Bài soạn SVIP

TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

I. MỤC ĐÍCH VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI THÍCH

Bài văn Lòng khiêm tốn

a. Bài văn giải thích vấn đề lòng khiêm tốn.

   Bài văn giải thích vấn đề bằng cách đưa ra các định nghĩa, biểu hiện, giải của lòng khiêm tốn và biểu hiện của phẩm chất ấy.

b. Những câu định nghĩa của tác giả gồm:

- Lòng khiêm tốn có thể được coi là một bản tính căn bản cho con người trong nghệ thuật xử tế và đối đãi với sự vatah.

- Con người khiêm tốn bao giờ cũng là người thường thành công trong lĩnh vực giao tiếp với mọi người.

- Khiêm tốn là tính nhã nhặn, biết sống một cách nhún nhường, luôn luôn hướng về phía tiến bộ, tự khép mình vào những khuôn thước của cuộc đời, bao giờ cũng không ngừng học hỏi.

- … con người khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự mình đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như không bao giờ chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với mọi người.

c. Cách tác giả đưa ra những nhận định mang tính định nghĩa về lòng khiêm tốn, liệt kê các biểu hiện của lòng khiêm tốn là một cách giải thích.

d. Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái hại của không khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn là nội dung giải thích.

e. Giải thích trong văn nghị luận là làm cho người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ… cần được giải thích, qua đó nâng cao nhận thức, bồi dưỡng trí tuệ, tình cảm cho con người. Để giải thích một vấn đề nào đó, người ta thường sử dụng cách nêu định nghĩa, liệt kê những biểu hiện, so sánh với các hiện tượng cùng loại khác, chỉ ra cái lợi, cái hại, nguyên nhân, hậu quả, cách phát huy hoặc ngăn ngừa… Không nên dùng những cái khó hiểu hoặc không ai hiểu để giải thích những điều người ta chưa hiểu, cần hiểu.

 III. LUYỆN TẬP

      Văn bản Lòng nhân đạo

- Văn bản giải thích vấn đề lòng nhân đạo.

- Các ý chính của văn bản:

+ Lòng nhân đạo – lòng thương người.

+ Loài người còn đầy rẫy cảnh khổ.

+ Biết xót thương, tìm cách giúp đỡ những cảnh khổ.

+ Phát huy lòng nhân đạo đến cùng và tột độ.