Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người (Phần 2) SVIP

II. Tìm hiểu chi tiết

2. Tính khẳng định, phủ định trong văn bản

Tính khẳng định, phủ định trong văn bản được thể hiện trên những phương diện như: Thái độ, nhận thức, lập trường của người viết và việc sử dụng ngôn ngữ. 

- Thái độ, nhận thức, lập trường, quan điểm của người viết: 

+ Đối với luận điểm 1 (Sự cạnh tranh giữa văn học và truyền hình), tác giả khẳng định văn học đang mất đi vị trí vốn có của nó trong xã hội hiện đại. 

+ Khi so sánh, đối chiếu về sự lưu dấu giữa văn học và truyền hình, tác giả nhấn mạnh khả năng lưu dấu lâu bền trong tâm trí người đọc của văn học. 

+ Tác giả không phủ định những ưu điểm của truyền hình như dễ thu hút, hấp dẫn người xem mà tác giả lại nhìn nhận nó ở góc độ khách quan, tích cực, để rồi đưa ra những kiến nghị xác đáng về việc ứng dụng truyền hình để củng cố và nâng cao vị thế của văn học trong đời sống hiện đại: "Truyền hình có thể lấn át văn hoá đọc nhưng cũng chính truyền hình sẽ hỗ trợ văn hoá đọc nếu như sách và những người làm sách biết tìm đến nó".

- Việc sử dụng ngôn ngữ: 

+ Trong đoạn văn đầu tiên, để thể hiện nỗi băn khoăn, trăn trở về vị thế của văn học trong đời sống hiện đại, tác giả đã sử dụng nhiều câu văn khẳng định, với giọng điệu suy tư. 

+ Ở đoạn văn cuối văn bản, tác giả sử dụng nhiều từ ngữ, câu văn khẳng định để khẳng định chức năng giáo dục, bồi dưỡng năng lực của văn học đối với con người, tạo ra âm hưởng mạnh mẽ, kiên quyết. Chẳng hạn như: "Hơn lúc nào hết phải nhấn mạnh vào chức năng giáo dục của văn học nghệ thuật.", "Giáo dục năng lực cảm nhận sự thật, năng lực cảm nhận nỗi đau nhân tình, cảm nhận cái đẹp - đó là sứ mệnh vĩnh cửu, bao trùm của văn học nghệ thuật.",...

3. Ngôn ngữ biểu cảm 

Trong lập luận, người viết thường sử dụng nhiều từ ngữ nhằm nhấn mạnh, tạo nên giọng văn giàu màu sắc biểu cảm. 

Trong văn bản "Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người", tác giả đã sử dụng rất nhiều từ ngữ biểu cảm. Chúng ta xét đoạn văn dưới đây. 

=> Những từ ngữ biểu cảm được sử dụng trong đoạn văn trên có tác dụng khẳng định sự phức tạp của thế giới tinh thần của con người; đồng thời cũng khẳng định khả năng soi thấu thế giới tinh thần của văn học.

III. Tổng kết

1. Nội dung

2. Nghệ thuật

- Cách lập luận chặt chẽ, xác đáng, giàu sức thuyết phục. 

- Sử dụng nhiều ngôn ngữ biểu cảm tạo nên giọng văn giàu màu sắc biểu cảm. 

- Sử dụng nhiều từ ngữ, câu văn mang tính khẳng định.