Nhà văn Nam Cao từng nhận xét trong truyện ngắn Tư cách mõ: “Lòng khinh, trọng của chúng ta có ảnh hưởng đến cái nhân cách của người khác nhiều lắm; nhiều người không biết gì là tự trọng, chỉ vì không được ai trọng cả; làm nhục người là một cách rất diệu để khiến người sinh đê tiện…”. Ý kiến này không chỉ phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội mà còn chứa đựng bài học nhân sinh sâu sắc về cách ứng xử giữa con người với con người. Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm của Nam Cao vì sự khinh miệt hay tôn trọng từ người khác thực sự có thể tạo ra những tác động mạnh mẽ đến nhân cách, tâm hồn và lối sống của mỗi cá nhân.

Trước tiên, lòng khinh miệt của người đời có khả năng đẩy con người vào trạng thái tự ti, đánh mất niềm tin vào giá trị bản thân. Trong xã hội phong kiến xưa, nhân vật Lộ trong Tư cách mõ là một minh chứng điển hình. Bị miệt thị, coi khinh bởi dân làng, Lộ dần chấp nhận thân phận thấp kém, sống như một kẻ không biết tự trọng. Những lời khinh miệt như “Tham như mõ” không chỉ làm tổn thương lòng tự tôn mà còn khiến Lộ từ bỏ nỗ lực sống đúng đắn, dẫn đến lối sống bất cần và “đê tiện” trong mắt người đời. Điều này phản ánh thực tế rằng nếu con người bị đối xử như kẻ hèn mọn trong thời gian dài, họ có thể mất đi ý thức về phẩm giá, chấp nhận trở thành con người mà xã hội đã gán ghép cho mình.

Ngược lại, sự tôn trọng và yêu thương của cộng đồng là động lực giúp con người vươn lên, sống có trách nhiệm và giữ gìn phẩm giá. Khi một người được trân trọng, họ cảm nhận được giá trị bản thân, từ đó nuôi dưỡng tinh thần tự trọng và nỗ lực sống tốt hơn. Những tấm gương vượt khó trong cuộc sống hiện đại cũng cho thấy vai trò quan trọng của sự động viên, khích lệ từ cộng đồng. Một đứa trẻ lớn lên trong môi trường yêu thương thường tự tin, sống tích cực hơn so với một đứa trẻ bị khinh miệt, áp bức.

Hơn nữa, ý kiến của Nam Cao còn cảnh tỉnh chúng ta về trách nhiệm trong cách ứng xử với người khác. Lời nói và hành động của mỗi cá nhân đều có thể tạo nên những tác động vô cùng sâu sắc, đôi khi thay đổi cả cuộc đời một con người. Vì vậy, chúng ta cần cẩn trọng trong lời nói, tránh phán xét hay làm tổn thương người khác. Thay vì khinh thường, hãy trao đi sự cảm thông và tôn trọng để giúp họ có thêm động lực hoàn thiện bản thân.

Tóm lại, nhận định của Nam Cao trong truyện ngắn Tư cách mõ không chỉ đúng với hiện thực xã hội cũ mà còn là bài học sâu sắc đối với cuộc sống ngày nay. Lòng khinh trọng của chúng ta ảnh hưởng lớn đến nhân cách của người khác. Vì vậy, mỗi người cần biết cách đối xử tôn trọng, bao dung với những người xung quanh, bởi sự tôn trọng không chỉ nâng đỡ nhân cách người khác mà còn góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Câu 1:  Thể loại của văn bản: Truyện ngắn.
 Câu   2.    Đề tài của văn bản: Tình bạn trong sáng và sự sẻ chia giữa những đứa trẻ trong dịp Tết.
  Câu  3.    Nhận xét về cốt truyện của văn bản: Cốt truyện đơn giản, xoay quanh cuộc sống thường nhật của hai cô bé có hoàn cảnh gia đình khác nhau. Qua việc chuẩn bị đón Tết và trang phục mới, truyện làm nổi bật tình bạn chân thành và sự quan tâm giữa hai nhân vật.
  Câu  4.    Chi tiết tiêu biểu nhất của văn bản: Chi tiết bé Em quyết định không mặc áo đầm hồng vào mùng Hai khi đi chơi cùng Bích. Đây là chi tiết tiêu biểu vì nó thể hiện tấm lòng của bé Em đối với bạn mình, không muốn tạo khoảng cách giữa hai người bạn thân chỉ vì sự khác biệt về trang phục.
  Câu  5.    Nội dung của văn bản: Văn bản kể về tình bạn đẹp giữa bé Em và Bích, hai cô bé với hoàn cảnh khác nhau. Qua những tình huống chuẩn bị quần áo đón Tết, câu chuyện thể hiện tình cảm chân thành, sự sẻ chia và lòng tốt của bé Em khi không muốn làm bạn buồn vì sự khác biệt về điều kiện vật chất. Truyện tôn vinh giá trị của tình bạn và lòng tốt trong cuộc sống.

