Sơn Tinh, Thủy Tinh SVIP

SƠN TINH, THỦY TINH

Nguyễn Nhược Pháp

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả Nguyễn Nhược Pháp

- Sinh năm 1914, mất năm 1938. 

- Quê quán: Phượng Vũ, Thường Tín, Hà Đông (nay là Hà Nội).

- Cha là học giả Nguyễn Văn Vĩnh.

2. Văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh

- Phương thức biểu đạt: 

- Xuất xứ: in trong tập Ngày xưa.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Từ đầu đến giời đông.): Khung cảnh Hùng Vương kén rể cho Mỵ Nương.

+ Phần 2 (Tiếp theo đến đầm quanh…): Vẻ đẹp và hành động của Sơn Tinh.

+ Phần 3 (Tiếp theo đến mà hoa.): Vẻ đẹp và hành động của Thủy Tinh.

+ Phần 4 (Tiếp theo đến Ô!Vì ta!): Cuộc giao tranh giữa hai vị thần.

+ Phần 5 (Còn lại): Lí giải lí do hằng năm Thủy Tinh dâng nước.

II. Đọc hiểu văn bản

1. Chủ đề, cảm hứng chủ đạo 

- Chủ đề: 

- Cảm hứng chủ đạo của văn bản: Ngợi ca việc vua Hùng chọn được rể hiền tài và tinh thần thượng võ của Sơn Tinh. 

2. Nhân vật

a. Nhân vật Sơn Tinh 

- Phần giới thiệu: 

=> Ngoại hình và hành động của Sơn Tinh cho thấy được bản lĩnh, khí chất của vị thần này. 

=> Nhân vật Sơn Tinh được khắc họa qua ngoại hình, hành vi, lời nói giống con người. 

- So sánh với truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh:

+ Truyền thuyết chỉ có lời kể hành động, sự việc; hầu như không có các chi tiết miêu tả ngoại hình, hành vi, lời nói. 

b. Nhân vật Thủy Tinh 

- Nhân vật được làm rõ qua chi tiết miêu tả ngoại hình, hành vi, lời nói giống con người: Thuỷ Tinh ngồi trên lưng rồng vàng,/Yên gấm tung dài bay đỏ choé,/Mình khoác bào xanh da giời quang.

=> Các chi tiết khắc họa Thủy Tinh khác với truyền thuyết. Truyền thuyết chỉ có lời kể hành động, sự việc; hầu như không có các chi tiết miêu tả ngoại hình, hành vi, lời nói của Thủy Tinh. 

3. Chi tiết kì ảo

- Đoàn dẫn lễ của Sơn Tinh: Theo sau năm chục con voi xám/Hục hặc, lưng cong phủ gấm điều/Tải bạc, kim cương, vàng lấp loáng,/Sừng tê, ngà voi và sừng hươu. 

- Đoàn dẫn lễ của Thuỷ Tinh: Theo sau cua đỏ và tôm cá,/Chia đội năm mươi hòm ngọc trai./Khập khiễng bò lê trên đất lạ,/Trước thành tấp tểnh đi hàng hai. 

- Thuỷ Tinh gây hấn: Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng./Cá voi quác mồm to muốn đớp,/Cá mập quẫy đuôi, cuồng nhe răng,/Càng cua lởm chởm giơ như mác,/Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao.

=> Tác dụng: Tạo ra một không gian mơ hồ, mang đến cho người đọc cảm giác phi thực tế, tăng thêm sự hấp dẫn và sự lôi cuốn của câu chuyện; đồng thời cũng thể hiện ý chí, sức mạnh của từng nhân vật.

4. Chi tiết, hình ảnh thể hiện khung cảnh cuộc sống và các tục lệ

=> Các chi tiết đã làm sống dậy khung cảnh cuộc sống ngày xưa và nét văn hoá cổ truyền của người Việt Nam.

III. Tổng kết

1. Nội dung

- Bài thơ đã tái hiện lại cuộc giao tranh để giành Mỵ Nương của hai vị thần là Sơn Tinh và Thủy Tinh.

- Từ đó, văn bản lí giải hiện tượng bão lũ hằng năm một cách độc đáo, sinh động. 

2. Nghệ thuật

- Ngôn từ hấp dẫn, cách miêu tả sinh động.

- Xây dựng hình tượng thần linh với ngoại hình, hành động, lời nói giống với con người. 

- Đan xen, kết hợp nhiều phương thức biểu đạt.