Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Văn bản truyện ngụ ngôn (Phần 2) SVIP
Lưu ý: Ở điểm dừng, nếu không thấy nút nộp bài, bạn hãy kéo thanh trượt xuống dưới.
Bạn phải xem đến hết Video thì mới được lưu thời gian xem.
Để đảm bảo tốc độ truyền video, OLM lưu trữ video trên youtube. Do vậy phụ huynh tạm thời không chặn youtube để con có thể xem được bài giảng.
Nội dung này là Video có điểm dừng: Xem video kết hợp với trả lời câu hỏi.
Nếu câu hỏi nào bị trả lời sai, bạn sẽ phải trả lời lại dạng bài đó đến khi nào đúng mới qua được điểm dừng.
Bạn không được phép tua video qua một điểm dừng chưa hoàn thành.
Dữ liệu luyện tập chỉ được lưu khi bạn qua mỗi điểm dừng.
Bài giảng giúp học sinh:
- Tìm hiểu những đặc điểm của truyện ngụ ngôn được thể hiện trong các văn bản.
- Tìm hiểu bài học được rút ra từ các văn bản.
Đẽo cày giữa đường
Xưa có một người thợ mộc bỏ ra ba trăm quan tiền mua gỗ về để làm cái nghề đẽo cày mà bán.
Cửa hàng anh ta mở bên đường. Ai qua đó cũng ghé vào coi. Người này thì nói: “Phải đẽo cày cho cao, cho to, thì mới dễ cày”. Anh ta cho là phải, đẽo cày vừa to vừa cao. Người khác lại nói: “Có đẽo nhỏ hơn, thấp hơn thì mới dễ cày”. Anh ta cho là phải, lại đẽo cày vừa nhỏ, vừa thấp. Sau lại có người bảo: “Nay ở trên ngàn, hiện có người đang phá hoang bao nhiêu đồng ruộng và cày tinh bằng voi cả. Nếu đẽo cày cho thật cao, thật to gấp đôi gấp ba thế này để voi cày được, bày ra hàng bán thì chắc là bán được nhiều lắm, mà rồi lãi vô vàn”. Người thợ mộc nghe nói, liền đẽo ngay một lúc bao nhiêu cày to gấp năm, gấp bảy thứ thường bày ra bán.
Nhưng qua bao nhiêu ngày tháng, chẳng thấy ai đến mua cho một cái nào, cũng chẳng thấy ai nói voi đi cày ruộng cả. Thành ra có bao nhiêu gỗ hỏng bỏ hết và bao nhiêu vốn liếng đi đời nhà ma sạch.
Người thợ mộc bây giờ mới biết dễ nghe người là dại. Nhưng quá muộn rồi, không sao chữa được nữa!
Bởi chuyện này mới có thành ngữ: “Đẽo cày giữa đường”, để nói những người hay để tai nghe làm theo thiên hạ đến nỗi mất cả cơ nghiệp.
(Theo Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc, Truyện cổ nước Nam, tập I, Thăng Long, 1958, tr. 101 – 102)
Đâu là tình huống của truyện Đẽo cày giữa đường?
Ếch ngồi đáy giếng
(Trang Tử)
Một con ếch nhỏ ngồi trong một cái giếng sụp nói với một con rùa lớn biển đông: “Tôi sung sướng quá, tôi có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi lại vô giếng, ngồi nghỉ trong những kẽ gạch của thành giếng. Bơi trong nước thì nước đỡ nách và cằm tôi, nhảy xuống bùn thì bùn lấp chân tôi tới mắt cá. Ngó lại phía sau, thấy những con lăng quăng, con cua, con nòng nọc, không con nào sướng bằng tôi. Vả lại một mình chiếm một chỗ nước tụ, tự do bơi lội trong một cái giếng sụp, còn vui gì hơn nữa? Sao anh không vô giếng tôi một lát coi cho biết?
Con rùa biển đông vừa mới muốn đút cái chân bên trái vô giếng thì thấy không còn chỗ vì cái đùi bên phải đã bít cái giếng rồi. Nó từ từ rút chân ra, lùi lại, bảo con ếch:
- Biển đông mênh mông, ngàn dặm đã thấm gì, sâu thăm thẳm, ngàn nhẫn đã thấm gì. Thời vua Vũ, cứ mười năm thì chín năm lụt, vậy mà mực nước ở biển không lên. Thời vua Thang, tám năm thì bảy năm hạn hán, vậy mà bờ biển không lùi ra xa. Không vì thời gian ngắn hay dài mà thay đổi, không vì mưa nhiều hay ít mà tăng giảm, đó là cái vui lớn của biển đông.