Câu 1:Trong truyện ngắn “Áo Tết,” tình bạn giữa Bích và bé Em được khắc họa chân thực, giản dị nhưng đầy ý nghĩa thông qua sự đan xen điểm nhìn trần thuật của từng nhân vật. Bé Em xuất thân trong một gia đình khá giả, có áo quần mới cho Tết, trong khi Bích lớn lên trong hoàn cảnh thiếu thốn, chỉ có một bộ quần áo mới mà mẹ vất vả lo cho. Dù có điều kiện tốt hơn, bé Em không tỏ ra kiêu kỳ hay coi thường bạn mà ngược lại, luôn quan tâm đến cảm xúc của Bích. Điểm nhìn của bé Em cho thấy sự chân thành và tình cảm của một người bạn không muốn khoe khoang trước mặt người khác và sẵn sàng chia sẻ niềm vui với bạn mình. Đến lượt mình, điểm nhìn từ Bích lại cho thấy sự trân trọng và quý mến đối với bé Em, dù không có điều kiện bằng bạn nhưng vẫn yêu quý Em bằng tấm lòng chân thật. Cách đan xen điểm nhìn từ hai phía tạo nên một tình bạn bình đẳng, không phân biệt giàu nghèo, tôn vinh tình cảm trong sáng và sự đồng cảm, sẻ chia giữa hai đứa trẻ. Qua đó, tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã thể hiện được sự cảm thông sâu sắc về tình bạn đẹp giữa những đứa trẻ, mang lại giá trị nhân văn cho câu chuyện.

Câu 2:Tài nguyên thiên nhiên và trách nhiệm của con người với thế hệ tương lai

Mahatma Gandhi từng nói: “Tài nguyên thiên nhiên không phải là di sản của tổ tiên chúng ta, mà là sự vay mượn từ các thế hệ tương lai.” Câu nói này nhấn mạnh tầm quan trọng của tài nguyên thiên nhiên đối với cuộc sống con người, đồng thời gợi nhắc về trách nhiệm bảo vệ chúng vì quyền lợi của các thế hệ mai sau. Tài nguyên thiên nhiên như đất, nước, khoáng sản, rừng và động thực vật không chỉ là nguồn cung cấp vật chất, mà còn là nền tảng tạo ra không gian sống, điều hòa khí hậu và duy trì sự cân bằng sinh thái. Chúng là “nguồn sống” để con người phát triển và tồn tại, nhưng lại không phải là thứ vô tận.

Tài nguyên thiên nhiên đóng vai trò quan trọng trong mọi khía cạnh của đời sống. Đất đai nuôi dưỡng cây trồng, cung cấp thực phẩm, đảm bảo an ninh lương thực cho con người. Nước – nguồn tài nguyên quý giá – là nền tảng cho mọi sự sống trên Trái Đất, phục vụ trong sinh hoạt, sản xuất và nông nghiệp. Khoáng sản được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất công nghiệp và tạo ra các công nghệ hiện đại. Rừng điều hòa khí hậu, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính và bảo vệ đất khỏi xói mòn. Động thực vật duy trì cân bằng sinh thái, tạo ra hệ sinh thái phong phú và đa dạng.

Tuy nhiên, do sự khai thác quá mức và thiếu kiểm soát, con người đã làm suy giảm nghiêm trọng nhiều tài nguyên. Nạn phá rừng khiến môi trường sống của động vật hoang dã bị phá hủy, giảm khả năng điều hòa khí hậu và làm mất đi “lá phổi xanh” của Trái Đất. Việc khai thác tài nguyên khoáng sản không có kế hoạch dẫn đến cạn kiệt, gây ô nhiễm môi trường đất và nước. Nước – tài nguyên tưởng như vô tận – lại trở nên khan hiếm ở nhiều nơi do sự cạn kiệt và ô nhiễm.

Từ nhận thức về tầm quan trọng của tài nguyên thiên nhiên, con người cần có những biện pháp khắc phục nhằm bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên. Thứ nhất, cần nâng cao ý thức của cộng đồng về vai trò của tài nguyên đối với đời sống con người và trách nhiệm bảo vệ chúng cho thế hệ sau. Giáo dục là công cụ hiệu quả nhất để hình thành tư duy bảo vệ môi trường từ trong nhận thức, qua đó hình thành thói quen sống xanh, tiêu dùng bền vững và hạn chế khai thác tài nguyên quá mức.

Thứ hai, cần đẩy mạnh sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và khai thác khoáng sản. Năng lượng mặt trời, gió và thủy điện là những nguồn tài nguyên vô tận, giúp giảm bớt gánh nặng lên tài nguyên thiên nhiên không tái tạo. Khuyến khích đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch hơn cũng góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường.

Cuối cùng, cần có những chính sách và quy định cụ thể trong việc khai thác tài nguyên thiên nhiên. Nhà nước cần quản lý chặt chẽ, có quy hoạch và áp dụng các biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ rừng, bảo vệ nguồn nước và kiểm soát hoạt động khai thác khoáng sản. Hơn nữa, mỗi cá nhân cần ý thức về việc tiết kiệm tài nguyên trong cuộc sống hằng ngày như giảm thiểu sử dụng nước và điện, tái chế và tận dụng vật liệu tái chế.