Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học (truyện) SVIP

I. YÊU CẦU

- Giới thiệu khái quát tác phẩm truyện cần phân tích (nhan đề, tác giả, thể loại), nêu nhận xét chung về tác phẩm.

- Làm rõ được nội dung chủ đề của tác phẩm.

- Phân tích được những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm truyện (cốt truyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, ngôi kể, ngôn ngữ người kể chuyện, không gian, thời gian, chi tiết tiêu biểu,...) và hiệu quả thẩm mĩ của chúng; tập trung vào một số yếu tố nghệ thuật nổi bật của tác phẩm.

- Triển khai hệ thống luận điểm chặt chẽ; sử dụng lí lẽ thuyết phục, bằng chứng xác đáng để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết.

- Khẳng định được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.

II. PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO

III. THỰC HÀNH VIẾT THEO CÁC BƯỚC

1. Trước khi viết

a. Lựa chọn đề tài

- Có thể lựa chọn phân tích toàn bộ tác phẩm hoặc chỉ lựa chọn một đoạn trích, một khía cạnh tiêu biểu.

- Các tác phẩm truyện thơ Nôm có dung lượng dài, bởi vậy nên chọn trích đoạn biểu đạt một nội dung trọn vẹn, có độ dài vừa phải.

- Với những tác phẩm truyện truyền kì hay truyện ngắn hiện đại có dung lượng vừa phải, có thể phân tích trọn vẹn tác phẩm hoặc đưa ra một khía cạnh tiêu biểu để phân tích.

b. Tìm ý

Để tìm ý cho bài văn phân tích một tác phẩm truyện, có thể đặt ra và trả lời các câu hỏi sau:

- Nội dung chủ đề của tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là gì? Có thể phân tích chủ đề ấy như thế nào?

- Tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) có những nét đặc sắc gì về nghệ thuật? Những nét đặc sắc đó đem đến hiệu quả thẩm mĩ như thế nào?

- Tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) có giá trị, ý nghĩa gì?

c. Lập dàn ý

- Mở bài: Giới thiệu tác phẩm truyện (nhan đề, tác giả, thể loại) và nêu ý kiến khái quát về tác phẩm.

- Thân bài:

+ Phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm, có lí lẽ và bằng chứng.

+ Phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm và hiệu quả thẩm mĩ của chúng, có lí lẽ và bằng chứng.

- Kết bài: Khẳng định ý nghĩa, giá trị của tác phẩm truyện.

2. Viết bài 

- Triển khai bài viết trên cơ sở dàn ý đã lập. 

- Chú ý đảm bảo yêu cầu của kiểu bài, bám sát đặc trưng thể loại truyện.

3. Chỉnh sửa bài viết

Đọc lại bài viết, căn cứ vào yêu cầu của bài văn phân tích một tác phẩm truyện và dàn ý đã lập để chỉnh sửa các phần. Việc chỉnh sửa cần chú ý các vấn đề sau:

- Nếu thiếu các thông tin giới thiệu tác giả, tác phẩm thì cần bổ sung.

- Nếu việc phân tích nội dung chủ đề và các yếu tố nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm chưa đủ rõ, chưa chính xác thì cần chỉnh sửa.

- Nếu các luận điểm chưa chặt chẽ, lí lẽ và bằng chứng chưa đạt yêu cầu, thiếu sức thuyết phục thì cần chỉnh sửa.

- Điều chỉnh dung lượng các ý để đảm bảo bài viết có bố cục hợp lí.

- Rà soát và chỉnh sửa lỗi chính tả, diễn đạt để đảm bảo chuẩn mực về ngôn ngữ.