Nông Duy Khánh
Giới thiệu về bản thân
Dưới đây là ba trường hợp cụ thể trong sử dụng công nghệ kĩ thuật số mà có thể được coi là vi phạm đạo đức và pháp luật hoặc thiếu văn hóa:
- Lạm dụng thông tin cá nhân của người khác: như thu thập, lưu trữ, sử dụng hoặc chia sẻ thông tin cá nhân mà không có sự đồng ý của người đó là vi phạm quyền riêng tư của họ và có thể vi phạm pháp luật. Hành động này cũng thiếu văn hóa, thiếu tôn trọng đối với người khác và có thể gây ra hậu quả tiêu cực.
- Phát tán thông tin giả mạo hoặc sai lệch: Một số người có thể sử dụng công nghệ kĩ thuật số để phát tán thông tin giả mạo hoặc sai lệch. Điều này có thể làm cho người đọc hoặc khách hàng tin vào thông tin sai và gây ra hậu quả nghiêm trọng. Việc phát tán thông tin giả mạo hoặc sai lệch không chỉ là vi phạm đạo đức và pháp luật, mà còn thiếu văn hóa và thiếu trách nhiệm.
- Truyền tải nội dung vô văn hóa: Sử dụng công nghệ kĩ thuật số cũng cho phép người dùng truyền tải nội dung vô văn hóa như hình ảnh, video hoặc lời nói không đúng mực. Hành động này không chỉ là vi phạm đạo đức và pháp luật, mà còn thiếu văn hóa và gây ra ảnh hưởng xấu đến mọi người trong xã hội.
Dưới đây là ba trường hợp cụ thể trong sử dụng công nghệ kĩ thuật số mà có thể được coi là vi phạm đạo đức và pháp luật hoặc thiếu văn hóa:
- Lạm dụng thông tin cá nhân của người khác: như thu thập, lưu trữ, sử dụng hoặc chia sẻ thông tin cá nhân mà không có sự đồng ý của người đó là vi phạm quyền riêng tư của họ và có thể vi phạm pháp luật. Hành động này cũng thiếu văn hóa, thiếu tôn trọng đối với người khác và có thể gây ra hậu quả tiêu cực.
- Phát tán thông tin giả mạo hoặc sai lệch: Một số người có thể sử dụng công nghệ kĩ thuật số để phát tán thông tin giả mạo hoặc sai lệch. Điều này có thể làm cho người đọc hoặc khách hàng tin vào thông tin sai và gây ra hậu quả nghiêm trọng. Việc phát tán thông tin giả mạo hoặc sai lệch không chỉ là vi phạm đạo đức và pháp luật, mà còn thiếu văn hóa và thiếu trách nhiệm.
- Truyền tải nội dung vô văn hóa: Sử dụng công nghệ kĩ thuật số cũng cho phép người dùng truyền tải nội dung vô văn hóa như hình ảnh, video hoặc lời nói không đúng mực. Hành động này không chỉ là vi phạm đạo đức và pháp luật, mà còn thiếu văn hóa và gây ra ảnh hưởng xấu đến mọi người trong xã hội.
Ô nhiễm thông tin đang ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định sáng suốt của người dân. Có mối tương quan giữa ô nhiễm thông tin và sự thụt lùi dân chủ trên toàn thế giới. Thông tin sai lệch, tin giả và thông tin độc hại cùng với sự gia tăng của ngôn từ kích động thù địch và tuyên truyền, đặc biệt là trên mạng, đang kích động sự chia rẽ xã hội và tạo ra sự ngờ vực đối với các cơ quan công quyền. Báo cáo cũng chỉ ra rằng ô nhiễm thông tin (thông tin sai lệch) “không phải là nguyên nhân mà là hậu quả của các cuộc khủng hoảng xã hội và sự sụp đổ niềm tin của công chúng vào các thể chế”[3]. Thuật ngữ tin giả không phải là một từ mới mà đã xuất hiện trong cuộc bầu cử năm 2016 khi ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa bảo thủ, Donald Trump, đưa ra thuật ngữ này như một phần trong bài hùng biện của ông cho chiến dịch chống lại một số hãng truyền thông.
