Qua văn bản Sống chết mặc bay, em hãy hoàn thành bảng sau
Đối tượng miêu tả |
Tăng cấp | Nhận xét |
Cảnh thiên nhiên và nguy cơ đê vỡ |
||
Sự vất vả và căng thẳng của nhân dân |
||
Mức độ ham mê cờ bạc của tên quan phụ mẫu |
Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
Phép tăng cấp được thể hiện trong nhiều mặt:
- Cảnh hộ đê của dân: tăng cấp theo mức độ nguy cấp: mưa tầm tã, vẫn mưa tầm tã trút xuống, nước sông dâng lên to quá
- Cảnh quan lại nhàn hạ, sa hoa trên đình đối lập với cảnh khốn khổ của dân chúng chống chọi với mưa lũ
- Phép tăng cấp dùng để miêu tả thái độ vô trách nhiệm, lòng dạ lang thú của viên quan:
+ Quan ngồi nơi vững chãi, an toàn, có kẻ hầu người hạ xung quanh
+ Quan la mắng, dọa dẫm đám người bẩm báo đê vỡ
+ Mức độ vô trách nhiệm, cáu gắt vô lí của quan được thể hiện rõ nét
c, Sự kết hợp của nghệ thuật tăng cấp đã tố cáo, phê phán sự thờ ơ, tắc trách của quan hộ đê.
+ Y vui mừng, sung sướng khi thắng ván bài trong khi dân khốn cùng, khổ cực.
→ Nghệ thuật đối làm tăng cao khả năng tố cáo, phê phán sâu sắc kẻ lòng lang dạ thú
Đối tượng miêu tả | Tăng cấp | Nhận xét |
Cảnh thiên nhiên và nguy cơ đê vỡ | Mưa mỗi lúc một tầm tã. Nước sông càng dâng cao. Đê càng ngày càng yếu. | Thiên tai đang từng lúc từng lúc đe dọa cuộc sống của con người. |
Sự vất vả, căng thẳng của người dân hộ đê | Nỗi sợ hãi càng tăng, sức lực càng giảm do đuối sức, mệt lử. | Sức người khó địch nổi với sức trời. |
Mức độ đam mê cờ bạc của quan phủ | Quan choi bài nhàn nhã ung dung. Quan gắt khi có người quấy rầy. Quan quát mắng, đòi cắt cổ bỏ tù người dân báo đê vỡ. Quan sung sướng vì ván bài ù. | Thái độ vô trách nhiệm, lòng lang dạ thú của quan phụ mẫu. |
*Tác dụng của phép tăng cấp: nhấn mạnh, khắc sâu tăng sự kịch tính, vạch trần, sự vô trách nhiệm trước sinh mạng của người dân và bản chất lòng lang dạ thú của tên quan phủ.
Với cách kết hơp tài tình giữa phép tương phản và tâng cấp, Phạm Duy Tốn đã thể hiện rõ thái độ vô trách nhiệm, bàn quan của tên quan phụ mẫu trong tác phẩm "Sống chết mặc bay" - một tên "lòng lang dạ sói". Hãy thử tưởng tượng mà xem, khi lũ con dân của mình đang "chân lấm tay bùng, trăm lo nghìn sợ, đêm thân yếu hèn mà đối với sức mưa to nước lớn, để bảo thủ lấy tính mạng gia tài" thì quan phụ mẫu lại đang say sưa trong ván bài. Với hắn, có lẽ những ván bài đỏ đen còn quan trọng gấp vạn lần tính mạng con dân. Ôi thôi, liệu cái ván bài đó có đáng để hi sinh hơn mấy trăm mạng ngươi chứ! Thật là một tên vô lại! Mà ấy còn chưa hết, thậm chí khi "đứa con" của ngài chạy vào nói:"Bẩm...quan lớn...đê vỡ mất rồi!", hắn còn quát vào mặt, đe doạ: "....Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng , thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?..." rồi đuổi ra. Thật đúng là kẻ vô lương tâm, độc ác! Liệu cái xã hội có đầy rẫy nhưng kẻ như vậy sẽ ra sao đây! Phải nói rằng, tác phẩm "Sống chết mặc bay" quả là một tác phẩm tuyệt vời!
