Lập bảng tổng hợp những điểm đáng lưu ý về các tri thức tiếng Việt liên quan đến:
- Đặc điểm, tác dụng của một số hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường;
- Đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ đối;
- Đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc;
- Cách nhận biết và cách sửa một số kiểu lỗi về thành phần câu.
Nội dung
Đặc điểm
Tác dụng
Một số hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường
Đảo trật tự từ, mở rộng khả năng kết hợp của từ và tách biệt
- Tạo ra sự sáng tạo và mới mẻ trong ngôn ngữ
- Tăng cường tính linh hoạt và đa dạng trong việc sử dụng ngôn ngữ
- Tạo ra sự chú ý và ấn tượng nhất định
- Thể hiện giá trị cá nhân và chủ quan của người sử dụng ngôn ngữ
Biện pháp tu từ đối
- Sử dụng từ ngữ đối lập, trái ngược nhau
- Số lượng âm tiết của hai vế đối phải bằng nhau;
- Các từ ngữ đối nhau phải cùng từ lợi với nhau (danh từ đối với danh từ, động từ đối với động từ, tính từ đối với tính từ;
- Các từ đối nhau hoặc là đồng nghĩa với nhau, hoặc là trái nghĩa với nhau, hoặc là cùng trường nghĩa với nhau để gây hiệu quả bổ sung, hoàn chỉnh về nghĩa.
Việc sử dụng phép đối, tác giả muốn tạo hiệu quả về sự giống nhau hoặc trái ngươc nhau nhằm gợi ra một vẻ đẹp hoàn chỉnh, hài hòa trong diễn đạt để hướng đến làm nổi bật một nội dung ý nghĩa nào đó.
Biện pháp tu từ lặp cấu trúc
Dùng sự trùng điệp về âm hưởng bằng cách lặp đi lặp lại những thanh điệu cùng nhóm bằng hoặc nhóm trắc
- Tăng nhạc tính, tăng tính tạo hình và biểu cảm của câu thơ.
- Nhằm nhấn mạnh nội dung, tạo sự nhịp nhàng cân đối cho văn bản.
Một số kiểu lỗi về thành phần câu
Cách nhận biết
Cách sửa
Câu thiếu thành phần chủ ngữ
Câu không có thành phần chủ ngữ, chỉ có thành phần vị ngữ và trạng ngữ,...
Thêm thành phần chủ ngữ cho câu
Câu thiếu thành phần vị ngữ
Câu không có thành phần vị ngữ mà chỉ có thành phần chủ ngữ và trạng ngữ,...
Thêm thành phần vị ngữ cho câu
Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ
Câu chỉ có thành phần trạng ngữ
Thêm thành phần chủ ngữ và vị ngữ cho câu
Câu thiếu một vế của câu ghép
Câu ghép chỉ có một vế, bị thiếu mất vế sau
Thêm vế sau cho câu ghép
Câu không xác định được thành phần
Trong câu có quá nhiều chủ ngữ, vị ngữ hoặc trạng ngữ nhưng không được phân cách bởi các dấu câu một cách rõ ràng
Phân cách các vế trong câu bằng dấu câu.
Câu sắp xếp sai vị trí các thành phần
Câu không mang trọn vẹn ý nghĩa, khó hiểu, các thành phần trong câu được sắp xếp một cách lộn xộn
Sắp xếp lại thành phần câu theo công thức: Trạng ngữ, chủ ngữ - vị ngữ.