Bài 1: Các cuộc cách mạng tư sản ở châu Âu và Bắc Mỹ (phần II) SVIP

3. Cách mạng tư sản Pháp

a) Nguyên nhân

Cuối thế kỉ XVIII, Pháp vẫn là một quốc gia quân chủ chuyên chế lạc hậu ở châu Âu. 

- Về kinh tế:

+ Từ khi vua Lu-i XVI (Louis XVI) lên ngôi vua năm 1774, khủng hoảng kinh tế càng trở nên trầm trọng.

+ Nông nghiệp lạc hậu, nạn mất mùa đói kém thường xuyên xảy ra.

+ Nền công thương nghiệp bước phát triển nhưng lại bị cản trở bởi chính sách thuế của nhà vua. Thêm nữa là tiền tệ và đơn vị đo lường không thống nhất, ngân sách thâm hụt.

- Về chính trị, xã hội:

+ Vua Lu-i XVI nắm mọi quyền hành, mải mê ăn chơi, không quan tâm đến đời sống nhân dân. Sự quan liêu, tham nhũng của tầng lớp quan lại trở thành gánh nặng đối với đời sống của người dân.

+ Trật tự ba đẳng cấp ngày càng khoét sâu mâu thuẫn trong xã hội. Đẳng cấp thứ ba bất bình với chính sách của nhà vua và hai đẳng cấp trên.

- Về tư tưởng:

+ Các nhà tư tưởng đại diện cho giai cấp tư sản, những tư tưởng tiến bộ về tự do, dân chủ, xã hội pháp quyền, tiêu biểu là S. Mông-te-xki-ơ, Ph. Vôn-te, G. G. Rút-xô đã đả phá chế độ phong kiến và Giáo hội thông qua trào lưu Triết học Ánh sáng thế kỉ XVIII => Mở đường cho cách mạng bùng nổ.

- Ngày 5 - 5 - 1789, do số nợ Nhà nước vay của tư sản không thể trả được, nên nhà vua đã triệu tập Hội nghị ba đẳng cấp với hi vọng đạt được sự đồng thuận trong việc tăng thuế cũ và đặt ra thuế mới.

- Tuy nhiên, sự tranh cãi quyết liệt giữa đại diện các đẳng cấp đã xảy ra. Các đại biểu ở đẳng cấp thứ ba tuyên bố thành lập Quốc hội lập hiến. Vua Lu-i XVI dùng quân đội giải tán Quốc hội lập hiến.

- Ngày 14 - 7 - 1789, quần chúng tấn công chiếm nhà tù Ba-xti. Cách mạng bùng nổ và lan rộng khắp nước Pháp.

*Diễn biến chính

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm

- Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII đã xóa bỏ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hòa, khẳng định các quyền tự do, dân chủ của công dân đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền, mở đường cho sự phát triển của kinh tế tư bản chủ nghĩa.

- Cách mạng tư sản Pháp là sự kiện trọng đại, có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với nước Pháp mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nước trên thế giới, nhất là ở châu Âu. Đồng thời để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho phong trào cách mạng. Tư tưởng Tự do, Bình đẳng, Bác ái được truyền bá rộng rãi.

Cuộc cách mạng này do giai cấp tư sản lãnh đạo, diễn ra dưới hình thức nội chiến và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Chính cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt đã đưa cách mạng phát triển đi lên, với đỉnh cao là giai đoạn cầm quyền của phái Gia-cô-banh.

Chúc các em học tốt !