Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
|
Thời gian
|
Chính quyền đô hộ
|
Tên nước ta
|
|
179
TCN
|
Nhà Triệu |
Quận Giao Chỉ, quận Cửu Chân |
|
111
TCN
|
Nhà Hán
|
Quận Giao Chỉ, quận Cửu Chân, quận Nhật Nam (gộp với 6 quận khác của Trung Quốc) thành Châu Giao |
|
TKIII |
Nhà Ngô |
Giao Châu |
|
TKVI |
Nhà Lương |
Giao Châu, Ái Châu, Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu, Hoàng Châu
|
|
679 |
Nhà Đường |
An Nam đô hộ phủ |
| Thời gian | Tên các cuộc khởi nghĩa |
| Năm 40 | Khởi nghĩa Bà Trưng |
| Năm 248 | Khởi nghĩa Bà Triệu |
| Năm 542-602 | Khởi nghĩa Lí Bí |
| Đầu thế kỉ XIII | Khởi nghĩa Mai Thúc Loan |
| Năm 776-791 | Khởi nghĩa Phùng Hưng |
| Năm 905-906 | Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ |
| Năm 937-938 | Khởi nghĩa ngô Quyền |
Năm 931, Dương Đình Nghệ đánh đuổi quân Nam Hán - một trong 10 nước thời Ngũ đại Thập quốc nằm liền kề với Tĩnh Hải quân - giành lại quyền tự chủ cho người Việt ở Tĩnh Hải quân, tự xưng là Tiết độ sứ.[2]
Năm 937, Đình Nghệ bị nha tướng Kiều Công Tiễn giết hại để cướp ngôi Tiết độ sứ. Con rể và là một tướng khác của Đình Nghệ là Ngô Quyền bèn tập hợp lực lượng ra đánh Công Tiễn để trị tội phản chủ.[2]
Kiều Công Tiễn sợ hãi, bèn sai người sang cầu cứu Nam Hán. Vua Nam Hán là Lưu Nghiễm nhân cơ hội đó bèn quyết định đánh Tĩnh Hải quân lần thứ hai.[3]
Lưu Nghiễm cho rằng Dương Đình Nghệ qua đời thì Tĩnh Hải quân không còn tướng giỏi, bèn phong con trai thứ chín là Lưu Hoằng Tháo làm "Bình Hải tướng quân" và "Giao Chỉ vương", thống lĩnh thủy quân
| Nội dung | Khởi nghĩa Hai Bà Trưng | Khởi nghĩa Bà Triệu |
| Nguyên nhân |
-Do chính sách áp bức tàn bạo của nhà Hán - Do Tô Định giết hại Thi Sách là chồng của Trưng Trắc |
Do chính quyền cai trị tàn bạo => Nd căm thù |
| Chống quân xâm lược | Hán | Ngô |
| Thời gian, địa điểm |
T/g : năm 40 Địa điểm : Hát Môn |
T/g : năm 248 Địa điểm : Phú Điền |
| Kết quả |
- Tô Định chạy vè nc - Cuộc khởi nghĩa thắng lợi |
1. Khái quát phong trào đấu tranh từ thế kỉ I đến đầu thế kỉ X
Năm 40, cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ đầu tiên của nhân dân Âu Lạc bùng nổ. Từ đó cho đến đầu thế kỉ X, nhiều cuộc khởi nghĩa đã liên tiếp nổ ra ở ba quận Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam.
Từ sau cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40 đến khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ năm 905, đã diễn ra các cuộc khởi nghĩa của nhân dân Nhật Nam (năm 100, 137, 144), nhân dân Cửu Chân (năm 157), nhân dân ba quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam nổi dậy liên tục (178 - 181), tiếp sau đó là khởi nghĩa Bà Triệu (năm 248), khởi nghĩa Lý Bí (năm 542), khởi nghĩa Đinh Kiến, Lý Tự Tiên (năm 687), khởi nghĩa Mai Thúc Loan (năm 722), khởi nghĩa Phùng Hưng (khoảng 776 - 791), khởi nghĩa Dương Thanh (819 - 820).
Nhiều cuộc khởi nghĩa được các tầng lớp nhân dân ba quận tham gia, hưởng ứng, giành được thắng lợi, lập được chính quyền tự chủ trong một thời gian.
2. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
a) Khởi nghĩa Hai Bà Trưng
Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng nổi dậy khởi nghĩa ở Hát Môn (Phúc Thọ, Hà Tây). Được đông đảo nhân dân nhiệt liệt hưởng ứng, quân khởi nghĩa đánh chiếm Mê Linh (Vĩnh Phúc), rồi từ Mê Linh tiến đánh, chiếm Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội) và Luy Lâu (Thuận Thành. Bắc Ninh). Thái thú Tô Định phải trốn chạy về nước. Cuộc khởi nghĩa kết thúc thắng lợi, Trưng Trắc được nhân dân suy tôn làm vua, đóng đô ở Mê Linh.
