Câu 1. 

Nhân vật bé Gái trong truyện ngắn “Nhà nghèo” của Tô Hoài là hiện thân của những đứa trẻ sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh thiếu thốn, nghèo khổ. Từ nhỏ, bé Gái đã phải chứng kiến những cuộc cãi vã và xung đột của cha mẹ do áp lực cơm áo gạo tiền. Là chị cả, bé Gái còn phải chăm sóc hai đứa em nhỏ, gánh vác trách nhiệm mà một đứa trẻ như em đáng lẽ không phải gánh chịu. Tuy nhiên, em vẫn luôn ngoan ngoãn và giàu tình thương yêu đối với gia đình. Hình ảnh bé Gái cần mẫn đi bắt nhái để góp phần cho bữa ăn gia đình đầy xúc động, nhưng cũng chính hành động ấy lại dẫn đến cái chết thương tâm của em khi bị rắn độc cắn. Qua nhân vật bé Gái, Tô Hoài đã khắc họa sâu sắc những số phận trẻ em nghèo phải chịu nhiều thiệt thòi, thiếu thốn tình cảm và cả điều kiện sống. Bé Gái là biểu tượng cho nỗi đau khổ của những đứa trẻ nghèo, đồng thời là lời cảnh tỉnh về những mất mát mà cuộc sống khắc nghiệt và hoàn cảnh nghèo khó có thể mang lại.

Câu 2. 

Bạo lực gia đình đã và đang gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với sự phát triển của trẻ em hiện nay. Trước hết, bạo lực gia đình gây tổn thương sâu sắc về mặt tinh thần. Trẻ em khi phải sống trong môi trường có sự áp bức, đánh đập hay la mắng thường xuyên sẽ dễ cảm thấy sợ hãi, cô đơn và thiếu niềm tin vào tình cảm gia đình. Những tổn thương này có thể để lại hậu quả lâu dài, dẫn đến sự phát triển lệch lạc về nhân cách, với nguy cơ cao mắc phải các vấn đề về tâm lý như trầm cảm, lo âu, hay hành vi chống đối xã hội. Thêm vào đó, bạo lực gia đình có thể ảnh hưởng đến kết quả học tập và sự phát triển toàn diện của trẻ. Những đứa trẻ bị tổn thương thường khó tập trung vào việc học, dễ có xu hướng học kém hoặc thậm chí bỏ học sớm. Đối với các em, sự đe dọa về thể xác và tinh thần có thể khiến cho các em dần đánh mất động lực phát triển, khả năng hòa nhập, thậm chí mất đi những cơ hội tốt cho tương lai. Không chỉ vậy, bạo lực gia đình còn ảnh hưởng trực tiếp đến cách trẻ ứng xử trong cuộc sống. Trẻ em lớn lên trong môi trường bạo lực gia đình thường dễ bị cuốn theo lối sống tiêu cực, có xu hướng bạo lực hoặc cư xử thiếu hòa nhã khi trưởng thành. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các em mà còn tác động tiêu cực đến cộng đồng và xã hội. Để giải quyết vấn đề này, mỗi gia đình và xã hội cần chung tay xây dựng một môi trường sống lành mạnh, an toàn, giúp trẻ phát triển toàn diện. Tạo điều kiện để trẻ được yêu thương, tôn trọng là cách tốt nhất để bảo vệ và nuôi dưỡng các em, góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ trẻ em hôm nay.

Câu 1. Thể loại của văn bản: Truyện ngắn.

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính: Tự sự.

Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong câu văn “Khi anh gặp chị, thì đôi bên đã là cảnh xế muộn chợ chiều cả rồi, cũng dư dãi mà lấy nhau tự nhiên.”:

    •    Biện pháp tu từ được sử dụng ở đây là ẩn dụ và so sánh. Tác giả so sánh cuộc đời hai nhân vật với hình ảnh “xế muộn chợ chiều” – hình ảnh gợi tả về thời điểm cuối ngày, khi mọi thứ đã qua thời kỳ tươi mới, sung sức nhất. Cách diễn đạt này gợi lên cảm giác buồn bã, bình lặng của cuộc sống về chiều của hai người, khi tuổi tác đã lớn và cơ hội, lựa chọn cũng đã khép dần lại. Nó thể hiện sự chấp nhận, cam chịu và thỏa hiệp với cuộc sống khó khăn và khắc nghiệt, từ đó làm nổi bật bức tranh cuộc sống nghèo khổ, đơn điệu của họ.

Câu 4. Nội dung của văn bản:

    •    Truyện ngắn “Nhà nghèo” của Tô Hoài phản ánh cuộc sống cơ cực, thiếu thốn của gia đình Duyện, đặc biệt qua hình ảnh người vợ có tật ở chân, chồng thì nghèo khó, lại mang bướu trên lưng. Những cảnh cãi vã, xô xát vì nghèo khổ cùng hình ảnh đứa con gái út qua đời một cách bi thảm đã khắc họa sâu sắc nỗi khổ cực và bi thương của những người dân nghèo nơi làng quê. Qua đó, tác giả bày tỏ sự cảm thông đối với số phận bất hạnh của họ.

Câu 5. Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?

    •    Em ấn tượng với chi tiết cuối truyện khi anh Duyện cõng xác con gái trên vai, nước mắt chảy ròng ròng. Chi tiết này gây xúc động mạnh, vì nó thể hiện nỗi đau và sự bất lực của người cha trước cái chết của con gái. Hình ảnh người bố cõng đứa con đã mất về nhà là biểu tượng của sự mất mát, đau đớn và cả sự yêu thương dù trong hoàn cảnh nghèo khó, éo le. Đây là khoảnh khắc cho thấy tình thương gia đình thiêng liêng vượt qua cả đói khổ và bất hạnh.