Viết: Viết bài giới thiệu một cuốn sách SVIP

VIẾT BÀI GIỚI THIỆU MỘT CUỐN SÁCH

1. Định hướng

1.1 Khái niệm

1.2 Yêu cầu của bài giới thiệu một cuốn sách

- Lựa chọn cuốn sách muốn giới thiệu phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.

- Đọc kĩ cuốn sách cần giới thiệu để xác định các thông tin về nội dung và hình thức, nghệ thuật, giá trị, ý nghĩa của cuốn sách.

- Tìm hiểu thêm các thông tin có liên quan đến cuốn sách, ví dụ: tác giả, hoàn cảnh ra đời, đánh giá của bạn đọc về cuốn sách...

- Lựa chọn trật tự sắp xếp, trình bày các thông tin trong bài giới thiệu.

- Lựa chọn sử dụng hình ảnh, sơ đồ... kết hợp với chữ viết để giới thiệu thông tin; có thể viết tay hoặc trình bày trên máy vi tính.

2. Thực hành

2.1. Thực hành viết theo các bước

Đề bài: Nhà trường tổ chức cuộc thi giới thiệu “Bầu trời trong trang sách”. Em hãy viết một bài giới thiệu cuốn sách mà em yêu thích.

 a) Chuẩn bị

- Xác định các yêu cầu cần thực hiện: mục đích viết, người đọc.... 

- Lựa chọn cuốn sách em yêu thích để giới thiệu.

- Đọc kĩ lại cuốn sách để xác định thông tin về nội dung, hình thức, giá trị, ý nghĩa của cuốn sách.

- Tìm hiểu, lựa chọn, thu thập thông tin, hình ảnh liên quan đến cuốn sách từ các nguồn khác nhau. 

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý cho bài viết bằng cách hoàn thành sơ đồ sau:

- Lập dàn ý bằng cách dựa vào các ý đã tìm được ở trên, lựa chọn và sắp xếp lại theo bố cục ba phần của bài viết.

Lưu ý: Tuỳ vào mục đích và cuốn sách định giới thiệu, người viết có thể thay đổi trật tự các ý giới thiệu nội dung và hình thức của cuốn sách.

c) Viết

- Dựa vào dàn ý đã lập để viết bài.

- Một ý có thể được thể hiện bằng một đoạn văn hoặc nhiều đoạn văn. 

- Có thể lựa chọn sử dụng một số trích dẫn từ cuốn sách trong phần giới thiệu nội dung và hình thức, hoặc trích dẫn một số nhận định đáng tin cậy của bạn đọc hay nhà phê bình trong phần giới thiệu giá trị, ý nghĩa của cuốn sách.

- Bài viết tham khảo:

     “Búp sen xanh” được xem là cuốn sách tâm huyết nhất của nhà văn Sơn Tùng. Đây là cuốn tiểu thuyết lịch sử đầu tiên viết một cách trọn vẹn về thời niên thiếu cho đến khi ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

       Cuốn sách được nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành năm 2003 với số lượng 2000 bản. Sách dày 363 trang, khổ 13 x 19 cm. Trang bìa được trang trí bằng gam màu xanh đậm, nổi bật trên đó là biểu tượng bông sen cách điệu tượng trưng cho một cốt cách tinh tuý thanh cao đáng trân trọng nhất.

       Ca dao Việt Nam hát rằng:

"Tháp Mười đẹp nhất bông sen

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ".

       Bác Hồ là một nhân tài, một vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam. Chúng ta kính yêu Người không chỉ vì Người là một vị anh hùng dân tộc, mà Người còn là một tấm gương cao quý về phẩm cách và năng lực học tập suốt đời. Hiểu về cuộc đời của Người giúp chúng ta càng thêm trân trọng, càng thêm biết ơn và từ đó, chúng ta noi gương, học tập được ở người nhiều đức tính tốt đẹp.

       “Búp sen xanh” đã dựng lại quãng đời niên thiếu của Bác một cách công phu, thể hiện quá trình hình thành tính cách của bậc vĩ nhân mà tầm tư tưởng đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia, được cả thế giới ngưỡng mộ.

       Nội dung câu chuyện được tác giả kể thật hấp dẫn, lôi cuốn người đọc. Tại làng Chùa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, ngày 19 tháng 5 năm 1890, khu vườn nhà ông đồ Hoàng Xuân Đường trở nên một cõi riêng biệt, kín bưng. Hương sen từ ngoài đồng bay theo gió pha lẫn mùi bồ kết cháy từ nồi than trong buồng toả ra ngào ngạt. Bà Hoàng Thị Loan vừa hạ sinh người con thứ ba. Khi ấy chưa ai biết rằng ngày này sẽ trở thành một mốc son lịch sử, không chỉ cho gia đình thầy Nguyễn Sinh Sắc, mà cho cả đất nước Việt Nam. Đó là ngày chú bé Nguyễn Sinh Côn – Hồ Chí Minh ra đời. Tại sao ông ngoại lại đặt cho cậu bé cái tên như vậy? Cái tên ấy có ý nghĩa gì? Trong “Búp sen xanh” đã giải thích thật tường tận, thú vị.

