BÀI 12: BIẾN DẠNG CỦA RỄ

Trong thực tế rễ không chỉ có chức năng hút nước và muối khoáng hòa tan mà ở 1 số cây, rễ còn có những chức năng khác nữa nên hình dạng, cấu tạo của rễ thay đổi, làm rễ biến dạng.

I. Lý thuyết

Một số loại rễ biến dạng:

1. Rễ củ

Một số loại rễ củ

- Đặc điểm: rễ phình to thành củ

- Chức năng: dự trữ chất hữu cơ cho cây khi ra hoa tạo quả

- Ví dụ: cây củ cải, cây cà rốt …

2. Rễ móc

- Đặc điểm: rễ phụ mọc từ thân và cành trên mặt đất, móc vào trụ bám

  - Chức năng: móc vào trụ bám giúp cây leo lên.

  - VD: Cây trầu không, cây hồ tiêu…

3. Rễ thở

- Đặc điểm: sống trong điều kiện thiếu không khí, rễ mọc ngược lên mặt đất

- Chức năng: lấy không khí cho rễ cây hô hấp

- Ví dụ: cây bụt mọc, cây bần

4. Giác mút

- Đặc điểm: rễ biến đổi thành giác mút, đam vào thân hoặc cành của cây khác

- Chức năng: lấy chất hữu cơ cho cây

- Ví dụ: cây tầm gửi, cây tơ hồng …

5. 1 số kiểu rễ khác

Rễ chống

- Đặc điểm: rễ cây mọc ngược từ thân xuống dưới đất

- Chức năng: chống đỡ cho cây, giúp cây đứng vững

- Ví dụ: cây đa, cây đước …

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1: Kể tên những loại rễ biến dạng và chức năng của chúng?

Hướng dẫn trả lời:

*   Rễ củ. Các loại rễ củ như củ sắn, cà rốt, khoai lang, phần rễ phình to tạo thành củ chứa các chất dự trữ dùng cho cây lúc ra hoa, kết quả.

*   Rễ móc. Các loại rễ móc như rễ cây trầu không, cây vạn niên thanh… Đó là những rễ phụ mọc ra từ thân giúp cây bám vào trụ để léo lên.

*   Rễ thở. Có ở nhiều loại cây sống ở các đầm lầy ngập nước như vẹt, sú. mắm, cây bụt mọc… Các rễ hô hấp mọc hướng ngược lên trên mặt nước lấy không khí cho rễ hô hấp.

* Giác mút. Có ở loại cây sống bám như tầm gửi, tơ hồng. Rễ biến thành giác mút đâm vào cây khác để hút thức ăn.

 Câu 2: Tại sao phải thu hoạch các cây có củ trước khi chúng ra hoa?

Hướng dẫn trả lời:

Người ta phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi chúng ra hoa là vì: Củ là phần rễ phình to chứa chất dự trữ để cây dùng lúc ra hoa, kết quả. Vì vậy, nếu trồng cây lấy củ như khoai lang, khoai tây, củ cải…, thì phải thu hoạch trước khi ra hoa để thu được củ chứa nhiều chất hữu cơ dự trữ nhất. Nếu thu hoạch chậm, sau lúc cây ra hoa thì một phần chất hữu cơ của củ đã được chuyển hóa đế tạo ra các bộ phận của hoa nên chất lượng củ bị giảm rõ rệt.