham khảo bài làm này nhé !
Sở dĩ con người khác với con vật ở chỗ con người biết sử dụng lời nói làm phương tiện giao tiếp với người khác, bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc của mình. Đó là những ý nghĩa khái quát chung của câu nói Lời nói gói vàng” hay Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” muốn gửi gắm cho ta. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa thực tiễn của hai câu nói trên trong cuộc sống. Để hiểu hai câu nói trên, ta phải hiểu được những từ ngữ mà nó chứa đựng.
Thế lời nói là gì? Lời nói là một phương tiện giao tiếp bằng ngôn ngữ, một công cụ của loài người giúp cho ta có thể giao tiếp, bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ, trao đổi kinh nghiệm, thông tin…Mỗi người chúng ta có thể nói ra điều mình muốn, không cần một yếu tố nào tác động, vì thế lời nói chẳng mất tiền mua”. Nếu lời nói đã chẳng mất tiền mua” thì ta nên lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Lựa lời là chọn lọc những từ ngữ diễn đạt thích hợp với vai vế của từng người, từng hoàn cảnh, từng sắc thái hoàn cảnh khác nhau. Chẳng những thế, ở câu nói Lời nói gói vàng”, lời nói được ví như vàng, một vật có giá trị về vật chất, được nâng niu, gìn giữ, nghĩa là lời nói cũng quý giá như thế, cũng cần có sự cẩn thận trong khi sử dụng nó. Như vậy, hai câu nói trên muốn khẳng định nếu biết chỉnh chu lời nói thì ta sẽ được mọi người tôn trọng, yêu mến, xây dựng được các mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp và đạt được tình cảm, mục đích giao tiếp khi nói, không làm tổn thương người khác, gắn kết tâm hồn con người lại với nhau, viết nên những cảm xúc, ấn tượng đẹp trong giao tiếp. Sở dĩ ta phải ăn nói thật cẩn thận như thế là vì lời nói vừa có thể xây dựng các mối quan hệ xã hội và cũng có thể hủy hoại nó. Nhất là trong kinh doanh hay ngoại giao, lời nói còn quyết định sự thành bại của cuộc đời ta và có thể là của cả một quốc gia. Ngoài ra, về giá trị tinh thần, lời nói thể hiện tác phong đaọ đức lẫn như trình độ văn hóa của từng người. Nếu ta biết lựa chọn đúng những từ ngữ khéo léo, phù hợp với hoàn cảnh thì sẽ thu được sự đồng tình, tình cảm, sự tôn trọng của đối tượng giao tiếp. Ngược lại, nếu ta ăn nói quá thô lỗ thì có thể gây mất lòng người khác hay gây ra những hiểu lầm khiến cho quan hệ giữa người với người trở nên căng thẳng hay xảy ra thù hận, căm ghét, hậu quả tai hại khó lường!
Tuy thế, trong cuộc sống, có những lời nói có thể làm lắng đọng lòng người, tạo cảm xúc đẹp trong khi giao tiếp, xóa tan khoảng cách giữa hai con người xa lạ với nhau. Giống như ở Quảng trường Ba Đình ngày 02 tháng 09 năm 1945, Bác Hồ đã nói: Tôi nói đồng bào có nghe rõ không?” đã làm mọi người xúc động về ngôn từ gần gũi của vị lãnh tụ. Cùng với đó, âm nhạc là một nghệ thuật, sự thăng hoa tuyệt vời từ lời nói, nó tạo cho ta cảm giác tươi đẹp, lâng lâng theo từng nốt nhạc. Và ngược lại, chỉ vì những xích mích trong lời nói mà có thể dẫn tới chiến tranh, lòng thù ghét giữa con người với nhau hay những vụ ẩu đả giữa những đấng trí thức có học.
Mặt khác, ở đời có những lời nói khó nghe, làm mất lòng ta của những người thẳng tính nhưng họ chỉ có ý tốt là muốn ta sửa sai, thấy được lỗi lầm của mình, điều đó chân thành và đáng quý biết bao, đó là những lời thật mất lòng”. Tuy thế, có những lời ngọt ngào, êm tai, rất đựơc lòng ta, nhưng đó là những lời dối trá, xu nịnh, không hề tạo cho ta một điều tốt nào cả, đấy là những lời ngọt chết ruồi” của những kẻ xảo quyệt, gian ngoa. Thế nên, trong lời nói cần có sự chân thành, không vị kỷ, không vụ lợi thì mới đạt được thành công trong giao tiếp.