Tác phẩm lấy bối cảnh là mùa lũ về trên làng X. Giữa đêm đen nông dân cực nhọc chống chọi với mưa lũ để cứu đê: "Gần một giờ đêm. Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê làng X thuộc phủ X xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đê thấm lâu rồi, không khéo thì vỡ mất". Tính mạng "con dân" cả vùng đang bị đe dọa nghiêm trọng. "Kẻ thì thuổng, người thì cuốc, người đội đất, kẻ vác tre" người nào người nấy lướt thướt nhu chuột lột. Là quan huyện của dân, đáng ra, quan phải sát cánh bên dân cùng dân chống đỡ. Hay chí ít ra là phải họp bàn với các chức sắc để bàn cách đối phó. Nhưng không, khi tất cả dân đen đang hối hả lo cho khúc đê thì quan đang chễm chệ trong đình. "Cách đó chừng bốn năm trăm thước. Đình ấy cũng ở trong mặt đê, nhưng cao mà vững chãi, dẫu nước to thế nữa, cũng chẳng việc gì", trong đình "đèn thắp sáng trưng", "nha lệ lính tráng, kẻ hầu người hạ đi lại nhộn nhịp". Giữa cảnh vui vẻ, hoan lạc ấy, quan huyện trở thành trung tâm với phong thái đường bệ, kẻ cả: Quan phụ mẫu uy nghi chễm chệ ngồi". “Tay trái dựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra, để cho tên người nhà quỳ ở dưới đất mà gãi. Một tên lính lệ đứng bên cầm quạt lông chốc chốc sẽ phẩy. Tên đứng khoanh tay trực hầu điếu đóm. Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, tráp đồi mồi, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng và cơ man những vật dụng quý phái sang trọng khác”. Quan như không hề hay biết đến tình trạng thảm thương của dân chúng. Sự vô trách nhiệm ấy khiến người đọc bất bình và không hiểu tại sao lại có kẻ vô tình đến vậy. Là một người thường vô tâm với cảnh ngộ bi đát của dân chúng đã không đành, huống chi, đây lại là bậc quan dân!
Bản chất vô nhân đạo, lối sống "sống chết mặc bay" của tên quan huyện đã dần lộ rõ. Mưa gió và sinh mạng hàng ngàn con người không được quan chú ý bằng một trăm hai mươi lá bài đen đỏ. Không khí trong đình vẫn tĩnh mịch y trang, chỉ đôi khi nghe tiếng quan gọi "điếu mày”, tiếng "dạ", tiếng "bốc", "Bát sách! Ăn", "Thất văn... phỗng"... Thú vui bài bạc, ma lực đỏ đen đã làm bọn quan lại đánh mất lương tri, nhân tính. "Nước sông dẫu nguy không bằng nước bài cao thấp", hình ảnh so sánh thể hiện sự táng tận hương tâm của lũ vô lại. Cuối cùng, đê vỡ. Quan đỏ mặt tía tai "đê vỡ rồi thời ông cách cổ chúng mày". Đoạn, lại bình thản quay mặt hỏi thầy đề: "Thầy bốc quan gì thế?". Ván bài "ù to". Quan sung sướng, cười hả hê, đắc chí và cũng chính lúc ấy "nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết"…
Đến đây, không còn là sự bất bình mà là nỗi căm ghét, oán hận đã trào dâng. Tên quan phụ mẫu quá là kẻ táng tận lương tâm, lòng lang dạ sói. Hắn tưởng như không còn chút tình người và tính người trong huyết quản.
Xây dựng hình ảnh nhân vật tên quan phụ mẫu, Phạm Duy Tốn muốn tố cáo lực lượng sai nha, chức sắc phong kiến với bản chất ích kỉ, tàn nhẫn đã không có chút trách nhiệm đối với cuộc sống của nhân dân. Bỏ nhân dân trong cảnh “sống chết mặc bay" điêu linh, khốn khổ. Chính điều đó đã làm nên giá trị hiện thực và nhân đạo cho bông hoa đầu mùa của truyện ngắn hiện đại Việt Nam.
*Ryeo*
- Tương phản: Nhiệm vụ của quan phụ mẫu là phải chăm lo cuộc sống của nhân dân (phụ = cha ; mẫu = mẹ) . Trong lúc vỡ đê, không những quan không lo mà còn đánh bài trong đình của mình , trong khi ngoài kia là những người nhân dân đang cực khổ gồng mình chống chọi với sức trời
- Tăng cấp: Mưa càng ngày càng to trong khi quan phụ mẫu đánh bài càng ngày càng hăng
cau nghi van:co biet khong"?"...linh dau"?"Sao bay dam de cho no chay xong xoc vao day nhu vay"?"Khong con phep tac gi nua a"?"
Dau hieu nhan biet:cac dau "?"
Cảnh thiên nhiên và nguy cơ đê vỡ :
+Mưa mỗi lúc một nhiều: Trời mưa tầm tã
+Nước sông mỗi lúc một dâng cao : Nước sông Nhị Hà lên to quá, nước cứ cuòn cuộn bốc lên
Nhận xét :Thể hiện thời tiết sự mưa gió, lũ lụt khó khăn do thiên nhiên gây ra
Sự vất vả căng thẳng của người dân đi hộ đê :
+Âm thanh mỗi lúc một ầm ĩ: Tiếng trống, tiếng tù và, tiếng ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ
+Sức người mỗi lúc một đuối: Tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ nhưng xem chừng ai cũng mệt lử cả rồi.
Nhận xét: Thể hiện sự nhốn nháo, ầm ĩ, sự khó khăn mệt nhọc, sức chống chọi vủa người dân vật lộn với cơn lũ
Mức độ đam mê cờ bạc của quan phủ :
+Mê bài bạc bỏ ban trách nhiệm của mình
+mê đến mức bên ngoài ầm ĩ mà vẫn ung dung, thản nhiên +Có tin đê vỡ còn thoè ơ quát nạt.
+Khi quan ù ván bài to, nhân dân lâm vào cánh lũ lụt thảm thê ngàn sầu
Nhận xét : Thể hiện sự vô trách nhiệm của quan dân thời bấy giờ. Những kẻ lòng lang dạ thú coi thường sinh mạng người dân
*Cảnh thiên nhiên và nguy cơ đê vỡ:
+Tăng cấp: Trời mưa tầm tả, nước sông Nhị hà lên to, khúc đê núng thế hai ba đoạn thảm lậu, nguy cơ đê vỡ. Trên trời, mưa vẫn tầm tả trút xuống, dưới sông nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Thế đê không cự lại được với thế nước
**Nhận xét: Nguy cơ đê vỡ ngày một tăng. Tác giả tạo tình huống có vấn đề để từ đó các sự việc kế tiếp sẽ xảy ra.
* Sự vất vả, căng thẳng của người dân hộ đê:
+Tăng cấp: Hàng trăm nghìn con người lo đắp đê ai nấy cũng mệt lử, xao xác gọi nhau, lo sợ đem thân hèn yếu mà đối với sức mưa to gió lớn, rối rít, vất vả, lấm láp, gội gió tắm mưa, sức người khó lòng địch nổi với sức trời
**Nhận xét: Gợi cảnh tượng nhốn nháo, hối hả, chen chúc, căng thẳng , cơ cực và hiểm nguy
*Mức độ đam mê cờ bạc của quan phủ:
+Tăng cấp: Khi đó ván bài quan đã chờ rồi. Tiếng thầy đề hỏi tiếng quan lớn truyền, có người khẽ nói, ngài cau mặt gắt rằng " Mặc kệ ". Ngài mà còn dở ván bài hoặc chưa hết hội thì dầu trời long đất lở, đê vỡ dân trôi, ngài cx mặc kệ. Đê vỡ mặt đê, không bằng nước bài cao thấp, bốc nọc người chia bài, nhìu đường thú vị
**Nhận xét: Sự máu mê cờ bạc làm cho quan phủ không quan tâm gì đến thảm cảnh của người dân. Nỗi đau khổ của người dân càng đến gần thì tên quan càng vui vẻ và khi tính mạng của cải của dân bị chôn vùi dưới dòng nước xiết thì cũng là lúc tên quan sung sướng cực độ vì ù ván bài to
Chúc bn hok tốt !!!
( Tick nếu thấy đúng )