Lên làm vua. Trưng Vương bắt tay ngay vào việc xây dựng chính quyền độc lập, tự chủ và xá thuế trong 2 năm liền cho nhân dân ba quận.
Nhiều nữ tướng tham gia chỉ huy cuộc khởi nghĩa được phong chức tước như Trần Thị Đoan, Lê Chân, Thiều Hoa, Ngọc Lâm, Vũ Thục Nương... Tổ chức chính quyền của Trưng Vương còn rất sơ khai nhưng là một chính quyền độc lập, tự chủ của nhân dân ta được ra đời sau khi cuộc khởi nghĩa thắng lợi và đã cổ vũ tinh thần đấu tranh chống ách đô hộ của phong kiến phương Bắc sau đó.
Mùa hè năm 42, Mã Viện được vua Hán cử làm tổng chỉ huy đạo quân lớn khoảng 2 vạn người, chia làm 2 cánh thuỷ, bộ kéo vào xâm lược nước ta.
Cuộc kháng chiến của nhân dân ta do Hai Bà Trưng lãnh đạo rất anh dũng, nhưng do lực lượng yếu nên đã bị thất bại.
Cuộc chiến đấu đã diễn ra quyết liệt ở Lãng Bạc. Nhưng do tương quan lực lượng quá chênh lệch, Trưng Vương phải rút quân về cổ Loa Cổ Loa bị thất thủ, quân Trưng Vương lui về Hạ Lôi và từ Hạ Nội lui về giữ Cẩm Khê (vùng chân núi Ba Vì đến vùng chùa Hương - Hà Tây) Quân Mã Viện dồn sức đánh bại quân Hai Bà ở Cấm Khê. Hai Bà Trưng hi sinh. Đại quân của Hai Bà bị tan vỡ, số còn lại rút về chiến đấu ở Cửu Chân cho đến khi bị tiêu diệt.
b) Cuộc khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nhà nước Vạn Xuân
Mùa xuân năm 542, nhân lúc nhân dân đang oán giận chế độ bóc lột hà khắc của nhà Lương, Lý Bí liên kết với hào kiệt các châu thuộc miền Bắc nước ta, nổi dậy khởi nghĩa. Chưa đầy 3 tháng, nghĩa quân đã đánh chiếm được châu thành Long Biên (Bắc Ninh). Chính quyền đô hộ bị lật đổ. Mùa xuân năm 544, Lý Bí lên ngôi vua (Lý Nam Đế), đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, dựng kinh đô ở cửa sông Tô Lịch (Hà Nội). Nhà nước Vạn Xuân độc lập, tự chủ ra đời.
Năm 545, nhà Lương cử Trần Bá Tiên cùng với Thứ sử Giao Châu đem quân sang xâm lược nước ta. Lý Nam Đế phải rút quân về Vĩnh Phúc, rồi Phú Thọ và giao binh quyền cho Triệu Quang Phục. Triệu Quang Phục rút quân về đầm Dạ Trạch (Khoái Châu, Hưng Yên) tổ chức kháng chiến. Đến năm 550, cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi. Triệu Quang Phục lên làm vua (Triệu Việt Vương).
Năm 571, Lý Phật Tử (một người họ hàng với Lý Nam Đế) bất ngờ đem quân lánh úp Triệu Việt Vương, cướp ngôi. Sử ghi là Hậu Lý Nam Đế. Năm 603, nhà Tuỳ đem quân xâm lược. Lý Phật Tử bị bắt. Nhà nước Vạn Xuân kết thúc.
c) Cuộc khởi nghĩa của Khúc Thừa Dụ
Năm 905, nhân cơ hội nhà Đường suy sụp, Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ, đánh chiếm Tống Bình (Hà Nội), giành quyền tự chủ. Năm 907. Khúc Hạo lên thay, thực hiện nhiều chính sách cải cách về các mặt để xây dựng chính quyền độc lập tự chủ, được nhân dân đồng tình ủng hộ.
Cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta suốt nghìn năm Bắc thuộc đã giành được thắng lợi về căn bản, tạo điều kiện để đi đến hoàn toàn tháng lợi vào năm 938.
d) Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo nhân dân đánh bại cuộc xâm lược của Nam Hán, thay họ Khúc nắm giữ chính quyền tự chủ. Đầu năm 937, ông bị Công Tiễn giết hại để đoạt chức Tiết độ sứ. Tháng 10 — 938. Ngô Quyền đem quân đánh Kiều Cống Tiễn. Công Tiễn cho người sang cầu cứu nhà Nam Hán, lợi dụng cơ hội này, quân Nam Hán kéo vào xâm lược nước ta lần thứ hai.
