Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm đầy tinh tế và sâu sắc, thể hiện tình bạn chân thành, giản dị giữa nhà thơ và người bạn thân thiết. Qua bài thơ, tác giả không chỉ khắc họa rõ nét bức tranh tình cảm đằm thắm mà còn sáng tạo nên một bức tranh cuộc sống quê hương giản dị với những hình ảnh quen thuộc và mộc mạc.

Về nội dung, bài thơ xoay quanh tình bạn thân thiết của tác giả với người bạn lâu năm. Mở đầu bài thơ, câu thơ "Đã bấy lâu nay bác tới nhà" diễn tả niềm vui và sự mừng rỡ khi lâu ngày mới được gặp lại bạn. Tuy nhiên, ngay sau đó, tác giả liệt kê hàng loạt lý do "Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa", "Ao sâu nước cả, khôn chài cá" để nhấn mạnh vào việc gia đình không có sự chuẩn bị chu đáo cho buổi tiếp đón bạn. Không có thức ăn, không có nước uống, và ngay cả miếng trầu – thứ lễ nghi tối thiểu để tiếp khách cũng không có. Nhưng điều đặc biệt là tình bạn giữa hai người không hề bị ảnh hưởng bởi sự thiếu thốn vật chất. Câu kết "Bác đến chơi đây, ta với ta" là tuyên ngôn cao đẹp về tình bạn chân thành, vượt lên trên mọi ràng buộc về của cải, lễ vật. Trong khoảnh khắc ấy, chỉ có hai tâm hồn đồng điệu, hiểu và quý trọng nhau, khiến tất cả những thứ khác trở nên không còn quan trọng.

Về nghệ thuật, Nguyễn Khuyến đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, tự nhiên nhưng đầy biểu cảm để tạo nên một không khí thân mật, ấm áp trong bài thơ. Các hình ảnh như "ao sâu", "vườn rộng", "cải chửa ra cây, cà mới nụ" đều là những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với cuộc sống thôn quê, giúp tạo nên bức tranh làng quê bình dị, chân thực. Cách tác giả liệt kê những thiếu thốn trong việc chuẩn bị đón tiếp bạn vừa hài hước, vừa chân thực, làm nổi bật lên sự chân thành trong tình bạn. Cấu trúc thơ thất ngôn bát cú Đường luật được tác giả vận dụng một cách khéo léo, linh hoạt, không gò bó, mang lại cảm giác nhẹ nhàng, tự nhiên cho người đọc.

Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" không chỉ là lời ca ngợi về tình bạn chân thành mà còn là bức tranh tinh tế về cuộc sống bình dị của người dân quê. Nguyễn Khuyến đã khéo léo kết hợp giữa nội dung giản dị và hình thức nghệ thuật tinh tế để tạo nên một tác phẩm đầy xúc cảm, thể hiện được giá trị đích thực của tình bạn trong cuộc sống.

Bài thơ "Chiều xuân ở thôn Trừng Mại" cho thấy ý nghĩa của việc sống hòa hợp với thiên nhiên thông qua hình ảnh cuộc sống bình dị, gần gũi với cỏ cây và công việc đồng áng. Thiên nhiên không chỉ là nguồn sống, mà còn là nơi con người tìm thấy niềm vui, sự an yên trong tâm hồn. Khi con người sống hòa hợp với thiên nhiên, họ cảm nhận được sự tuần hoàn của trời đất, sự sinh sôi của cây cối, và tận hưởng niềm hạnh phúc từ lao động. Như trong bài thơ, mặc dù cuộc sống giản dị, không giàu có, nhưng con người vẫn tìm thấy niềm vui, sự đủ đầy trong lòng nhờ mối gắn kết với thiên nhiên. Điều này cho thấy, thiên nhiên mang lại sự thanh thản và giúp con người cảm thấy nhẹ nhàng, an yên hơn trong cuộc sống.

Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, bình dị và sinh động vào một buổi chiều mưa xuân. Cảnh quan đồng quê đơn giản và mộc mạc gần gũi.Thiên nhiên hiện lên trong một buổi chiều xuân với "mưa phùn" nhẹ nhàng, cảnh vật nhuốm màu tĩnh lặng của trời đất vào lúc xâm xẩm tối,đồng thời khắc họa được nhịp sống thường nhật đầy yên vui nơi thôn quê.