Con ếch trong cái giếng sụp nghe vậy ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.
(Trang Tử và Nam Hoa kinh, Nguyễn Hiến giới thiệu và chú dịch, NXB Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1994, tr.337)
Điều gì làm ếch cảm thấy sung sướng?
Con mối và con kiến
(Nam Hương)
Con mối trong nhà trông ra
Thấy một đàn kiến đang tha cái mồi
Mối gọi bảo: “Kiến ở các chú
Tội tình gì lao khổ lắm thay!
Làm ăn tìm kiếm khắp ngày
Mà sao thân thể vẫn gầy thế kia
Chúng ta đây chẳng hề khó nhọc
Mà ồ ề béo trục béo tròn
Ở ăn ghế chéo bàn tròn
Nhà cao cửa rộng, tủ hòm thiếu đâu?”
Kiến rằng: “Trên địa cầu muôn loại
Hễ có làm thì mới có ăn
Sinh tồn là cuộc khó khăn
Vì đàn vì tổ nên thân gầy gò
Các anh chẳng vun thu xứ sở
Cứ đục vào chỗ ở mà xơi
Đục cho rỗng hết mọi nơi
Nhà kia đổ xuống đi đời các anh”.
(Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập III, Nguyễn Cừ – Phan Trọng Thưởng biên soạn và tuyển chọn, NXB Giáo dục, 1999, tr. 805)
Quan niệm sống của mối là gì? (Chọn 2 đáp án)
Con mối và con kiến
(Nam Hương)
Con mối trong nhà trông ra
Thấy một đàn kiến đang tha cái mồi
Mối gọi bảo: “Kiến ở các chú
Tội tình gì lao khổ lắm thay!
Làm ăn tìm kiếm khắp ngày
Mà sao thân thể vẫn gầy thế kia
Chúng ta đây chẳng hề khó nhọc
Mà ồ ề béo trục béo tròn
Ở ăn ghế chéo bàn tròn
Nhà cao cửa rộng, tủ hòm thiếu đâu?”
Kiến rằng: “Trên địa cầu muôn loại
Hễ có làm thì mới có ăn
Sinh tồn là cuộc khó khăn
Vì đàn vì tổ nên thân gầy gò
Các anh chẳng vun thu xứ sở
Cứ đục vào chỗ ở mà xơi
Đục cho rỗng hết mọi nơi
Nhà kia đổ xuống đi đời các anh”.
(Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập III, Nguyễn Cừ – Phan Trọng Thưởng biên soạn và tuyển chọn, NXB Giáo dục, 1999, tr. 805)
Quan niệm sống của kiến là gì?
Văn bản dưới đây là được tạo ra tự động từ nhận diện giọng nói trong video nên có thể có lỗi
- Chào mừng tất cả các em đã đến với những
- giờ học văn thú vị và bổ ích ở trang web
- olm.vn các bạn thân mến ở tiết học hôm
- trước chúng ta đã được tìm hiểu về những
- kiến thức nền của các văn bản Đẽo cày
- Sửa đường Ếch Ngồi Đáy Giếng con mối và
- con kiến ngoài ra các bạn cũng đã tìm
- hiểu những đặc điểm của truyện ngụ ngôn
- được thể hiện trong văn bản ở hai khía
- cạnh cụ thể đó là hình thức và đề tài
- trong video ngày hôm nay tiếp nối bài
- học chúng ta sẽ cùng nhau đến với một
- vài khía cạnh khác đầu tiên đó là tình
- huống với văn bản đèo cây Sửa đường đâu
- là tình huống của truyện này
- tình huống của Truyện Đẽo cây Sửa đường
- đó là anh thợ mộc ngu ngốc không có lập
- trường lại nghe theo lời của những kẻ
- qua đường
- với tình huống của văn bản ếch ngồi đáy
- giếng thì cũng rất thú vị một con ếch
- trong giếng có tính khoe khoang cho mình
- là hiểu biết Thể hiện trước con rùa lớn
- Biển Đông
- tình huống của văn bản con mối và con
- kiến là một con mối lười biếng chê bai
- đám kiếng chăm chỉ và sự phản bác của
- kiến
- về cốt truyện
- trước hết chúng mình sẽ chú ý vào văn
- bản đểu cây Sửa đường có chuyện của văn
- bản để cây Sửa đường đó là một anh thợ
- mộc mở cửa hàng rồi làm nghề Đẽo cày anh
- mất hết vốn liếng vì nghe theo lời của
