K
Khách

Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: VƯỢT BIỂN Chèo đi rán thứ sáu Thấy nước vẫn mông mốc Xé nhau đục vật vờ Chèo đi thôi, chèo đi! Một người cầm cán dầm cho vững, Nước cuộn thác chớ lo Biển nổi bão phong ba đừng run đừng rợn. Chèo đi rán thứ bảy, Nước ác kéo ầm ầm, Nơi đây có quỷ dữ chặn đường Nơi đây có ngọ lồm bủa giăng Chực ăn người đi biển, Chực nuốt tảng...
Đọc tiếp

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

VƯỢT BIỂN

Chèo đi rán thứ sáu

Thấy nước vẫn mông mốc

Xé nhau đục vật vờ

Chèo đi thôi, chèo đi!

Một người cầm cán dầm cho vững,

Nước cuộn thác chớ lo

Biển nổi bão phong ba đừng run đừng rợn.

Chèo đi rán thứ bảy,

Nước ác kéo ầm ầm,

Nơi đây có quỷ dữ chặn đường

Nơi đây có ngọ lồm bủa giăng

Chực ăn người đi biển,

Chực nuốt tảng nuốt thuyền

Mau mau lên lấy tiền, lấy tiền ra thế,

Đem vàng bạc ra lễ chuộc thân.

Có bạc mới được qua.

Chèo đi rán thứ tám,

Nước đổ xuống ẩm ẩm,

To hơn bịch đựng lúa.

Nước xoáy dữ ào ào,

Nước thét gào kéo xuống Long Vương.

Nhanh nhanh tay chèo sang qua khỏi.

Chèo đi rán thứ chín,

Trông thấy nước dựng đứng chấm trời,


Khắp mặt biển nước sôi gầm réo.

Biển ơi, đừng giết tôi,

Nước hỡi, đừng lôi lấy thuyền,

Đừng cho thuyền lật ngang.

Đừng cho tôi bỏ thân chốn này, biển hỡi!

Chèo đi rán thứ mười,

Thuyền lướt theo nước trời băng băng

Cánh dầm tung bốn góc.

Rán lại rán bay đi…

Chèo đến rán mười một,

Sóng đuổi sóng xô đi,

Nước đuổi về sau lưng.

Chèo mau lên, chèo cố

Cho thuyền đến cửa biển ta dừng,

Cho thuyền đến bãi cát vàng bình an.

Chèo đi rán mười hai,

– A! Bờ biển kia rồi,

Ta chèo mau lên thôi,

Chèo mau lên, hỡi người trai trẻ!

Trai trẻ hãy lắng tai,

Trai trẻ nghe tôi bảo,

Lại đây nghe tôi dạy:

– Mau lên ta kéo thuyền vào cạn,

Cùng lôi tảng vào bến,

Kéo thuyền vào bãi cát chói hồng,

Kéo thuyền vào bãi bướm vàng vờn bay!

– Mời nàng hương hai cô

Mời em hãy ôm hoa lên bến,

Mời nàng hãy ôm hương hầu slay


Quân quan lên “bởi bời!”

Đàn bà cầm nón ra thuyền

Đàn ông cầm ô lên bến

Tay trái xách giày hoa ra tảng,

Tay phải xách giày đẹp lên bờ,

Gánh gồng lên rầm rập theo slay

Bao của quý khiêng lên đi lễ người.

Mười hai rán nước nay đã qua rồi,

Bây giờ mới biết tôi sống sót.

Binh mã slay rầm rập

Kéo vào chợ Đường Chu

Sau lưng trơ lại tôi

Ngồi bên bờ biển đất trời mênh mông,

Tự than thân trách phận,

Cay đắng lắm đời sa dạ sa dồng.

Chèo thuyền qua lò than, qua biển

Nhìn đường vẽ, nước cuộn âm rung…

(Trích Vượt biển, Tổng tập văn học các dân tộc thiểu số Việt Nam – Tập IV, Sdd, trang 887-889)

Câu 1. Nội dung chính của đoạn trích ? Qua đó tác giả dân gian phản ánh hiện thực nào trong đời sống xã hội Tày, Nùng khi xưa?

Câu 2. Nhân vật trung tâm trong đoạn trích là ai? Nhân vật đó được xây dựng như thế nào?

Câu 3. Văn bản trên thuộc truyện thơ dân gian hay truyện thơ Nôm? Dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết điều đó.

