Câu 2 (trang 25, SGK Ngữ Văn 10, tập một)
Đề bài: Nhân vật người anh hùng Đăm Săn được miêu tả với những đặc điểm nổi bật nào? Chỉ ra những chi tiết cho thấy sự đối lập giữa Đăm Săn với Mtao Mxây.
Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
- Đăm Săn được miêu tả với ngoại hình cường tráng, sức mạnh phi thường.
- Sự đối lập giữa Đăm Săn và Mtao Mxay
+ Đăm Săn: có thái độ quyết liệt, đầy tự tin cùng với sức mạnh "một lần xốc tới vượt một đồi tranh, vượt một đồi lồ ô, chàng chạy vút qua phía Đông, vút qua phía Tây." Ngoài ra, Đăm Săn được dân làng luôn tin tưởng, kính nể và tôn trọng.
+ Mtao Mxây: người luôn tức giận, có tính cách lưỡng lự, do dự trong mọi hành động. Là một người hèn nhát và yếu ớt, không được dân làng tin tưởng.
Đăm Săn khiêu chiến. Mtao Mxây ban đầu ngạo nghễ, sau đó lại tỏ ra hèn nhát, sợ bị Đăm Săn đâm khi đang đi xuống. Đăm Săn khẳng định không bao giờ làm việc xấu xa đó, Mtao Mxây mới dám đi xuống. Trong hiệp đấu thứ nhất, cả hai bên lần lượt múa khiên. Trong khi Mtao Mxây múa tỏ ra yếu ớt và kém cỏi thì Đăm Săn múa khiên lại vô cùng mạnh mẽ, tài giỏi hơn,vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên. Kết quả hiệp đấu đầu tiên là Mtao Mxây chạy khắp nơi để tránh đường khiên Đăm Săn múa. Chàng đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng. Đến hiệp đấu thứ hai, Đăm Săn được trời mách bảo, chàng cái chày mòn trúng tai Mtao Mxây. Đăm Săn múa khiên sức mạnh như gió bão. Cây giáo đâm liên tiếp Mtao Mxây nhưng không thủng. Cuối cùng sau hai hiệp đấu Mtao Mxây van nài Đăm Săn để được sống. Đăm Săn không tha thứ cho những tội ác hắn đã gây ra, đã cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường. Dân làng Mtao Mxây nhất loạt theo Đam Săn về ngôi làng mới.
- Sắp chết mười mươi cũng không lùi bước
- Ngực quấn chéo một tấm mền chiến, mình khoác một tấm áo chiến
- Tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm
- Đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre
- Bắp chân to bằng đôi xà ngang, bắp đùi to bằng ống bễ
- Sức ngang voi đực, hơi thở tựa sấm
- Nằm sấp gãy rầm sàn, nằm ngữa gãy xà dọc
- Ngang tàn ngay từ trong bụng mẹ
=> Biện pháp nói quá, so sánh.
Vấn đề so sánh | Đăm Săn | Mtao Mxây |
Ngôn ngữ | Bình tĩnh, mạnh mẽ, dứt khoát, bản lĩnh “Ta thách ngươi đọ đao với ta đấy”. | - Lúc đầu buông lời ngạo nghễ, trêu tức Đăm Săn. - Lúc sau, sợ sệt, cầu xin “Ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm”. |
Cuộc giao chiến | - Hiệp 1: "Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía Tây". - Hiệp 2: Bắt được miếng trầu của Hơ Nhị, sức mạnh tăng lên, dùng cái chày mòn ném trúng vành tai Mtao Mxây. | - Hiệp 1: Múa khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô; bước thấp bước cao chạy hết từ bãi tây sang bãi đông; vung dao chỉ chém trúng cái chão cột trâu. - Hiệp 2: Mtao Mxây tháo chạy, tránh quanh chuồng trâu, chuồng lợn và cuối cùng ngã lăn ra đất. |
Nhận xét | Bộc lộ rõ sự chính trực, mạnh mẽ, điềm tĩnh, đàng hoàng. | Bộc lộ sự huênh hoang, tự đắc, hèn nhát, dễ thất bại. |
→ Từ bảng so sánh trên, ta đã hiểu rất rõ lí do Đăm Săn và Mtao Mxây đều là những tù trưởng tài giỏi, nhưng người xứng đáng được xem là anh hùng của cộng đồng chỉ có thể là Đăm Săn.
