BÀI 7:  BỘ XƯƠNG

I. Lý thuyết

1. Các phần chính của bộ xương

- Chức năng của bộ xương:

+ Tạo khung \(\rightarrow\) hình dạng nhất định.

+ Chỗ bám cho cơ \(\rightarrow\) vận động dễ dàng.

+ Tạo thành các khoang chứa đựng và bảo vệ các nội quan trong cơ thể.

- Cấu tạo của bộ xương: gồm 3 phần chính là 

+ Xương đầu: gồm xương sọ và xương mặt

- Xương sọ: gồm 8 xương ghép lại thành hộp sọ lớn chứa não.

- Xương mặt: nhỏ, có xương hàm bớt thô hơn so với động vật

+ Xương thân gồm: xương ức, xương sườn và xương sống

     - Xương sống (cột sống) gồm nhiều đốt sống khớp với nhau và cong ở 4 chỗ thành 2 chữ S tiếp nhau giúp cơ thể đứng thẳng.

- Xương sườn: gắn với cột sống và xương ức tạo thành lồng ngực.

+ Xương chi (xương tay và xương chân)

Giống nhau: Đều có những phần tương tự nhau

Khác nhau:   Về kích thước

                      Về cấu tạo đai vai, đai hông

                       Về sự sắp xếp của xương cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn chân.

         - Tóm lại bộ xương của cơ thể người gồm:
 

2. Phân biệt các loại xương

   -  Căn cứ vào hình dạng và cấu tạo người ta chia làm 3 loại xương

3. Các khớp xương

- Nơi tiếp giáp giữa các đầu xương gọi là khớp.

- Có 3 loại khớp là: khớp động, khớp bán động và khớp bất động

 II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

 Câu 1: Bộ xương người gồm mấy phần? Mỗi phần gồm những xương nào?

Hướng dẫn trả lời :

Bộ xương người gồm 3 phần : xương đầu, xương thân và xương chi.

* Xương đầu gồm :

 - Xương sọ gồm : xương trán, xương đỉnh, xương chẩm, xương thái dương

- Xương mặt gồm : xương gò má, xương mũi, xương hàm trên, xương hàm dưới.

* Xương thân : gồm xương sống và lồng ngực

- Cột sống gồm các đốt sống khớp với nhau. Mỗi đốt sống gồm : thân đốt, cung đốt sống, gai đốt sống, diện khớp sườn ở mõm ngang.

- Lồng ngực gồm : 12 đốt sống ngực, mỗi đốt nối với 1 đôi xương sườn, 10 đôi xương sườn trên nối với xương ức ở phía trước.

* Xương chi gồm : xương tay và xương chân

- Xương tay gồm : xương đòn và xương bả

  + Xương đai vai gồm : xương đòn và xương bả vai

  + Xương tay gồm : xương cánh tay, xương cẳng tay (xương trụ, xương xoay), xương cổ tay, xương bàn tay vag xương ngón tay

- Xương chân gồm : xương đai hông và xương chân

  + Xương đai hông gồm : xương cánh chậu và xương cùng

  + Xương chân gồm : xương đùi, xương cẳng chân (xương chày, xương mác), xương cổ chân, xương bàn chân, xương ngón chân và xương gót chân.

 Câu 2: Sự khác nhau của xương tay và xương chân có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con người. 

Hướng dẫn trả lời :

- Những đặc điểm khác nhau giữa xương tay và xương chân :

  + Xương chân to, khỏe hơn xương tay, có xương bánh chè, phù hợp với chức năng nâng đỡ cơ thể, đứng thẳng, lao động

  + Xương tay có cấu tạo phù hợp chức năng lao động

- Sự khác nhau giữa xương tay và xương chân giúp con người lao động năng suất cao và di chuyển dễ dàng

 Câu 3: Nêu vai trò của từng loại khớp ?

Hướng dẫn trả lời :

- Vai trò của khớp động giúp cơ thể cử động dễ dàng, linh hoạt trong hoạt động lao động (tay, chân)

- Vai trò của khớp bán động giúp cơ thể cử động có hạn chế, tạo dáng đứng thẳng (cột sống)

- Vai trò của khớp bất động : cố định tạo khung bảo vệ bên trong (hộp sọ)

III. Câu hỏi ôn tập

 Câu 1: Khớp xương là gì ? Cấu tạo của các loại khớp và ý nghĩa?