0
1 tháng 1

Trong kho tàng văn học cổ điển Việt Nam, "Nỗi nhớ thương của người chinh phụ" là một tác phẩm nổi bật, phản ánh sâu sắc những cảm xúc, tâm tư của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Tác phẩm thể hiện một nỗi nhớ khắc khoải, một tình yêu sâu đậm và một nỗi cô đơn tột cùng của người vợ khi chồng ra trận, để lại trong lòng người đọc những suy tư về tình yêu, sự hy sinh và những khổ đau trong cuộc sống. Bài thơ "Nỗi nhớ thương của người chinh phụ" đã khắc họa rõ nét hình ảnh một người phụ nữ trong cảnh chồng đi chinh chiến. Từ những câu thơ đầu tiên, tác giả đã mở ra một không gian rộng lớn với những cảnh vật trống vắng, lạnh lẽo, phản ánh nỗi nhớ nhung da diết của người vợ khi phải xa chồng. Tâm trạng của người phụ nữ trong bài thơ là sự đau đớn, cô đơn, và nỗi lo lắng không nguôi về người chồng đang nơi chiến trường. Những câu thơ như "Chinh phụ xuân bạch", "Lòng nhớ thương chồng", đã làm nổi bật sự bồn chồn, lo lắng của người phụ nữ trong bối cảnh chiến tranh và nỗi sợ hãi trước sự mất mát. Đồng thời, tác phẩm cũng là một bản cáo trạng lên án chiến tranh, những đau khổ mà chiến tranh mang lại cho con người, đặc biệt là cho những người phụ nữ. Chiến tranh không chỉ gây ra những mất mát về mặt vật chất mà còn là cuộc tàn phá về tinh thần, tình cảm của con người. Người phụ nữ trong tác phẩm không chỉ nhớ thương chồng mà còn cảm thấy bất lực, không thể làm gì ngoài việc chờ đợi và lo lắng. Đây là nỗi đau không chỉ về thể xác mà còn là nỗi đau về tinh thần của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến, khi họ phải sống trong cảnh cô đơn, thiếu thốn tình cảm. Tuy nhiên, giữa nỗi đau đớn ấy, cũng có một sự kiên cường, một niềm tin vào tình yêu và sự trở về của người chồng. Tình yêu của người vợ dành cho chồng là bất diệt, vượt qua mọi gian khó, thử thách. Điều này thể hiện ở những câu thơ như "Chân trời mây trắng", khẳng định rằng dù cho có xa cách, dù cho có chờ đợi bao lâu thì tình yêu đó vẫn không thay đổi. Như vậy, qua "Nỗi nhớ thương của người chinh phụ", tác giả không chỉ vẽ lên bức tranh sinh động về tình yêu và nỗi nhớ của người vợ mà còn phản ánh một phần nỗi đau, sự hi sinh của những người phụ nữ trong chiến tranh, trong xã hội phong kiến. Tác phẩm không chỉ là lời bày tỏ nỗi niềm của một con người mà còn là lời nhắc nhở về giá trị của hòa bình, sự tôn trọng và yêu thương trong mỗi gia đình, trong mỗi con người. Thông qua đó, chúng ta càng thấy được vai trò quan trọng của tình yêu, lòng trung thủy và sự hy sinh trong cuộc sống.

Chúc bạn học tốt !

26 tháng 12 2024

Pi tiên dú bự

Đít to 

29 tháng 12 2024

Trong cuộc sống, có nhiều tình cảm cao quý, thiêng liêng, nhưng tình mẹ luôn đứng ở vị trí cao nhất. Sự hy sinh của người mẹ dành cho con cái là điều mà không gì có thể so sánh được. Đó là tình yêu vô điều kiện, là sự hiến dâng cả cuộc đời để mang lại hạnh phúc, sự ấm áp và tương lai tốt đẹp cho con.

Trước hết, sự hy sinh của người mẹ bắt đầu từ những tháng ngày mang nặng đẻ đau. Chín tháng mười ngày, người mẹ phải chịu đựng những cơn đau đớn, mệt mỏi, thay đổi về thể chất và tinh thần. Mỗi ngày trôi qua là mỗi ngày người mẹ lo lắng, mong chờ từng cử động nhỏ của con trong bụng. Và khi đứa con chào đời, đó là khoảnh khắc hạnh phúc nhất nhưng cũng là lúc bắt đầu những chuỗi ngày hy sinh vô tận.