Giả sử nếu thế giới không có lời nói, lại càng không có âm nhạc thì đời sống tinh thần của con người sẽ rất nghèo nàn, thế giới sẽ như chìm vào băng giá của sự lạnh lùng, sòng phẳng và khô khốc trong buồn tẻ. Vì thế, mỗi ngày được sống, ta hãy biết chọn những lời hay ý đẹp mà nói, phù hợp với những đạo lý làm người, hướng tới ý nghĩa cao đẹp của lời nói để làm phong phú thêm nét đẹp văn hóa của nhân loại.
Để đạt được những tình cảm trong lời ăn tiếng nói, ta cần phải biết kiềm chế những cảm xúc tiêu cực như nóng nảy, giận dữ, quát mắng, nhất là với những người thân yêu đối với ta. Và một điều rất quan trọng nữa là ta nên suy nghĩ thật cẩn thận trước khi nói ra điều mình nghĩ, xem điều đó có phù hợp với sắc thái hoàn cảnh lúc ấy hay không để tránh làm tổn thương người khác, điều đó có nghĩa là Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”.
Cần tránh lối nói thô kệch, cộc lốc, hớ hênh, vô phép bởi những điều đó tạo ra định kiến xấu về phẩm chất của ta. Cũng không nên dùng những từ ngữ quá bóng bẩy, kiêu kỳ bởi mụch đích giao tiếp không phải là sự nể nang mà là sự đồng tình quan điểm, tình cảm của đối tượng giao tiếp . Như thế, ta cần phải luyện cho mình một kỹ năng nói đúng cách, giản dị, sáng suốt, bình tĩnh và phù hợp với những đạo đức xã hội. Điều này, ta nên học tập ở Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người có tác phong sống giản dị trong lời nói, bài viết, đời sống thường ngày và đời sống chính trị. Và trên hết, cần tránh lối nói chen vào ngôn ngữ khác trong khi giao tiếp bằng tiếng Việt, đây là lối sống không tốt đang được giới trẻ phổ biến. Vì thế, nếu biết lựa lời mà nói” thì ta sẽ giành được tình cảm của mọi người, khẳng định được giá trị của bản thân. Đồng thời, nói năng bằng tiếng Việt thuần túy cũng là cách giữ gìn những nét đẹp của ngôn ngữ dân tộc.
Nét đẹp ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam là ở dân ca, ca dao, tục ngữ, thành ngữ. Trong câu nói: Lời nói gói vàng” hay Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”, dân gian muốn khuyên ta rằng: lời nói có giá trị quyết định phẩm chất, đạo đức của con người ta và nhờ thế ta có được những mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp.
Bài trên mạng, bạn đọc để tham khảo ! Chúc bạn học tốt !!! ^ - ^
* Dàn bài:
+ MB:
- Lời nói là công cụ giúp con người chúng ta giao tiếp với nhau, làm cho người gần người hơn.
- Dân gian đã đúc kết những câu nói rất hay về tầm quan trọng của lời nói như “ Lời nói goi vàng”, “ Lời nói chẳng mất tiền mua. Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.”
+TB:
1. Nghĩa đen
- Lời nói là chuỗi âm thanh do con người phát ra trong hoạt động giao tiếp.
- Vàng là một thứ kim loại quý giá, được xem như là tài sản của con người.
Câu tục ngữ so sánh lời nói có giá trị như một thứ của cải, tài sản quý giá của con người.
2. Vì sao lời nói lại quý giá đến như vậy?
- Lời nói trước hết là một phương tiên để đánh dấu một bước tiến hóa của loài người.
- Nhờ có lời nói mà con người có thể diễn đạt những tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của bản thân cho người khác biết mà không cần phải ghi chép mất nhiều thời gian.
- Lời nói ra rất quan trọng. Nó có thể khiến một người thành công hay thất bại trong công việc.