Vấn đề so sánh | Đăm Săn | Mtao Mxây |
Ngôn ngữ | Bình tĩnh, mạnh mẽ, dứt khoát, bản lĩnh "Ta thách ngươi đọ đao với ta đấy". | - Lúc đầu buông lời ngạo nghễ, trêu tức Đăm Săn. - Lúc sau, sợ sệt, cầu xin "Ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm". |
Cuộc giao chiến | - Hiệp 1: "Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía Tây". - Hiệp 2: Bắt được miếng trầu của Hơ Nhị, sức mạnh tăng lên, dùng cái chày mòn ném trúng vành tai Mtao Mxây. | - Hiệp 1: Múa khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô; bước thấp bước cao chạy hết từ bãi tây sang bãi đông; vung dao chỉ chém trúng cái chão cột trâu. - Hiệp 2: Mtao Mxây tháo chạy, tránh quanh chuồng trâu, chuồng lợn và cuối cùng ngã lăn ra đất. |
Nhận xét | Bộc lộ rõ sự chính trực, mạnh mẽ, điềm tĩnh, đàng hoàng. | Bộc lộ sự huênh hoang, tự đắc, hèn nhát, dễ thất bại. |
Đặc điểm | Nhân vật Ô-đi-xê | Nhân vật Đăm Săn |
Sở hữu sức mạnh, tài năng, lòng dũng cảm phi thường | - Thông minh, luôn có cách thức hợp lí để vượt qua những khó khăn trước mặt. | - Sức mạnh “vượt đồi tranh”, múa khiên “trên cao gió như bão, dưới thấp gió như lốc, cây cối chết rụi); múa chạy nước kiệu (quả búi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ). - Sẵn sàng chiến đấu để mang lại cuộc sống bình yên cho buôn làng. |
Luôn sẵn sàng đối mặt với những thách thức, hiểm nguy | - Dám đối mặt với những khó khăn trên con đường trở về quê hương (sự quyến rũ của các nàng Xi-ren, Ka-ríp, Xi-la). - Điềm tĩnh tìm cách vượt qua khó khăn. | Khi Đăm Săn đã chiến đấu quá mêt, thêm nữa đâm mãi người Mtao Mxây nhưng không thủng. Lúc này, chàng không bỏ cuộc mà vẫn cố gắng để tiêu diệt tên tù trưởng này. |
Lập nên những kì tích, uy danh lẫy lừng | Ô-đi-xê cùng những người bạn đã cùng vượt qua sự quyễn rũ của các nàng Xi-ren. | Chiến thắng Mtao Mxây; danh tiếng vang xa; được mọi người tôn trọng, tín nhiệm. |
- Ô-đi-xê trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đăm Săn trong Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây đã thể hiện những đặc điểm của nhân vật anh hùng trong sử thi là:
+ Ý chí kiên cường, tài năng, sức khỏe mạnh mẽ, phi thường
+ Luôn sẵn sàng đối mặt với những khó khăn, thách thức, nguy hiểm
+ Lập nên những chiến công vang dội
+ Có những khả năng của một người lãnh đạo tài ba
* Những sự kiện chính trong văn bản gồm:
+ Trận chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây, gồm 2 hiệp đấu.
- Hiệp đấu đầu tiên: Hai bên múa khiên Mtao Mxây múa trước tỏ ra yếu ớt, kém cỏi. Đến lượt Đăm Săn, chàng tỏ ra mạnh mẽ và tài giỏi hơn hẳn nhưng vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên ⇒ Đăm Săn đã đâm trúng Mtao Mxây nhưng không đâm thủng được áo giáp của hắn.