Khi con còn nhỏ, người mẹ không quản ngại thức trắng đêm chăm sóc, bế bồng, cho con bú, thay tã. Người mẹ lo lắng từng bữa ăn, giấc ngủ của con, mong muốn con được khỏe mạnh, phát triển toàn diện. Những cơn sốt, cơn khóc của con đều khiến trái tim mẹ đau đớn, xót xa. Người mẹ không ngại hy sinh thời gian, sức khỏe, thậm chí là sự nghiệp để chăm lo cho con.

Khi con lớn lên, sự hy sinh của người mẹ vẫn không hề thay đổi mà ngày càng nhiều hơn. Người mẹ luôn là điểm tựa vững chắc, là người bạn đồng hành, chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn với con. Mỗi khi con gặp khó khăn, thất bại, người mẹ luôn bên cạnh động viên, an ủi và truyền cho con sức mạnh để vượt qua. Mẹ sẵn sàng hy sinh những ước mơ, mong muốn cá nhân để tạo điều kiện tốt nhất cho con học tập, phát triển.

Sự hy sinh của người mẹ không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, nuôi dưỡng con cái mà còn thể hiện ở tình yêu thương, sự giáo dục. Mẹ dạy con những bài học quý giá về đạo đức, nhân cách, lối sống. Mẹ dạy con biết yêu thương, tôn trọng người khác, biết sống có trách nhiệm và vươn lên trong cuộc sống. Những lời dạy bảo, những tấm gương của mẹ luôn là hành trang quý giá cho con trên con đường trưởng thành.

Tình yêu và sự hy sinh của người mẹ là điều mà không ngôn từ nào có thể diễn tả hết. Đó là nguồn sức mạnh vô hình, là ánh sáng dẫn lối cho con trên mọi nẻo đường. Người mẹ không mong cầu gì hơn ngoài việc thấy con mình hạnh phúc, thành công. Chính tình yêu thương và sự hy sinh ấy đã tạo nên những giá trị cao quý trong cuộc sống, giúp con người trưởng thành, vững vàng hơn.

Tóm lại, sự hy sinh cao cả của người mẹ là một trong những điều thiêng liêng và cao quý nhất trong cuộc đời. Mỗi người con hãy biết trân trọng, yêu thương và đáp đền những tình cảm ấy bằng cách sống tốt, sống có ích và luôn nhớ về nguồn cội.

29 tháng 12 2024

Trong cuộc sống, có nhiều tình cảm cao quý, thiêng liêng, nhưng tình mẹ luôn đứng ở vị trí cao nhất. Sự hy sinh của người mẹ dành cho con cái là điều mà không gì có thể so sánh được. Đó là tình yêu vô điều kiện, là sự hiến dâng cả cuộc đời để mang lại hạnh phúc, sự ấm áp và tương lai tốt đẹp cho con.

Trước hết, sự hy sinh của người mẹ bắt đầu từ những tháng ngày mang nặng đẻ đau. Chín tháng mười ngày, người mẹ phải chịu đựng những cơn đau đớn, mệt mỏi, thay đổi về thể chất và tinh thần. Mỗi ngày trôi qua là mỗi ngày người mẹ lo lắng, mong chờ từng cử động nhỏ của con trong bụng. Và khi đứa con chào đời, đó là khoảnh khắc hạnh phúc nhất nhưng cũng là lúc bắt đầu những chuỗi ngày hy sinh vô tận.

Khi con còn nhỏ, người mẹ không quản ngại thức trắng đêm chăm sóc, bế bồng, cho con bú, thay tã. Người mẹ lo lắng từng bữa ăn, giấc ngủ của con, mong muốn con được khỏe mạnh, phát triển toàn diện. Những cơn sốt, cơn khóc của con đều khiến trái tim mẹ đau đớn, xót xa. Người mẹ không ngại hy sinh thời gian, sức khỏe, thậm chí là sự nghiệp để chăm lo cho con.