- người khác mà không có chính kiến
- thứ hai với văn bản ếch ngồi đáy giếng
- thì cốt truyện của văn bản là một ít s
- trong cái giếng sụp khoe khoang với con
- rùa lớn biển Đông về những kiến thức
- hàng hẹp của mình rùa lớn biển Đông nói
- về những gì nó biết khiến cho ếch ngạc
- nhiên thu mình và hoảng hốt
- với văn bản con mối và con kiến chúng ta
- có thể chú ý một vài nội dung như sau
- còn Mối lười biếng xem thường chê bai
- những chú kiến chăm chỉ bị kiến dậy cho
- một bài học nhớ đời
- về nhân vật với nhân vật ở truyện ngụ
- ngôn chúng ta cần dành nhiều thời gian
- để tìm hiểu bởi lẽ truyện ngụ ngôn chỉ
- xoay quanh một sự kiện chính bài học về
- thông điệp của văn bản được đúc kết từ
- nhân vật trong văn bản Đẽo cày giữa
- đường nhân vật chính là anh thợ mộc nhân
- vật được tập trung miêu tả hành động để
- thấy được tính cách và phẩm chất những
- hành động của nhân vật anh thợ mộc này
- được bộc lộ chủ yếu thông qua 3 lần được
- các nhân vật cách khác Góp ý về cách mà
- anh ta Đẽo cày
- Bây giờ chúng mình sẽ cùng nhau tìm hiểu
- 3 lần anh ta ứng xử trước cách mà người
- khác góp ý để thấy được
- tính cách cũng như là phẩm chất của nhân
- vật các bạn nhé lần thứ nhất khi được
- góp ý phải Đẽo cày cho cao cho to thì
- mới dễ cày anh ta cho là phải Đẽo cày
- vừa to vừa cao lần thứ hai nhận được lời
- góp ý phải đẽo nhỏ hơn thấp hơn thì mới
- dễ cày anh ta cũng cho là phải rồi Đẽo
- cày vừa nhỏ vừa thấp lần thứ ba thì anh
- ta nhận được lời góp ý như sau nay ở
- trên ngàn hiện có người đang phá hoang
- bao nhiêu đồng ruộng và cày tính bằng
- vòi cả nếu để cày cho thật cao thật to
- gấp đôi gấp 3 thế này thì voi mới cày
- được đầy hàng ra bán thì chắc chắn sẽ
- bán được nhiều lắm và lời lãi thì vội
- vàng nghe thấy thế anh ta liền đểu ngay
- nhiều thật nhiều cày vừa to vừa cao gấp
- 5 lần 7 lần như vậy Qua đây có thể thấy
- anh ta là một người không có chính kiến
- suy xét phân biệt đúng sai mà làm theo
- một cách rất mù quáng
- Kế đến chúng ta sẽ cùng nhau đến với văn
- bản Ếch Ngồi Đáy Giếng với văn bản này
- có thể thấy nhân vật là con ếch và con
- rùa Biển Đông trước hết chúng ta sẽ cùng
- nhau nói về nhân vật con ếch thứ nhất là
- môi trường sống ít sống trong một cái
- giếng sụp không sang hẹp vận động trong
- khoảng không gian hẹp chỉ từ miệng giếng
- vào đến trong giếng tiếp xúc với những
- con vật bé nhỏ không được tiếp xúc với
- thế giới rộng lớn bao la chính trong môi
- trường như thế cũng ảnh hưởng rất nhiều
- đến tính cách của con ếch từ môi trường
- sống ít cảm thấy sung sướng và thế giới
- nhỏ bé đang sống sinh ra kiêu ngạo và
- thức khuya khoang Điều gì làm cho ít cảm
- thấy sung sướng
- chính xác ít cảm thấy sung sướng Bởi vì
- nó cho rằng tôi có thể ra khỏi giếng
- nhảy lên miệng giếng rồi lại vô giếng
- ngồi nghỉ trong những kẻ gạch của thành
- giếng bơi trong nước thì nước đỡ nách và
- cằm tôi nhảy xuống buồn thì buồn lấp
- chân tôi tới mắt cá như thế nó sung
- sướng vì có cuộc sống tự do tự tại ngoài
- Ra ngó lại phía sau thấy những con lăng
- quăng con cua con nòng nọc không con nào
