Bài 13: Hoạt động đối ngoại của Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975) SVIP

BÀI 13: HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM TRONG KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP (1945 - 1954) VÀ KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ (1954 - 1975)

2. Hoạt động đối ngoại của Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975)

* Bối cảnh: sau năm 1954, miền Bắc từng bước xây dựng chủ nghĩa xã hội, miền Nam tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.

* Mục tiêu:

- Tập trung đấu tranh đòi thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ.

- Củng cố quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa, mở rộng quan hệ ngoại giao.

- Tranh thủ sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế góp phần đánh bại các chiến lược chiến tranh của Mỹ ở miền Nam.

* Hoạt động:

- Đấu tranh yêu cầu thực hiện Hiệp định Giơ-ne-vơ: Việt Nam Dân chủ Cộng hoà phối hợp với Uỷ ban Giám sát quốc tế về Hiệp định Giơ-ne-vơ yêu cầu chính quyền Sài Gòn mở hội nghị hiệp thương về việc tổ chức tổng tuyển cử thống nhất đất nước theo những điều khoản của Hiệp định.

- Củng cố, phát triển quan hệ với các nước:

+ Khéo léo cân bằng quan hệ với Liên Xô, Trung Quốc.

+ Vận động các nước xã hội chủ nghĩa viện trợ cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, ủng hộ cuộc kháng chiến ở miền Nam.

+ Ủng hộ cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân của nhân dân các nước Á, Phi, Mỹ La-tinh,…

- Tăng cường mối quan hệ đoàn kết giữa ba nước Đông Dương:

+ Thiết lập quan hệ ngoại giao với Lào, xây dựng quan hệ láng giềng hữu nghị với Cam-pu-chia.

+ Phát triển liên minh chiến đấu với các lực lượng yêu nước, kháng chiến của Lào, Cam-pu-chia.

+ Năm 1965, Hội nghị nhân dân ba nước Đông Dương diễn ra tại Phnôm Pênh (Cam-pu-chia). Năm 1970, Hội nghị cấp cao nhân dân ba nước Đông Dương ra tuyên bố chung.

Hình 1: Tại Hội nghị cấp cao ba nước Đông Dương (1970). Từ trái sang phải:

Các vị Xihanúc, Nguyễn Hữu Thọ, Phạm Văn Đồng, Xuphanuvông.

- Cùng với thắng lợi quân sự, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà chủ động kết hợp “vừa đánh, vừa đàm”, cung cấp tư liệu về cuộc chiến tranh phi nghĩa mà Mỹ tiến hành ở miền Nam Việt Nam, tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên thế giới, đòi Mỹ chấm dứt chiến tranh; đồng thời, tích cực vận động quốc tế công nhận Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam.

- Đàm phán, kí kết Hiệp định Pa-ri: từ năm 1968 đến năm 1973, Việt Nam cử các phái đoàn ngoại giao, tham gia đàm phán, kí kết Hiệp định Pa-ri. Ngày 27 - 1 - 1973, Hiệp định Pa-ri được kí kết với các điều khoản quan trọng.

Hình 2: Đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tại Lễ ký Hiệp định Pa-ri

+ Nội dung Hiệp định Pa-ri:

• Hoa Kì và các nước cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.

• Hai bên ngừng bắn ở miền Nam vào lúc 24h ngày 27 - 1 - 1973 và Hoa Kì cam kết chấm dứt mọi hoạt động quân sự chống miền Bắc Việt Nam.

• Hoa Kì rút hết quân đội của mình và quân các nước đồng minh, hủy bỏ các căn cứ quân sự, cam kết không tiếp tục dính líu quân sự hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của miền Nam Việt Nam.

• Nhân dân miền Nam Việt Nam tự quyết định tương lai chính trị của họ thông qua Tổng tuyển cử tự do, không có sự can thiệp của nước ngoài.

• Các bên thừa nhận thực tế miền Nam Việt Nam có 2 chính quyền, 2 quân đội, 2 vùng kiểm soát và 3 lực lượng chính trị (lực lượng cách mạng, lực lượng hòa bình trung lập và lực lượng chính quyền Sài Gòn).

• Hai bên trao trả tù binh và dân thường bị bắt.

• Hoa Kì cam kết góp phần vào việc hàn gắn vết thương chiến tranh ở Việt Nam và Đông Dương, thiết lập quan hệ bình thường cùng có lợi ở Việt Nam.

+ Ý nghĩa Hiệp định:

• Là thắng lợi của sự kết hợp đấu tranh quân sự, chính trị và đấu tranh ngoại giao, là kết quả của cuộc đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân ta.

• Mở ra bước ngoặt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước: Với Hiệp định Pa-ri, Mỹ phải công nhận các quyền dân tộc cơ bản của nhân dân Việt Nam và rút hết quân về nước, tạo điều kiện thuận lợi để ta tiến lên đánh cho “ngụy nhào”, giải phóng hoàn toàn miền Nam.

- Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước, đặc biệt là sau khi Hiệp định Pa-ri được kí kết (1973); đẩy mạnh đối ngoại nhân dân:

+ Từ năm 1954 đến năm 1975, Việt Nam thiết lập, mở rộng quan hệ ngoại giao với nhiều nước như: Cu-ba (1960), Ca-mơ-run (1972), Pháp, Nhật Bản, Ô-xtray-lia (1973), Nê-pan, Ni-giê-ri-a (1975),…

+ Tích cực xây dựng mặt trận nhân dân thế giới ủng hộ Việt Nam chống Mỹ.