Giới thiệu về hợp chất hữu cơ SVIP

I. Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ 

1. Khái niệm hợp chất hữu cơ​

Nến, cồn, gas, củi có thành phần chính là các hợp chất hữu cơ vì khi cháy đều tạo thành khí CO₂. Các hợp chất hữu cơ khác khi cháy cũng tạo ra khí CO₂.

Hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ (trừ carbon monoxide, carbon dioxide, các muối carbonate,...).

Hợp chất hữu cơ (carbohydrate, protein, lipid, vitamin,...) đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người, động vật, thực vật.

2. Phân loại hợp chất hữu cơ

Dựa vào thành phần phân tử, các hợp chất hữu cơ được chia làm hai loại:

- Hydrocarbon (trong phân tử chỉ gồm hai nguyên tố carbon và hydrogen).

- Dẫn xuất hydrocarbon (trong phân tử, ngoài nguyên tố carbon còn các nguyên tố khác như O, N, Cl,... và thường có H).

3. Hóa học hữu cơ

Ngành khoa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ gọi là chuyên ngành hóa học hữu cơ.​

II. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 

Trong hợp chất hữu cơ, nguyên tử carbon liên kết với các nguyên tử khác bằng cách sử dụng 4 electron lớp ngoài cùng để tạo thành các cặp electron dùng chung với nguyên tử khác.

Trong công thức cấu tạo:

- Liên kết cộng hóa trị giữa hai nguyên tử bằng một cặp electron dùng chung được gọi là liên kết đơn. Biểu diễn là (-).

- Liên kết cộng hóa trị giữa hai nguyên tử bằng hai cặp electron dùng chung được gọi là liên kết đôi. Biểu diễn là (=).

Trong hợp chất hữu cơ, liên các giữa các nguyên tử chủ yếu là liên kết cộng hóa trị, hóa trị của carbon luôn là IV, hydrogen là I, oxygen là II,...

Ví dụ 1: 

2. Mạch carbon

Trong phân tử, nguyên tử C không chỉ liên kết với nguyên tử H mà còn liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch carbon (mạch hở không phân nhanh, mạch hở phân nhánh, mạch vòng).

3. Trật tự liên kết trong phân tử

Với công thức phân tử C₂H₆O, có hai trật tự liên kết khác nhau giữa các nguyên tử:

Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử. Sự thay đổi trật tự liên kết giữa các nguyên tử sẽ làm thay đổi tính chất của hợp chất hữu cơ.

III. Công thức phân tử và công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ

1. Công thức phân tử

Công thức phân tử là công thức cho biết thành phần nguyên tố và số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.

Ví dụ 2: Công thức phân tử của methane là CH₄, acetic acid là C₂H₄O₂.

2. Công thức cấu tạo

Công thức cấu tạo biểu diễn đầy đủ các liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ.

Ví dụ 3: Ethylic alcohol có công thức cấu tạo thu gọn là CH₃-CH₂-OH, công thức cấu tạo đầy đủ là

1. Hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ (trừ CO, CO₂, muối carbonate,...) hợp chất hữu cơ được chia thành hai loại: hydrocarbon và dẫn xuất của hydrocarbon.

2. Hóa học hữu cơ là ngành hóa học nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ.

3. Trong phân tử hợp chất hữu cơ, liên kết giữa các nguyên tử chủ yếu là liên kết cộng hóa trị, hóa trị của carbon luôn có hóa trị IV. Những nguyên tử carbon có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành dạng mạch carbon khác nhau.

4. Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử.

5. Công thức phân tử cho biết thành phần nguyên tố và số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.

6. Công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ cho biết trật tự và cách thức liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.