Luyện tập SVIP

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích Truyện Kiều)

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân⁽¹⁾,

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung⁽²⁾.

Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng⁽³⁾ dặm kia.

Bẽ bàng⁽⁴⁾ mây sớm đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng⁽⁵⁾,

Tin sương luống những rày trông mai chờ⁽⁶⁾.

Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son⁽⁷⁾ gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa⁽⁸⁾ cửa hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh⁽⁹⁾ những ai đó giờ?

Sân Lai⁽¹⁰⁾ cách mấy nắng mưa,

Có khi gốc tử⁽¹¹⁾ đã vừa người ôm.

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh⁽¹²⁾,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Chú thích:

Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới.

(1) Khóa xuân: khóa kín tuổi xuân, ý nói cấm cung (con gái nhà quyền quý thời xưa nhưng không được ra khỏi phòng ở); ở đây nói việc Kiều bị giam lỏng.

(2) Kiều ở trên lầu cao nhìn thấy dãy núi xa và mảnh trăng như ở cùng trong một vòm trời, như cùng trong một bức tranh.

(3) Bụi hồng: bụi có sắc đỏ, do gió bốc lên. (Trong văn học cổ, bụi hồng còn có nghĩa bóng là cõi trần).

(4) Bẽ bàng: xấu hổ, tủi thẹn.

(5) Chén đồng: chén rượu thề nguyền cùng lòng cùng dạ (đồng tâm) với nhau.

(6) Ý nói Kim Trọng không biết Kiều đã bán mình đi xa, tới nay hãy còn mong chờ tin tức nàng, thật là uổng công.

(7) Tấm son: tấm lòng son, chỉ tấm lòng thủy chung gắn bó.

(8) Tựa cửa: ý nói người mẹ tựa cửa trông chờ con.

(9) Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ; mùa đông, trời lạnh giá thì vào nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Ý cả câu nói về sự lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ.

(10) Sân Lai: sân nhà lão Lai Tử, đây chỉ sân nhà cha mẹ Thúy Kiều. Theo Hiếu tử truyện: Lão Lai Tử người nước Sở thời Xuân Thu rất có hiếu, tuy đã già mà còn nhảy múa ở ngoài sân cho cha mẹ xem để mua vui cho cha mẹ.

(11) Gốc tử: gốc cây tử (cây thị), chỉ cha mẹ. Cả câu ý nói cha mẹ đã già rồi (theo điển cũ nói cây dâu và cây tử là những cây do cha mẹ trồng ở quanh nhà).

(12) Duềnh (cũng gọi là doành): vụng (vũng) sông hoặc vụng biển.