- Hiệp thứ hai: Được trời giúp, Đăm Săn đã ném chày trúng tai Mtao Mxây và đâm thủng được giáp của hắn.
+ Sự kiện Đăm Săn ăn mừng chiến thắng
⇒ Đăm Săn chiến thắng, cứu được vợ về và cắt đầu Mtao Mxây bên ra đường khiến quân lính của Mtao Mxây bái phục và đi theo mình. Dân làng trong làng Mtao Mxây ngưỡng mộ và theo Đăm Săn về làng mới.
* Lời người kể chuyện: là những phần giới thiệu về bối cảnh, người kể truyện là người biết tất cả. Ví dụ:
- Nhà Mtao Mxây đầu sàn hiên đẽo hinh Mặt Trăng, đầu cầu thang đếo hình chim ngói. Ngôi nhà của lão tù trưởng nhà giàu này trông quả thật là đẹp. Cầu thang rộng một lá chiếu, người nối đuôi nhau lên xuống mà khiêng một chẻ đuế vẫn không sợ chật.
- Thế là Mtao Mxây phải đi ra. Bà con xem, khiến hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ảnh như cái cầu vồng. Trông hắn dữ tọn như một vị thần, Hắn đóng một cái khổ sọc gấp bỏ múi, mặc một cái áo dây nút, đi từ nhà trong ra nhà ngoài, dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo, giữa một đám đông mịt mù như trong sương sớm.
+ Đăm Săn rung khiến múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ 69, Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây. Còn Mtao Mxây thi bước cao bước thấp chạy hết bãi tây sang bãi đông.
* Lời nhân vật: ví dụ
- Lời của Đăm Săn: Bở diễng, bây giờ ngươi lại chạy, ta đuổi coi!
- Lời của Mtao Mxây: Ta sợ ngươi đàm ta khi ta đang đi lắm.
- ….
* Chi tiết thần kì trong đoạn trích:
- Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô, Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây.
- Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc. Chòi lẫm đổ lăn lóc. Cây cối chết rụi. Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng.
- Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nút, ba đồi tranh bật rễ bay tung.
* Đặc điểm nổi bật của Đăm Săn:
- Đăm Săn là người đàng hoàng, ngay thẳng, tự tin quyết kiệt.
- Đăm Săn là một dũng sĩ vô cùng dũng cảm, tài năng, có sức mạnh phi thường, lấn át kẻ thù.
Đăm săn là người dũng cảm và có trái tim nhân ái, biết yêu thương, chàng chiến đấu vì mục đích bảo vệ danh dự cá nhân, hạnh phúc gia đình và quan trọng hơn là danh dự và sự bình yên của cộng đồng, thị tộc.
- Đăm Săn hiện lên như một vị thần mang vẻ đẹp cường tráng, dũng mãnh, hoang sơ của núi rừng. Danh tiếng lẫy lừng, được tung hô, tin yêu, ca ngợi là một “dũng tướng chắc chết mười mươi cũng không lùi bước”.
- Là người có sức khỏe phi thường.
- Là người có khả năng “ ăn không biết no, nói chuyện không biết chán”
* So sánh Đăm Săn và Mtao Mxây
Đăm Săn
Mtao Mxay
Thái độ
Quyết liệt, tự tin
Tức giận, lưỡng lự, do dự và sợ hãi
Sức mạnh
“Một lần xốc tới vượt một đồi tranh,
vượt một đồi lồ ô, chàng chạy vút qua phía Đông, vút qua phía Tây.”
ð Tự tin và có sức mạnh phi thường
- “Múa khiên “kêu lạch cạch như quả mướp”.
“Chạy bước thấp, bước cao chỉ chém trúng cái cọc cột
trâu nhưng khoe được học thần Rồng, là tướng quen
đánh trăm trận, quen xéo nát thiên hạ.”
=> Hèn nhát và yếu ớt
Thái độ của dân làng
Tin tưởng, kính nể, yêu quý, tôn trọng
Không tin tưởng