Một loài thú, cho con đực mắt trắng, đuôi dài giao phối với con cái mắt đỏ, đuôi ngắn (P), thu được F1 có 100% con mắt đỏ, đuôi ngắn. Cho F1 giao phối với nhau, thu được F2 có kiểu hình gồm: Ở giới cái có 100% cá thể mắt đỏ, đuôi ngắn; Ở giới đực có 40% cá thể mắt đỏ, đuôi ngắn; 40% cá thể mắt trắng, đuôi dài; 10% cá thể mắt trắng, đuôi ngắn; 10% cá thể mắt đỏ, đuôi dài. Biết mỗi cặp tính trạng do một cặp gen quy định và không xảy ra đột biến. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Đời F2 có 8 loại kiểu gen.
II. Đã xảy ra hoán vị gen ở cả giới đực và giới cái với tần số 20%.
III. Lấy ngẫu nhiên 1 cá thể cái ở F2, xác suất thu được cá thể thuần chủng là 20%.
IV. Nếu cho cá thể cái F1 lai phân tích thì sẽ thu được Fa có các cá thể đực mắt đỏ, đuôi dài chiếm 5%.
A. 2
B. 1
C. 3
D. 4
Đáp án A
Trước hết, chúng ta xác định quy định di truyền chi phối phép lai và tìm kiểu gen của F1, sau đó mới đi xác định những phát biểu nào đúng.
Ở F2, toàn bộ con cái đều có mắt đỏ, đuôi ngắn; còn con đực có nhiều kiểu hình → Tính trạng di truyền liên kết giới tính. Ở F2 có tỉ lệ kiểu hình của hiện tượng hoán vị gen.
→ Kiểu gen của F1 là
có 8 loại kiểu gen → (I) đúng
- Khi tính trạng liên kết giới tính thì ở giới tính XY của đời con, tỉ lệ kiểu hình đúng bằng tỉ lệ của các loại giao tử cái.
Vì vậy, tần số hoán vị gen đúng bằng tổng tỉ lệ của hai kiểu hình có số lượng ít. Ở bài toán này, tần số hoán vị = 10%+10% = 20%. Tuy nhiên, vì cặp nhiểm sắc thể giới tính XY không có hoán vị gen. Cho nên nếu khẳng định có hoán vị gen ở cả đực và cái với tần số 20% là sai → (II) sai
- Lấy ngẫu nhiên 1 cá thể cái ở F2, xác suất thuần chủng = 0 , 4 1 = 0,4 = 40% (Giải thích: Vì cá thể cái thuần chủng có kiểu gen X A B X A B có tỉ lệ luôn bằng tỉ lệ của cá thể đực X A B Y . Ở bài toán này đực X A B Y có tỉ lệ 20%) → (III) sai
Cái F1 có kiểu gen X A B X a b lai phân tích thì sẽ thu được cá thể đực mắt đỏ, đuôi dài ( X A b Y ) chiếm tỉ lệ 10% : 2 = 5% → (IV) đúng