Ngô Quyền nhanh chóng tiến quân vào thành Đại La (Hà Nội), bắt giết Kiều Công Tiễn và dùng kế đóng cọc ở cửa sông Bạch Đằng, cho quân mai phục ở bên bờ sông. Khi thuỷ triều lên, ông cho một toán quân ra khiêu chiến, giả lua, nhử quân Hán vào bên trong bãi cọc. Vừa lúc nước triều rút, cọc nhô quân ta đổ ra đánh. Thuyền giặc vướng cọc lại bị đánh từ nhiều phía, tan vỡ, tướng giặc bị tiêu diệt.
Nhận xét về ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng năm 938, nhà sử học Ngô Thì Sĩ ở thế kỉ XVIII viết : “Trận thắng lợi trên sông Bạch Đằng là cơ sở sau này cho việc phục lại quốc thống. Những chiến công các đời Đinh, Lê, Lý, Trần vẫn còn nhờ vào uy thanh lẫm liệt để lại ấy. Trận Bạch Đằng này là vũ công cao cả, vang dội đến nghìn thu, há phải chỉ lừng lẫy ở một thời bấy giờ mà thôi đâu”.
Quân 13 nhử địch vâo trận địa 4 4 Bãi cọc ngắm Địch tiến quân A A (giả định) Địch tháo chạy.
Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938 đã mở ra một thời đại mới - thời đại độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc ta ...
| Nội dung | Khởi nghĩa Hai Bà Trưng | Khởi nghĩa Bà Triệu |
| Nguyên nhân | - Chính sách thống trị tàn bạo của nhà Hán. - Thi Sách bị giết. |
- Không cam chịu kiếp sống nô lệ. |
| Chống quân xâm lược | Quân Hán | Quân Ngô |
| Thời gian, địa điểm |
-Mùa xuân năm 40, tại cửa sông Hát (Hát Môn, Hà Tây, nay là Hà Nội), Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa. -Nghĩa quân nhanh chóng làm chủ Mê Linh. Từ Mê Linh, nghĩa quân tiến xuống đánh chiếm cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội); rồi từ Cổ Loa, tấn công Luy Lâu (Thuận Thành, Bắc Ninh), trung tâm của chính quyền đô hộ. |
- Năm 248, cuộc khởi nghĩa bùng nổ. - Từ căn cứ Phú Điền, nghĩa quân nhanh chóng đánh chiếm các thành của bọn đỏ hộ ở quận Cửu Chân rồi từ đó đánh rộng ra khắp Giao Châu. - Nhà Ngô cử Lục Dận đem 6000 quân sang đàn áp. |
| Kết quả | - Tô Định trốn về Nam Hải, cuộc khởi nghĩa thắng lợi. | - Khởi nghĩa thất bại, Bà Triệu hi sinh trên núi Tùng (Phú Điền - Hậu Lộc - Thanh Hoá). |
| Thời gian | Chính quyền đô hộ | Đơn vị hành chính nước ta |
| 1 ) 179 TCN | Nhà Triệu |
Quận Giao Chỉ, quận Cửu Chân
|
| 2 ) 111 TCN | Nhà Hán |
Quận Giao Chỉ, quận Cửu Chân, quận Nhật Nam (gộp với 6 quận khác của Trung Quốc) thành Châu Giao
|
| 3 ) TKIII | Nhà Ngô | Giao Châu |
| 4 ) TKVI | Nhà Lương | Giao Châu, Ái Châu, Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu, Hoàng Châu |
| 5 ) 679 | Nhà Đường | An Nam đô hộ phủ |
| Thời gian | Chính quyền đô hộ | Đơn vị hành chính nước ta |
| năm 179TCN | Nhà Triệu | Triệu Đà chia Âu Lạc thành 2 quận :giao chỉ, cửu châu |
| năm 111TCN | Nhà Hán | nhà Hán chia Âu Lạc thành 3 quận: giao chỉ, cửu châu, nhật nam |
| đầu thế kỉ 3 | Nhà Ngô | nhà Ngô tách châu giao thành quảng châu (trung quốc) và giao châu(Âu Lạc cũ) |
| đầu thế kỉ 6 | Nhà lương | Nhà Lương chia Âu Lạc thành 6 quận:giao châu, ái châu, đức châu, lợi châu, minh châu, hoàng châu |
|
679-thế kỉ 8 |
Nhà Đường | Nhà Đường đổi giao châu an nam đô hộ phủ và chia thành 12 châu |
| SỐ THỨ TỰ | THỜI GIAN | TÊN CUỘC KHỞI NGHĨA | NGƯỜI LÃNH ĐẠO | TÓM TẮT DIỄN BIẾN CHÍNH | Ý NGHĨA |
