Nam Cao, một nhà văn với tài năng xuất sắc, mặc dù xuất hiện muộn trên văn đàn nhưng đã nhanh chóng khẳng định vị trí của mình trong văn hóa Việt Nam. Trang văn hiện thực của ông không chỉ phản ánh chân thật cuộc sống mà còn đưa ra cái nhìn triết học sâu sắc về nhân sinh và xã hội. Các tác phẩm nổi tiếng như "Chí Phèo", "Một bữa no", và "Tư cách Mõ" đã khắc sâu tên tuổi của ông trong lòng độc giả.

Trong số những tác phẩm đặc sắc của Nam Cao, "Tư cách Mõ" nổi bật với tài năng văn chương tinh tế và sâu sắc. Tác phẩm này không chỉ là một câu chuyện, mà còn là một bức tranh tinh tế về cuộc sống và con người, đặc biệt là trong bối cảnh xã hội hiện đại. Một trong những chủ đề chiến lược mà Nam Cao đặt ra trong sáng tác của mình là miếng ăn, biểu tượng cho những khó khăn và thách thức của cuộc sống. Nỗi ám ảnh về cái đói và cái nghèo luôn hiện diện và ôm trọn trong từng câu chuyện. Tác phẩm như "Một bữa no" và "Tư cách Mõ" đã thành công trong việc khai thác chân thực về miếng ăn, từ cơm áo, gạo tiền đến những miếng ăn bình dị mà mỗi con người phải trải qua.

Như vậy, Nam Cao không chỉ là một nhà văn đại tài trong việc mô tả hiện thực mà còn là một triết gia sâu sắc, đặt ra những câu hỏi lớn về ý nghĩa của cuộc sống và con người trong một thời kỳ đầy biến động. "Tư Cách Mõ" của Nam Cao là một tác phẩm nổi tiếng, đưa người đọc đến với bối cảnh làng quê Việt Nam dưới sự áp bức của chế độ nô lệ và phong kiến. Tác phẩm lột tả một cách chân thực cuộc sống khó khăn, áp lực, và sự biến đổi của nhân vật chính, Lộ.Nhân vật chính, Lộ, là một nông dân hiền lành, chăm chỉ, nhưng bị xã hội đẩy vào hoàn cảnh khó khăn. Bị ghẻ lạnh và đối mặt với sự đưa đẩy của xã hội, Lộ trở nên tham lam, ti tiện, và bẩn thỉu. Sự biến chất của con người dưới ách áp bức xã hội được tác giả mô tả một cách rõ ràng thông qua hành động và tâm lý của nhân vật. Chủ đề miếng ăn chiếm vị trí quan trọng trong tác phẩm, là biểu tượng cho những khó khăn và thách thức của cuộc sống dưới ách áp bức. Nam Cao tận dụng những câu chuyện nhỏ nhặt, tầm thường xoay quanh miếng ăn để tái hiện một cách chân thực cảnh sống khốn khổ của con người. Sự cảm thông và chua xót của tác giả đối với những nỗi cơ cực của người nông dân được thể hiện qua những câu chuyện này.

Nhà văn Nam Cao phát biểu trong truyện ngắn “Tư cách mõ”: “lòng khinh, trọng của chúng ta có ảnh hưởng dến cái nhân cách của người khác nhiều lắm; nhiều người không biết gì là tự trọng, chỉ vì không được ai trọng cả; làm nhục người là một cách rất diệu để khiến người sinh đê tiện...”.

Việc sử dụng biện pháp nghệ thuật tu từ so sánh và phóng đại đã tạo cho đoạn trích những hiệu quả diễn đạt ấn tượng. Chẳng hạn, miêu tả Mtao Mxây: "khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng. Trông hắn dữ tợn như một vị thần… giữa một đám đông mịt mù như trong sương sớm” ; “Khiên hắn kêu lạch xạch như quả mướp khô". Hoặc miêu tả Đăm Săn : "Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây" ; "Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc" ; "Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung" ; "đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre" ; "Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng ống bễ, sức chàng ngang sứcvoi đực, hơi thở chàng ầm ầm tựa sấm dậy, chàng nằm sấp thì gãy rầm sàn, chàng nằm ngửa thì gãy xà dọc"… Bên cạnh đó, các phép so sánh, phóng đại trong ngôn ngữ nhân vật cũng được huy động tối đa : với Mtao Mxây "Ta như gà làng mới mọc cựa kliê, như gà rừng mới mọc cựa êchăm",… với Đăm Săn : "Cầu cho ta được bình yên vô sự, nạn khỏi tai qua, lớn lên như sông nước, cao lên như cây rừng, không còn ai bì kịp ; Hãy đánh lên tất cả cho ở dưới vỡ toác các cây đòn ngạch… để nghe tiếng chiêng ăn đông uống vui như mừng mùa khô năm mới của ta vậy"…Biện pháp so sánh, phóng đại tạo ra sức hấp dẫn cho sử thi, đó là cách diễn đạt, mô tả bằng hình ảnh sinh động, tạo ấn tượng về sức mạnh, vẻ đẹp thần thánh, siêu phàm đúng với tính chất hùng tráng, mang tầm vũ trụ của nhân vật và hành động của sử thi anh hùng.