Khi con lớn lên, sự hy sinh của người mẹ vẫn không hề thay đổi mà ngày càng nhiều hơn. Người mẹ luôn là điểm tựa vững chắc, là người bạn đồng hành, chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn với con. Mỗi khi con gặp khó khăn, thất bại, người mẹ luôn bên cạnh động viên, an ủi và truyền cho con sức mạnh để vượt qua. Mẹ sẵn sàng hy sinh những ước mơ, mong muốn cá nhân để tạo điều kiện tốt nhất cho con học tập, phát triển.

Sự hy sinh của người mẹ không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, nuôi dưỡng con cái mà còn thể hiện ở tình yêu thương, sự giáo dục. Mẹ dạy con những bài học quý giá về đạo đức, nhân cách, lối sống. Mẹ dạy con biết yêu thương, tôn trọng người khác, biết sống có trách nhiệm và vươn lên trong cuộc sống. Những lời dạy bảo, những tấm gương của mẹ luôn là hành trang quý giá cho con trên con đường trưởng thành.

Tình yêu và sự hy sinh của người mẹ là điều mà không ngôn từ nào có thể diễn tả hết. Đó là nguồn sức mạnh vô hình, là ánh sáng dẫn lối cho con trên mọi nẻo đường. Người mẹ không mong cầu gì hơn ngoài việc thấy con mình hạnh phúc, thành công. Chính tình yêu thương và sự hy sinh ấy đã tạo nên những giá trị cao quý trong cuộc sống, giúp con người trưởng thành, vững vàng hơn.

Tóm lại, sự hy sinh cao cả của người mẹ là một trong những điều thiêng liêng và cao quý nhất trong cuộc đời. Mỗi người con hãy biết trân trọng, yêu thương và đáp đền những tình cảm ấy bằng cách sống tốt, sống có ích và luôn nhớ về nguồn cội.

29 tháng 12 2024

Tình yêu đôi lứa là một trong những tình cảm thiêng liêng và cao đẹp nhất của con người. Nó không chỉ là sự gắn kết giữa hai trái tim, mà còn là nền tảng cho hạnh phúc và sự phát triển bền vững của gia đình và xã hội. Tình yêu cao đẹp không chỉ mang lại niềm vui và hạnh phúc mà còn giúp con người hoàn thiện bản thân và sống có ý nghĩa hơn.

Trước hết, tình yêu cao đẹp là sự chia sẻ và thấu hiểu lẫn nhau. Khi hai người yêu nhau, họ sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, những khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Sự thấu hiểu lẫn nhau giúp họ cảm thông, đồng cảm và hỗ trợ nhau vượt qua những trở ngại. Tình yêu cao đẹp không chỉ dừng lại ở những lời nói ngọt ngào mà còn thể hiện qua những hành động quan tâm, chăm sóc hàng ngày. Đó là sự đồng hành, sát cánh bên nhau trên mọi nẻo đường của cuộc sống.

Thứ hai, tình yêu cao đẹp là sự tôn trọng và tự do. Trong tình yêu, mỗi người đều có quyền tự do và sự tôn trọng từ người kia. Tôn trọng không chỉ là chấp nhận những điểm tốt của nhau mà còn là sự chấp nhận những khuyết điểm, sai lầm. Tình yêu cao đẹp không phải là sự kiểm soát hay chi phối mà là sự tôn trọng và khích lệ nhau phát triển, hoàn thiện bản thân.

Thứ ba, tình yêu cao đẹp là sự hy sinh và trách nhiệm. Khi yêu, người ta sẵn sàng hy sinh những lợi ích cá nhân để mang lại niềm vui và hạnh phúc cho người mình yêu. Sự hy sinh này không phải là điều miễn cưỡng mà là một sự tự nguyện, xuất phát từ tình yêu chân thành. Trách nhiệm trong tình yêu là việc luôn nghĩ đến lợi ích của người kia, luôn cố gắng làm những điều tốt đẹp nhất cho họ.

Cuối cùng, tình yêu cao đẹp là nền tảng vững chắc cho hôn nhân và gia đình. Một tình yêu chân thành và bền vững sẽ là nền tảng để xây dựng một gia đình hạnh phúc, nơi mà các thành viên luôn yêu thương, quan tâm và hỗ trợ lẫn nhau. Tình yêu đôi lứa cao đẹp không chỉ dừng lại ở hai người mà còn lan tỏa ra cộng đồng, xã hội, tạo nên những giá trị nhân văn cao đẹp.