| 1 | Năm 40 |
Hai Bà Trưng |
Hai Bà Trưng | Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng phát động khởi nghĩa ở Mê Linh, nghĩa quân nhanh chóng chiếm toàn bộ Giao Châu. | Báo hiệu các thế lực phong kiến phương Bắc không thể cai trị nước ta vĩnh viễn |
| 2 | Năm 248 | Bà Triệu | Triệu Thị Trinh | Năm 248, cuộc khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền ( Hậu Lộc - Thanh Hóa ) rồi lan rộng khắp Giao Châu. | Tiêu biểu cho ý chí bất khuất của dân tộc. |
| 3 | 542 - 602 | Lí Bí | Lí Bí | Năm 542, Lí Bí phất cờ khởi nghĩa . Trong vòng chưa đầy 3 tháng, nghĩa quân nhanh chóng chiếm hầu hết các quận, huyện. Mùa xuân năm 544, Lí Bí lên ngôi hoàng đế và đặt tên nước là Vạn Xuân. | Nước ta có độc lập chủ quyền sánh vai ngang hàng với Trung Quốc. |
| 4 | Đầu thế kỉ VIII | Mai Thúc Loan | Mai Thúc Loan | Đầu thế kỉ VIII, Mai Thúc Loan kêu gọi nhân dân khởi nghĩa. Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Hoan Châu. Ông liên kết được nhân dân Giao Châu và Chăm - Pa chiếm được thành Tống Bình. | Tiếp tục khẳng định ý chí bất khuất của dân tộc, không chịu lảm nô lệ. |
| 5 | Trong khoảng 776 - 791 | Phùng Hưng | Phùng Hưng | Khoảng năm 776, Phùng Hưng và em là Phùng Hải phát động cuộc khởi nghĩa ở Đường Lâm. Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được thành Tống Bình | Ý chí quyết tâm giành độc lập chủ quyền cho Tổ quốc. |
|
STT |
Thời gian |
Tên cuộc khởi nghĩa |
Người lãnh đạo |
Tóm tắt diễn biến chính |
Ý nghĩa |
|
1 |
Năm 40 |
Hai Bà Trưng |
Hai Bà Trưng |
Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa ở Mê Linh, nghĩa quân nhanh chóng làm chủ Giao Châu. |
Ý chí quyết tâm giành độc lập, chủ quyền cho đất nước. |
|
2 |
Năm248 |
Bà Triệu |
Bà Triệu |
Năm 248, khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền ( Hậu Lộc – Thanh hóa). Rồi lan ra khắp Giao Châu. |
|
|
3 |
Năm 542 - 602 |
Lý Bí |
Lý Bí |
- Năm 542, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa. - Chưa đầy 3 tháng nghiã quân làm chủ các quân huyện, chiếm được thành Long Biên. - Năm 544, Lý Bí lên ngối hòang đế. Đặt tên nước là Vạn Xuân. - Triệu Quang phục 548-602. |
|
|
4 |
722 |
Mai Thúc Loan |
Mai Thúc Loan |
Mai Thúc Loan kêu gọi nhân dân khởi nghĩa, nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Hoan Châu. Ông kết hợp nhân dân khắp Giao Châu và Chăm-pa chiếm được thành Tống Bình. |
|
|
5 |
776 - 791 |
Phùng Hưng |
Phùng Hưng Phùng Hải |
Khỏang 776, Phùng Hưng cùng em là Phùng Hải phất cờ khởi nghĩa ở Đường Lâm. Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Tống Bình. |
| Tên khởi nghĩa | Người lãnh đạo | Thời gian |
Chống Triều đại |
Mục tiêu khởi nghĩa | Nơi dựng cờ khởi nghĩa |
| Cuộc khởi nghĩa Hai bà Trưng | Hai bà Trưng | Năm 40 | Hán | - Rửa sạch nước thù, đem lại sự nghiệp cho họ Hùng, trả thù cho chồng | Hát Môn (Hà Nội) |
| Cuộc khởi nghĩa bà Triệu | Bà Triệu | Năm 248 | Ngô | Giành lại độc lập tự do cho đất nước | Căn cứ Phú Điền |
|
-Khởi nghĩa Lý Bí
|
- Lý Bí -Triệu Quang Phục |
- Năm 542 - Năm 548- 550 |
Lương | Chiếm lại đất nước |
- - Dạ Trạch |