Dẫn chứng: việc thuyết phục một đối tác kí hợp đồng phải cần có những lời nói khôn khéo và thuyết phục.
- Lời nói còn là một thước đo trình độ văn hóa của con người. Sẽ chẳng ai đánh giá cao một con người ăn nói hàm hồ, thô tục. Ngược lại, một lời nói ngọt ngào, vừa lòng đẹp ý người nghe sẽ được đánh giá là một người có học thức, có văn hóa. Người ta thường nói:
“ Đất xấu trồng cây khẳng khiu
Những người thô tục nói điều phàm phu
Đất tốt trồng cây rườm rà
Những người thanh lịch nói ra dịu dàng.”
- Người Việt Nam rất xem trọng lễ nghĩa, thế nên mỗi khi gặp nhau người ta thường chào hỏi nhau rất lịch sự: “ Lời chào cao hơn mâm cỗ”
3. Chúng ta phải làm thế nào để phát huy giá trị của lời nói?
- Lời nói là một thứ của cải vô giá của mỗi con người chúng ta mà không phải có tiền là mua được. Đó là một tài sản vô hình, không nhìn thấy được, không thể mua bán được; “ Lời nói chẳng mất tiền mua”
- Một lời nói ra thì không thể nào thu hồi lai được. Chính vì thế mà mỗi chúng ta phải cẩn thận trong việc phát ngôn : “Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.
- Nói ra thì dễ nhưng nói thế nào cho vừa lòng đẹp ý người nghe là cả một nghệ thuật không phải tự nhiên mà có được, mà nó đòi hỏi chúng ta phải trải qua một quá trình rèn luyện lâu dài. Người xưa thường dạy “ Trước khi nói phải uốn lưỡi bảy lần” quả không sai.
*Bạn có thể tham khảo bài này!!!
Trong cuộc sống, chúng ta thường dùng lời nói để trao đổi thông tin, để diễn đạt ý tưởng hoặc để bày tỏ, biểu lộ tâm tư tình cảm của mình… Nói chung, nhờ lời nói mà con người có thể hiểu nhau và dễ đến gần nhau hơn. Nói thì dễ nhưng nói như thế nào để không mất lòng người nghe, nói như thế nào để “lọt” đến xương, nói làm sao để “mật ngọt chết ruồi” thì không dễ chút nào, nhất là những lúc ta đang “nổi khùng” thì ta càng dễ nói tầm bậy. Vì thế cha ông ta có khuyên: “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, vì lời nói bay đi thì không thể lấy lại được, nên ta hãy cẩn thận trước khi nói.
Tâm lý chung của con người là thích nghe ngọt. Những lời nói tốt đẹp không làm chúng ta tốn kém tiền bạc hay hao tổn sức lực, nhưng nó đem lại nhiều ích lợi và làm cho người nghe được an ủi, khích lệ và làm cho tình thân giữa ta với người khác được thêm thắm thiết đậm đà. Dĩ nhiên, chúng ta không nên vì “lựa lời” mà nói với nhau những lời giả dối. Trái lại, chúng ta cần nói thật với nhau bằng tấm lòng yêu thương.
Lại có một câu chuyện kể lại rằng:
Ngày xưa có một ông vua nước Ai-cập gửi cho nhà hiền triết Bias một con vật vừa quý lại vừa hiếm để tế lễ các thần minh. Thế nhưng, ông vua này muốn chơi khăm nhà hiền triết một vố, bèn phán :
- Sau khi cúng kiếng xong, ngươi phải trả lại cho ta cái gì vừa tốt nhất lại vừa xấu nhất nơi con vật quý hiếm ấy.
Nhà hiền triết cũng không phải là tay vừa, bèn xẻo ngay cái lưỡi trao cho ông vua. Cử chỉ đó gián tiếp nói lên rằng :
- Cái lưỡi là phần tốt nhất nếu biết sử dụng, nhưng đồng thời cũng là phần xấu nhất nếu không biết sử dụng.
