Nhà văn Nam Cao từng nhận xét trong truyện ngắn Tư cách mõ: “Lòng khinh, trọng của chúng ta có ảnh hưởng đến cái nhân cách của người khác nhiều lắm; nhiều người không biết gì là tự trọng, chỉ vì không được ai trọng cả; làm nhục người là một cách rất diệu để khiến người sinh đê tiện…”. Ý kiến này không chỉ phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội mà còn chứa đựng bài học nhân sinh sâu sắc về cách ứng xử giữa con người với con người. Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm của Nam Cao vì sự khinh miệt hay tôn trọng từ người khác thực sự có thể tạo ra những tác động mạnh mẽ đến nhân cách, tâm hồn và lối sống của mỗi cá nhân.

Trước tiên, lòng khinh miệt của người đời có khả năng đẩy con người vào trạng thái tự ti, đánh mất niềm tin vào giá trị bản thân. Trong xã hội phong kiến xưa, nhân vật Lộ trong Tư cách mõ là một minh chứng điển hình. Bị miệt thị, coi khinh bởi dân làng, Lộ dần chấp nhận thân phận thấp kém, sống như một kẻ không biết tự trọng. Những lời khinh miệt như “Tham như mõ” không chỉ làm tổn thương lòng tự tôn mà còn khiến Lộ từ bỏ nỗ lực sống đúng đắn, dẫn đến lối sống bất cần và “đê tiện” trong mắt người đời. Điều này phản ánh thực tế rằng nếu con người bị đối xử như kẻ hèn mọn trong thời gian dài, họ có thể mất đi ý thức về phẩm giá, chấp nhận trở thành con người mà xã hội đã gán ghép cho mình.

Ngược lại, sự tôn trọng và yêu thương của cộng đồng là động lực giúp con người vươn lên, sống có trách nhiệm và giữ gìn phẩm giá. Khi một người được trân trọng, họ cảm nhận được giá trị bản thân, từ đó nuôi dưỡng tinh thần tự trọng và nỗ lực sống tốt hơn. Những tấm gương vượt khó trong cuộc sống hiện đại cũng cho thấy vai trò quan trọng của sự động viên, khích lệ từ cộng đồng. Một đứa trẻ lớn lên trong môi trường yêu thương thường tự tin, sống tích cực hơn so với một đứa trẻ bị khinh miệt, áp bức.

Hơn nữa, ý kiến của Nam Cao còn cảnh tỉnh chúng ta về trách nhiệm trong cách ứng xử với người khác. Lời nói và hành động của mỗi cá nhân đều có thể tạo nên những tác động vô cùng sâu sắc, đôi khi thay đổi cả cuộc đời một con người. Vì vậy, chúng ta cần cẩn trọng trong lời nói, tránh phán xét hay làm tổn thương người khác. Thay vì khinh thường, hãy trao đi sự cảm thông và tôn trọng để giúp họ có thêm động lực hoàn thiện bản thân.

Tóm lại, nhận định của Nam Cao trong truyện ngắn Tư cách mõ không chỉ đúng với hiện thực xã hội cũ mà còn là bài học sâu sắc đối với cuộc sống ngày nay. Lòng khinh trọng của chúng ta ảnh hưởng lớn đến nhân cách của người khác. Vì vậy, mỗi người cần biết cách đối xử tôn trọng, bao dung với những người xung quanh, bởi sự tôn trọng không chỉ nâng đỡ nhân cách người khác mà còn góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Triết lý nhân sinh tác phẩm " Tư Cách Mõ" phản ánh sự biến đổi của con người dưới áp lực môi trường xã hội phong kiến

Biện pháp nghệ thuật lập cấu trúc "cũng" nhấn mạnh tăng tính hài hước châm biếm và kịch tính