Năm 2014, Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã liên kết tin giả với mười mối đe dọa hàng đầu đối với xã hội (Diễn đàn Kinh tế Thế giới, 2014). Bất chấp lịch sử lâu dài đằng sau tin tức giả mạo, một số lý do hiện đang giúp tầm quan trọng của nó ngày càng tăng. Thứ nhất, các phương pháp mà một người có thể tham gia vào ngành truyền thông đã trở nên dễ dàng hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây, nơi mà những cá nhân không có kỹ năng máy tính hoặc báo chí cũng có thể tạo ra một trang tin tức chuyên nghiệp trực tuyến. Ví dụ: nhiều nền tảng lưu trữ web cung cấp các mẫu phương tiện sẵn sàng và có thể tùy chỉnh để bắt chước các cửa hàng tin tức lâu đời đưa tin về sức khỏe, chính trị, người nổi tiếng và tin tức địa phương. Sau đó, và được hỗ trợ bởi những người theo bộ lạc và/hoặc bot mạng, thu hút lưu lượng truy cập, từ đó cho phép kiếm tiền từ việc xuất bản nội dung bằng cách sử dụng các nền tảng quảng cáo. Do những lo ngại về uy tín và tuân thủ các thông lệ đạo đức báo chí, các cơ quan truyền thông đại chúng đề phòng việc đưa tin giả. Thứ hai, các nền tảng truyền thông xã hội được coi là phù hợp để phổ biến tin giả và việc sử dụng chúng đã tăng mạnh. Tin giả không bị giới hạn trong nội dung chính trị; một số lo ngại được báo cáo xung quanh tin tức truyền thông có thể gây hại và chết người. Tin tức giả mạo có liên quan đến sự gia tăng tội phạm thù hận, tội phạm thanh thiếu niên, hành vi chặt xác những người vô tội do nhầm lẫn danh tính, gian lận bầu cử, v.v.
Thông tin số chiếm tỉ lệ rất lớn: Các công cụ công nghệ thông tin và truyền thông giúp thu thập, lưu trữ, xử lí và truyền dữ liệu số rất tiện lợi với tốc độ nhanh. - Thông tin số được tạo ra với tốc độ ngày càng tăng: Thông tin số có từ nhiều nguồn
a) Nguồn thông tin khổng lồ, đa dạng, phong phú.
Thông tin số có nhiều loại như: văn bản, âm thanh, hình ảnh, video, …
b) Thường xuyên được cập nhật.
Thông tin trên Internet được cập nhật hằng giờ, hằng ngày.
c) Trao đổi dễ dàng, lan truyền nhanh chóng, khó thu hồi triệt để.
- Thông tin số được thu thập, chia sẻ ngày càng nhanh và nhiều.
- Thông tin trên Internet có thể dễ dàng sao chép, lưu trữ trữ ở nhiều nơi. Việc sao lưu có thể thực hiện tự động. Vì vậy, thông tin đã đưa lên mạng rất khó thu hồi triệt để.
d) Có thể tìm kiếm dễ dàng, nhanh chóng.
Thông tin trên Internet có thể được tìm thấy dễ dàng và nhanh chóng bằng máy tìm kiếm.
e) Có nguồn thông tin đáng tin cậy nhưng cũng có nguồn thông tin không thực sự đáng tin cậy.
Đối tượng đưa thông tin lên Internet rất đa dạng và mục đích chia sẻ thông tin cũng rất khác nhau. Thông tin chân thực ban đầu có thể bị làm sai lệch rồi tiếp tục phát tán vì động cơ, lợi ích riêng. Vì vậy, thông tin trên Internet có độ tin cậy rất khác nhau.