- sướng bằng tôi như vậy nó sung sướng vì
- thấy những con vật khác không bằng mình
- ngoài ra Vả lại một mình chiếm một chỗ
- nước tụ tự do bơi lội trong một cái
- giếng sụp còn Vui gì hơn nữa
- có thể thấy nó sung sướng vì tự hào với
- địa vị chúa tể của mình ở trong giếng
- cuối cùng là nó hỏi anh rùa sao anh
- không xé tôi một lát coi cho biết như
- vậy là nó sung sướng đến mức khoe khoang
- với rùa về thế giới trong giếng của mình
- đến nhân vật này chúng mình chú ý vào
- chi tiết ở cuối bài cụ thể là con ếch
- trong cái giếng sụp nghe vậy ngạc nhiên
- thu mình lại hoảng hốt bối rối thế vì
- sao nó lại có những tâm trạng ấy đầu
- tiên nói về sự ngạc nhiên bởi vì lần đầu
- tiên nó nghe được sự vĩ đại của biển nằm
- ngoài sự hiểu biết của nó khiến cho nó
- hoàn toàn bất ngờ nó thu mình lại Bởi vì
- niềm vui và niềm tự hào của ếch bị thay
- đổi bởi cảm giác nhỏ bé trước sự vĩ đại
- của biển và nó hoảng hốt bối rối bởi vì
- cảm giác của ếch khi mất niềm tin vào
- những điều đã tin và tự hào trước đây nó
- choáng ngợp trước những điều mới mẻ lớn
- lao vĩ đại hơn mà nó chưa bao giờ nhìn
- thấy
- Kế đến chúng ta sẽ cùng và tìm hiểu về
- nhân vật con rùa với môi trường sống là
- không gian rộng cụ thể là biển nó cũng
- đã được sống lâu và chứng kiến nhiều
- điều vì thế tính cách của nó cũng khác
- biệt nó đi lùi lại thể hiện việc không
- quan tâm đến thế giới nhỏ bé của ếch và
- kể cho ếch biết những cái sung sướng mà
- nó được trải nghiệm thể hiện được sự
- hiểu biết và ranh dạy cho ếch một bài
- học thích đáng
- Kế đến chúng ta sẽ cùng nhau bước sang
- văn bản cuối cùng đó chính là con mối và
- con kiến có thể thấy ở văn bản này có
- hai nhân vật đó là con mối và con kiến
- đúng không nào Vậy thì ở mỗi nhân vật
- chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về quan
- niệm sống và biểu hiện của quan niệm
- sống ấy đầu tiên là nhân vật mối quan
- niệm sống của mối là gì
- quan niệm sống thứ nhất của mối đó là
- không muốn lao động và sợ vất vả biểu
- hiện là mối chỉ ngồi ở trong nhà nhìn ra
- ngoài ngồi tựa lưng bên ức chế chéo bên
- chiếc bàn tròn lùi vận động nên cơ thể
- béo mập và chậm chạp
- ngoài ra nó còn nói với kiến tội tình gì
- lao khổ lắm thay
- quan niệm sống thứ hai của mối đó là chỉ
- biết hưởng thụ trước mắt và nghĩ đến bản
- thân cụ thể nó ăn no béo trục béo tròn
- chỉ biết an hưởng Nhà cao cửa rộng của
- cải đầy đủ không nhận ra cái giá của
- việc không lao động thì cuộc sống hưởng
- thụ sẽ không bền lâu còn đối với nhân
- vật kiến Theo các bạn thì quan niệm sống
- của kiến là gì
- có thể thấy quan niệm sống của kiến trái
- ngược với mối đầu tiên kiến không ngại
- vất vả và chăm chỉ lao động sẵn sàng ra
- ngoài làm việc dù vất vả gầy gò và luôn
- luôn có ý thức hệ Có làm thì mới có ăn
- ngoài ra kiến còn biết lo xa biết sống
- có trách nhiệm với cộng đồng sống vì mọi
- người
- với những biểu hiện như sau vì ý thức
- Sinh Tồn là cuộc sống khó khăn nên chủ
- động lo xa chuẩn bị cho tương lai lâu
- dài bền vững quan tâm đến trên địa cầu
- muôn loại và ý thức vì đàn vì Tổ vun thu
- xứ sở
- trong việc nhấn mạnh hành động lời nói