Đúng thế, cái lưỡi là một bộ phận quan trọng để phát ra tiếng nói. Tiếng nói là một phương tiện hữu hiệu để chuyển đạt cho người khác biết những tư tưởng, những ý nghĩ, những ước muốn thầm kín; nhờ đó bắc lấy một nhịp cầu cảm thông. Lưỡi đóng một vai trò quan trọng như vậy, song cái lưỡi cộng với lời nói lại chính là nguyên cớ làm cho chúng ta dễ vấp phạm hơn cả, bởi vì chúng ta có thể vấp phạm ở bất kỳ đâu, trong bất cứ lúc nào và với bất kỳ ai.
Tục ngữ cũng đã có câu:
“Không nọc nào độc cho bằng cái lưỡi”.
Hay :
“Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”.
Một lời nói thiếu suy nghĩ được sánh ví như đổ thêm dầu vào lửa, làm bừng lên sự tức giận, thiêu huỷ hết tình ruột thịt cũng như tình nghĩa anh em. Hơn nữa, trong cộng đoàn tu trì gồm những con người từ “khắp tứ phương thiên hạ”, mỗi người mỗi tính nết, mỗi người một kiểu sống khác nhau, nên không thể tránh được hết những va chạm, những bực bội, những buồn phiền… Nhiều khi chính chúng ta lại là những người gây ra những đau khổ, buồn phiền cho người khác chỉ bằng những lời nói thiếu cân nhắc trước sau.
Cụ thể ngay trong cuộc sống hàng ngày, nhiều khi có thể vô tình thôi, chúng ta chọc ghẹo anh chị em mình bằng những lời nói nghe hơi… “rát tai”, nghe mà “đau nhói cả tim”. Nhiều khi chúng ta chỉ muốn nói cho sướng cái miệng của mình, nhưng lại không để ý đến nỗi đau của người anh chị em mình khi phải nghe những lời chọc ghẹo đó.
Do vậy, trong cộng đoàn tiếng cười là cần thiết, nó đem lại niềm vui cho cộng đoàn là điều cần làm và nên làm. Nhưng chúng ta cũng cần phải ý tứ hơn nữa trong những lời chọc vui để những lời chọc vui đó không những đem lại niềm vui cho mình mà còn làm cho người bị chọc cũng được vui cười thoải mái. Dựa vào lời nói, người khác có thể biết được phần nào tâm hồn của chúng ta. Được yêu mến và kính trọng hay bị khinh bỉ và ghét bỏ, một phần lớn là do cái lưỡi và lời nói của chúng ta. Như thế, cái lưỡi đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành uy tín và thế giá của mỗi người, như một câu danh ngôn đã dạy: “Lưỡi người khôn ngoan tạo nên danh dự, còn mồm kẻ ngu dại gây đổ vỡ tan hoang”. Bởi đó, ta cần phải biết đắn đo cân nhắc trong cách ăn nói của mình để tránh đi những hiểu lầm, đau khổ cho người khác. Phải sử dụng lời nói như một phương tiện, giúp chúng ta cảm thông và xích lại gần nhau hơn “vui lòng khách đến vừa lòng khách đi” là vậy. Ý thức được tầm quan trọng của ngôn từ, chúng ta hãy chú ý những ngôn từ chúng ta dùng trong ngày. Phải có trách nhiệm khi sử dụng ngôn từ, bởi vì qua những lời chúng ta nói, chúng ta có thể đem lại niềm vui Phục sinh nhưng cũng có thể đem lại đau khổ thập giá cho những anh em trong cộng đoàn và chúng ta cũng nên lắp đặt một… “Cái thắng” vào miệng, để những lúc ngứa mồm, muốn phát ngôn bừa bãi, thì biết “stop” lại đúng nơi và đúng lúc. Để kết thúc, xin mượn câu nói của cha ông ta nói về ngôn từ: Hãy uốn lưỡi bảy lần trước khi nói. Hoặc Lựa lời mà nói khó thay ! Tiếng chì, tiếng bấc thường hay “chàng ràng” Khi ai mở miệng nói ngang Thì ta chắc chẳng ngại “phang”…. “mỹ từ” Một tia lửa nhỏ sơ sơ Khu rừng lớn mấy mặc dù, cháy tiêu Giữa ngàn thế sự đảo điên Có ai áp dụng lời khuyên bao giờ "Lời nói không mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau" !.