Tóm lại, tình yêu cao đẹp là một trong những điều quý giá nhất trong cuộc sống. Nó không chỉ mang lại hạnh phúc và niềm vui mà còn giúp con người trở nên tốt đẹp và hoàn thiện hơn. Mỗi người chúng ta đều có quyền yêu và được yêu, và hãy trân trọng, gìn giữ tình yêu cao đẹp ấy để cuộc sống trở nên ý nghĩa và đáng sống hơn.

29 tháng 12 2024

Tình yêu đôi lứa là một trong những tình cảm thiêng liêng và cao đẹp nhất của con người. Nó không chỉ là sự gắn kết giữa hai trái tim, mà còn là nền tảng cho hạnh phúc và sự phát triển bền vững của gia đình và xã hội. Tình yêu cao đẹp không chỉ mang lại niềm vui và hạnh phúc mà còn giúp con người hoàn thiện bản thân và sống có ý nghĩa hơn.

Trước hết, tình yêu cao đẹp là sự chia sẻ và thấu hiểu lẫn nhau. Khi hai người yêu nhau, họ sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, những khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Sự thấu hiểu lẫn nhau giúp họ cảm thông, đồng cảm và hỗ trợ nhau vượt qua những trở ngại. Tình yêu cao đẹp không chỉ dừng lại ở những lời nói ngọt ngào mà còn thể hiện qua những hành động quan tâm, chăm sóc hàng ngày. Đó là sự đồng hành, sát cánh bên nhau trên mọi nẻo đường của cuộc sống.

Thứ hai, tình yêu cao đẹp là sự tôn trọng và tự do. Trong tình yêu, mỗi người đều có quyền tự do và sự tôn trọng từ người kia. Tôn trọng không chỉ là chấp nhận những điểm tốt của nhau mà còn là sự chấp nhận những khuyết điểm, sai lầm. Tình yêu cao đẹp không phải là sự kiểm soát hay chi phối mà là sự tôn trọng và khích lệ nhau phát triển, hoàn thiện bản thân.

Thứ ba, tình yêu cao đẹp là sự hy sinh và trách nhiệm. Khi yêu, người ta sẵn sàng hy sinh những lợi ích cá nhân để mang lại niềm vui và hạnh phúc cho người mình yêu. Sự hy sinh này không phải là điều miễn cưỡng mà là một sự tự nguyện, xuất phát từ tình yêu chân thành. Trách nhiệm trong tình yêu là việc luôn nghĩ đến lợi ích của người kia, luôn cố gắng làm những điều tốt đẹp nhất cho họ.

Cuối cùng, tình yêu cao đẹp là nền tảng vững chắc cho hôn nhân và gia đình. Một tình yêu chân thành và bền vững sẽ là nền tảng để xây dựng một gia đình hạnh phúc, nơi mà các thành viên luôn yêu thương, quan tâm và hỗ trợ lẫn nhau. Tình yêu đôi lứa cao đẹp không chỉ dừng lại ở hai người mà còn lan tỏa ra cộng đồng, xã hội, tạo nên những giá trị nhân văn cao đẹp.

Tóm lại, tình yêu cao đẹp là một trong những điều quý giá nhất trong cuộc sống. Nó không chỉ mang lại hạnh phúc và niềm vui mà còn giúp con người trở nên tốt đẹp và hoàn thiện hơn. Mỗi người chúng ta đều có quyền yêu và được yêu, và hãy trân trọng, gìn giữ tình yêu cao đẹp ấy để cuộc sống trở nên ý nghĩa và đáng sống hơn.

29 tháng 12 2024

Những người mẹ ngày đêm tảo tần, vật lộn với cuộc sống mưu sinh,hi sinh là hành động đánh đổi một thứ quan trọng của bản thân cho một điều gì đó đáng quý hơn, đó là sự quên mình, cống hiến, sẵn sàng hi sinh cho sự nghiệp chung, lợi ích chung. Đức hi sinh đòi hỏi con người sẵn sàng san sẻ những quyền lợi về vật chất, tinh thần cho người khác mà không tính toán thiệt hơn, thậm chí còn xả thân vì người khác. Từ những việc làm rất nhỏ như nhường chỗ cho người già, san sẻ cho những người còn khó khăn đến lý tưởng cao đẹp cống hiến hết mình cho Tổ quốc của những người lính và còn vô số những sự hi sinh thầm lặng khác mà nhờ đó xã hội chúng ta đã phát triển tốt đẹp và bền vững. Nhưng không phải việc làm, hành động nào cũng đáng được biểu dương nếu đó là những hi sinh giả tạo, nhằm mang lại danh tiếng cho bản thân, muốn nhận cái hư danh “người tốt”. Nhiều người còn ích kỉ, sống chỉ biết lợi ích của riêng mình, tham sống sợ chết… đó vẫn là một mảng tối trong xã hội hiện nay. Vì vậy, chúng ta phải biết rộng mở trái tim mình, phải biết sống vì người khác, quan tâm, chia sẻ, đừng ích kỉ, hãy để đôi bàn tay phảng phất hương hoa vì những hành động tốt đẹp của bản thân, để vị ngọt tình người lan tỏa khắp cuộc đời này.