       Bằng vốn tư liệu phong phú và chân thực, đi sâu khai thác nhiều chi tiết điển hình, tác giả đem đến cho bạn đọc những trang tiểu thuyết hấp dẫn đến bùi ngùi cảm động. Dưới ngòi bút của Sơn Tùng, khoảng đời niên thiếu của Bác được tái hiện sinh động bằng những chi tiết cuộc sống thường nhật với nỗi buồn, niềm vui, đắng cay,…

       Hình ảnh bé Côn với nét tính cách tinh nghịch, hóm hỉnh, thơ ngây hiển hiện trong đầu bạn đọc. Chuyện cậu Côn thường rủ bạn bè trêu chó để chúng sủa om sòm đến tai quan Phó bảng, kết quả là bé Côn phải nhận một hình phạt nghiêm khắc của cha.

       Tuổi thơ của cậu bé Côn vừa được tắm mình trong môi trường quê hương, vừa được sự giáo dục của người cha nghiêm khắc và mực thước. Điều đó góp phần hình thành tính cách tốt đẹp của Côn sau này.

       Ngay từ nhỏ, Côn đã ham đọc sách. Những cuốn "Không gia đình", "Những người khốn khổ"… là những sách cậu Côn cho là không thể thiếu.

       Bạn đọc khó mà quên được mốc lịch sử ngày Bác ra đi tìm đường cứu nước, ngày 5 tháng 6 năm 1911. "Anh nghe tiếng còi tàu nhọn hoắt khoan vào không gian nhức nhối… Anh bước sải chân vội vã xuống tàu. Gương mặt người con gái Sài Gòn chập chờn trước mắt anh như một búp sen quê hương. Và cả khuôn mặt Việt Nam choán lấy trái tim anh".

       Bác Hồ hiện lên với nét thông minh hơn người, bản lĩnh độc đáo nhờ quá trình tự rèn luyện, học tập, tu dưỡng và tiếp thu tinh hoa dân tộc. Vì lẽ đó, "Búp sen xanh" góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục, động viên thế hệ trẻ Việt Nam nâng cao tinh thần trách nhiệm với vận mệnh Tổ quốc, rèn luyện bản thân thành người có phẩm cách lớn.

       Ngay từ khi ra đời tác phẩm đã được không chỉ thiếu nhi, mà cả người lớn mến mộ. “Búp sen xanh” đã được tặng giải thưởng đặc biệt trong cuộc vận động sáng tác "Bốn mươi năm Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh". Nhiều năm trở lại đây cuốn tiểu thuyết nổi tiếng này được đưa vào tủ sách vàng của nhiều nhà xuất bản, được in đi in lại nhiều lần, được dịch sang tiếng Anh và được in song ngữ.

       "Búp sen xanh" có lẽ là món quà ý nghĩa nhất mà nhà văn Sơn Tùng nói riêng, nhân dân cả nước nói chung kính dâng lên Bác. Trải qua nhiều năm tháng mà cuốn sách vẫn giữ vững được những nét đẹp, giá trị đích thực của nó bởi trong đó có chứa đựng một tâm hồn cao cả - tâm hồn vị lãnh tụ vĩ đại, kính yêu của dân tộc Việt Nam.

(Sưu tầm)

Trả lời câu hỏi:

d) Kiểm tra và chỉnh sửa

Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 6, phần Viết, mục d (trang 28) và đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở bài này.

2.2. Rèn luyện kĩ năng tóm tắt nội dung cuốn sách và cách xưng hô trong bài viết

a) Cách thức

- Tóm tắt nội dung cuốn sách:

+ Để giới thiệu cuốn sách, người viết cần tóm tắt được nội dung cuốn sách đó.

+ Tóm tắt nội dung cuốn sách là nêu ngắn gọn, chính xác nội dung chính của cuốn sách.

- Cách xưng hô trong bài viếtt 

+ Để thể hiện mối quan hệ với người đọc, người viết có thể lựa chọn sử dụng hoặc không sử dụng các từ ngữ xưng hô.

+ Từ ngữ xưng hô là những từ ngữ người viết sử dụng để tự xưng mình (ví dụ: tôi, ta, chúng tôi....) và gọi người đọc mà mình định hướng đến là ai (ví dụ: bạn, các bạn, mọi người....). Ngoài ra, còn phải sử dụng các từ ngữ khác nhau để gọi tên tác giả. Ví dụ, với tác giả Hồ Xuân Hương, có thể dùng các từ ngữ: nhà thơ, nữ thi sĩ, thơ Nôm, tác giả bài “Mời trầu”,..., tránh việc chỉ dùng lặp lại một từ để chỉ tác giả. 

b) Bài tập

Luyện viết tóm tắt nội dung cuốn sách và cách xưng hô trong bài viết cho một trong hai đề sau:

(1) Hãy viết bài giới thiệu một cuốn sách văn học hoặc khoa học mà em thấy có ý nghĩa với bản thân.

(2) Trang web trường em có chuyên mục “Mỗi tháng một cuốn sách hay”. Giả sử là người viết bài cho chuyên mục này, em hãy lựa chọn và giới thiệu một cuốn sách hay đến thầy cô và bạn bè trong trường.

Học sinh có thểm tham khảo bài viết trên ở phần Viết, hoặc tham khảo dàn ý để hoàn thành bài viết.