Hướng dẫn giải:
a. Từ làm phép nối: nhung.
c. Nội dung câu văn: nói lên sự hi sinh của cây không quản giông bão để che chở cho đàn chim cũng giống như cha mẹ, không quản ngại khó khăn, gian khổ cả một đời để che chở cho con, mong con có được những điều tốt đẹp nhất.
d. Thông điệp: cha mẹ mãi là những người yêu con vô điều kiện, sẵn sàng bảo vệ, che chở cho con và mãi là bến đỗ bình yên để con trở về.
Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: tính tự lập.
Tự lập: tự giác làm những việc của bản thân mình mà không đợi ai nhắc nhở, chê trách. Ngoài ra, tự lập còn mang nghĩa tự làm lấy, tự giải quyết công việc của mình, tự lo liệu, tạo dựng cuộc sống cho riêng mình, không trông chờ, dựa dẫm phụ thuộc vào gia đình hay người khác.
• Biểu hiện của người có cách sống tự lập
Sắp xếp đồ dùng cá nhân của mình sạch sẽ ngăn nắp, không để bố mẹ nhắc nhở, khiển trách, tự động làm những việc của bản thân mình.
Có suy nghĩ tích cực, chín chắn, thích khám phá, muốn tự mình làm nên của cải vật chất phục vụ nhu cầu của bản thân mà không phải nhờ ai giúp đỡ.
Trong mọi vấn đề luôn cố gắng tìm cách giải quyết, tự có hướng đi riêng cho bản thân.
• Ý nghĩa của việc sống tự lập
Làm cho cuộc sống của mình năng động hơn, tích cực hơn, tự chủ hơn.
Rèn luyện được những tính cách khác: gọn gàng, tự giác, có ý chí phấn đấu vươn lên, kiên trì với mục tiêu,…
Được mọi người tin tưởng, tín nhiệm hơn.
Học sinh tự lấy dẫn chứng về tấm gương tự lập để minh họa cho bài làm văn của mình.
Lưu ý: dẫn chứng phải nổi bật, tiêu biểu và xác thực, được nhiều người biết đến.
Trong cuộc sống vẫn còn những con người chỉ biết dựa dẫm, ỷ lại vào người khác mà không cố gắng phấn đấu vươn lên, cũng có những người chỉ biết nghe theo sự sắp xếp của người khác, không có chính kiến và hướng đi cho riêng mình,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn phê phán.
Khái quát lại vấn đề nghị luận: tính tự lập, đồng thời rút ra bài học, liên hệ đến bản thân mình.
Dàn ý nghị luận 9 câu thơ đầu bài thơ Nói với con
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Y Phương bài thơ Nói với con và 9 câu thơ đầu.
Lưu ý: học sinh tự lựa chọn cách dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của mình.
- 4 câu thơ đầu: tiếng lòng hạnh phúc của một người cha khi nhắc về kỷ niệm những ngày con còn thơ ấu với những bước đi chập chững đầu đời. Y Phương gợi nhắc quá khứ, gợi mở cho con những nền tảng đầu tiên về tình cảm gia đình ấm áp, về quá trình sinh ra và lớn lên của một con người.
- 5 câu thơ sau: gợi mở ra những vẻ đẹp của người dân tộc miền núi bằng câu thơ chứa chan tình cảm: Những con người lao động với đôi bàn tay thô sơ, nhưng khéo léo, giữa cuộc sống nhiều khó khăn vất vả thế nhưng tâm hồn của “người đồng mình” vẫn rất đẹp, rất yêu đời, từng câu hát, câu ca trong lối sinh hoạt văn hóa.
Khái quát lại nội dung, ý nghĩa đoạn thơ Nói với con và rút ra bài học, liên hệ bản thân.