29 tháng 12 2024

Những người mẹ ngày đêm tảo tần, vật lộn với cuộc sống mưu sinh,hi sinh là hành động đánh đổi một thứ quan trọng của bản thân cho một điều gì đó đáng quý hơn, đó là sự quên mình, cống hiến, sẵn sàng hi sinh cho sự nghiệp chung, lợi ích chung. Đức hi sinh đòi hỏi con người sẵn sàng san sẻ những quyền lợi về vật chất, tinh thần cho người khác mà không tính toán thiệt hơn, thậm chí còn xả thân vì người khác. Từ những việc làm rất nhỏ như nhường chỗ cho người già, san sẻ cho những người còn khó khăn đến lý tưởng cao đẹp cống hiến hết mình cho Tổ quốc của những người lính và còn vô số những sự hi sinh thầm lặng khác mà nhờ đó xã hội chúng ta đã phát triển tốt đẹp và bền vững. Nhưng không phải việc làm, hành động nào cũng đáng được biểu dương nếu đó là những hi sinh giả tạo, nhằm mang lại danh tiếng cho bản thân, muốn nhận cái hư danh “người tốt”. Nhiều người còn ích kỉ, sống chỉ biết lợi ích của riêng mình, tham sống sợ chết… đó vẫn là một mảng tối trong xã hội hiện nay. Vì vậy, chúng ta phải biết rộng mở trái tim mình, phải biết sống vì người khác, quan tâm, chia sẻ, đừng ích kỉ, hãy để đôi bàn tay phảng phất hương hoa vì những hành động tốt đẹp của bản thân, để vị ngọt tình người lan tỏa khắp cuộc đời này.

29 tháng 12 2024

Nhân vật "tôi" trong "Bức tranh" là một họa sĩ tài năng, mang trong mình những mâu thuẫn nội tâm sâu sắc. Anh là một người nghệ sĩ có cái tôi cá nhân khá lớn, luôn tự hào về tài năng của mình và đôi khi tỏ ra kiêu căng. Điều này thể hiện rõ qua việc anh từ chối vẽ chân dung cho người chiến sĩ, dù biết rằng bức tranh đó mang ý nghĩa rất lớn đối với người lính và gia đình anh.

Tuy nhiên, đằng sau vẻ bề ngoài lạnh lùng và tự cao đó, nhân vật "tôi" lại là một con người đa cảm và dễ bị tổn thương. Anh day dứt và ân hận khi nhận ra giá trị của bức tranh không chỉ đơn thuần là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một lời hứa, một niềm tin. Cái chết của người lính và sự đau khổ của người mẹ đã khiến anh thức tỉnh, nhận ra sự ích kỷ của bản thân.

Sự thay đổi tâm lý của nhân vật "tôi" diễn ra một cách tự nhiên và hợp lý. Từ một người nghệ sĩ chỉ biết đến cái tôi cá nhân, anh dần trở nên đồng cảm và chia sẻ với những người xung quanh. Cái chết của người lính đã trở thành một cú sốc lớn, đánh thức lương tâm của anh và khiến anh nhìn nhận lại cuộc sống và giá trị của con người.

Thông qua nhân vật "tôi", Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm những thông điệp sâu sắc về cuộc sống và nghệ thuật. Tác giả muốn khẳng định rằng, nghệ thuật không chỉ đơn thuần là sự sáng tạo cá nhân mà còn phải mang tính nhân văn sâu sắc. Nghệ sĩ không chỉ là người tạo ra những tác phẩm đẹp mà còn phải là người có trách nhiệm với xã hội và con người.