- của các nhân vật tác giả cũng khéo léo
- lồng ghép vào đó những cảm xúc và quan
- điểm cá nhân rõ ràng với việc miêu tả
- mối như một kẻ vị kỷ lười biếng chỉ biết
- hưởng thụ cho béo trục béo tròn con kiến
- thì ti gầy gò vất vả nhưng luôn chăm chỉ
- cố gắng biết sống vì người khác biết lo
- cho cái chung biết hướng tới tương lai
- vững bền thì thiện cảm của người kể
- chuyện được dành cho kiến đúng không nào
- Bây giờ chúng ta sẽ cùng nhau đến với
- khía cạnh đó là bối cảnh với văn bản Đẽo
- cày giữa đường có thể thấy bối cảnh được
- nhắc đến trong văn bản không gian đó là
- cửa hàng ngay Bên Vệ Đường nhiều người
- qua lại thường ghé vào xem anh Đẽo cày
- với thời gian là không xác định trong
- khi đó ở văn bản Ếch Ngồi Đáy Giếng
- không gian là một cái giếng xập nơi mà
- tác giả ẩn dụ cho tầm nhìn hạn hẹp của
- ếch và thời gian cũng không xác định còn
- đối với văn bản con mối và con kiến thì
- có thể thấy không gian là trong nhà và
- thời gian cũng không xác định bây giờ
- chúng mình sẽ cùng nhau đến với phần 3
- bài học được rút ra từ các văn bản như
- cô đã giới thiệu ở đầu video mỗi truyện
- ngụ ngôn đều mang đến những bài học ý
- nghĩa sâu sắc với các văn bản trên có
- thể thấy mỗi chuyện đều chứa những kinh
- nghiệm sống những triết lý chắc chắn
- thông qua việc tìm hiểu văn bản Phân
- tích nhân vật các bạn đã có những bài
- học cho riêng mình ở phần này các bạn
- Hãy cùng cố đến với một vài gợi ý các
- bạn nhé đầu tiên với Truyện Đẽo cây giữ
- đường có thể thấy tác giả dân gian muốn
- nhắc nhở Đến Người đọc dễ nghe người là
- dại không có có sự suy xét đánh giá đúng
- sai không tìm hiểu thực tế mà chỉ nghe
- và tin vào một cách mù quáng thì sẽ dẫn
- đến thất bại cần cẩn trọng trước khi làm
- một việc gì đó
- với văn bản ếch ngồi đáy giếng cần rèn
- cho mình đức tính kiên trì kiên tâm chịu
- khó học hỏi mở rộng hiểu biết và không
- được tự mãn với những điều mà mình đã
- biết còn đối với văn bản con mối và còn
- kiến tác giả muốn nhắn gửi quan niệm
- sống chỉ biết nghĩ cho bản thân chỉ biết
- sống hưởng thụ mà không lao động thì
- cuộc sống tốt đẹp sẽ chẳng được bền lâu
- riêng với văn bản con mối và con kiến
- được in lần đầu tiên trên tạp chí Nam
- Phong với tiêu đề con mối và đàn kiến
- khi đất nước ta đang bị đô hộ Bởi thực
- dân Pháp nên ngoài bài học kể trên còn
- có bài học riêng khi đặt trong bối cảnh
- lịch sử của dân tộc ta lúc bấy giờ Đó là
- bài học về trách nhiệm của công dân với
- nước nhà với xứ sở đó là tâm sự yêu nước
- là ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân
- trước vận mệnh của đất nước của dân tộc
- phải biết vì nàng vì Tổ vun thu xứ sở
- như vậy có thể thấy điểm chung của cả 3
- văn bản đó là những kinh nghiệm quý báu
- những đạo lý làm người đúng đắn mà mỗi
- cá nhân cần phải học cần phải có khi đối
- mặt với những vấn đề trong cuộc sống các
- bạn thân mến như vậy Những bài học thú
- vị vừa rồi cũng đã kết thúc video ngày
- hôm nay của chúng ta Xin chào và hẹn gặp
- lại tất cả các bạn trong những bài học
- tiếp
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây