Tự luận SVIP

Câu 9: (1,0 điểm) Em hiểu như thế nào về nội dung của đoạn thơ sau?

Thương ôi! Lời má lưỡi gươm cắt rồi!

         Một dòng máu đỏ lên trời

Má ơi, con đã nghe lời má kêu!

      Nước non muôn quý ngàn yêu

Còn in bóng má sớm chiều Hậu Giang.

Câu 10: (1,0 điểm) Qua đoạn trích, em có nhận xét gì về hình ảnh của những bà mẹ Việt Nam anh hùng trong thời chiến?

           Má già trong túp lều tranh

Ngồi bên bếp lửa, đun cành củi khô

          Một mình má, một nồi to

Cơm vừa chín tới, vùi tro, má cười...

     Chết! Có tiếng gì rơi sột soạt?

     Má già run, trán toát mồ hôi

          Chạy đâu? Thôi chết, chết rồi!

Gót giày đâu đã đạp rơi liếp mành.

     Một thằng cướp, mắt xanh mũi lõ

     Đốc gươm dài tuốt vỏ cầm tay

          Rung rinh bậc cửa tre gầy

Nghênh ngang một ống chân đầy lối đi!

     Hắn rướn cổ, giương mi, trợn mắt

     Như hổ mang chợt bắt được mồi

           Trừng trừng trông ngược trông xuôi

Trông vào bếp lửa: Một nồi cơm to.

     Hắn rống hét: “Con bò cái chết!

     Một mình mày ăn hết này sao?

          Đừng hòng che được mắt tao

Khai mau, du kích ra vào nơi đâu?

          Khai mau, tao chém mất đầu!”

Má già lẩy bẩy như tàu chuối khô

     Má ngã xuống bên lò bếp đỏ

     Thằng giặc kia đứng ngõ trừng trừng

          Má già nhắm mắt, rưng rưng

“Các con ơi, ở trong rừng U Minh

      Má có chết, một mình má chết

     Cho các con trừ hết quân Tây!”

          Thằng kia bỗng giậm gót giày

Đạp lên đầu má: “Mẹ mày, nói không?”

          Lưỡi gươm lạnh toát kề hông

“Các con ơi! Má quyết không khai nào!”

          Sức đâu như ngọn sóng trào

Má già đứng dậy, ngó vào thằng Tây

     Má hét lớn: “Tụi bay đồ chó!

     Cướp nước tao, cắt cổ dân tao!

          Tao già không sức cầm dao

Giết bay, có các con tao trăm vùng!

          Con tao, gan dạ anh hùng

Như rừng đước mạnh, như rừng chàm thơm!

          Thân tao chết, dạ chẳng sờn!”

Thương ôi! Lời má lưỡi gươm cắt rồi!

          Một dòng máu đỏ lên trời

Má ơi, con đã nghe lời má kêu!

          Nước non muôn quý ngàn yêu

Còn in bóng má sớm chiều Hậu Giang.

 (Trích Bà má Hậu Giang, Tố Hữu, 1941)​

Anh/ chị hãy viết bài văn phân tích những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích sau:

     (Lược đoạn đầu: Ông Hai ở làng Chợ Dầu là một người thích khoe làng, hết mực yêu làng, tin tưởng vào dân làng Chợ Dầu một lòng yêu nước. Vì hoàn cảnh chiến tranh, ông phải đến nơi tản cư cùng với gia đình. Một ngày nọ, ông bàng hoàng nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc.)

     Ông lão rít một hơi thuốc lào nữa, gật gù cái đầu: “Hừ, đánh nhau cứ đánh nhau, cày cấy cứ cày cấy, tản cư cứ tản cư… Hay đáo để”.

     – Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?

     Một người đàn bà cho con bú mé bên kia nói xen vào:

     – Nó rút ở Bắc Ninh về qua Chợ Dầu, nó khủng bố ông ạ.

     Ông Hai quay phắt lại, lắp bắp hỏi:

     – Nó… nó vào làng Chợ Dầu hở bác? Thế ta giết được bao nhiêu thằng?

     Người đàn bà ẵm con cong môi lên đỏng đảnh:

    – Có giết được thằng nào đâu. Cả làng chúng nó Việt gian theo Tây còn giết gì nữa!

     Cổ ông lão nghẹn đắng hẳn lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi, tưởng như đến không thở được. Một lúc lâu ông mới rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ, ông cất tiếng hỏi, giọng lạc hẳn đi:

     – Liệu có thật không hở bác? Hay là chỉ tại…

   – Thì chúng tôi vừa mới ở dưới ấy lên đây mà lại. Việt gian từ thằng chủ tịch mà đi cơ ông ạ. Tây vào làng, chúng nó bảo nhau vác cờ thần ra hoan hô. Thằng chánh Bệu thì khuân cả tủ chè, đỉnh đồng, vải vóc lên xe cam-nhông, đưa vợ con lên vị trí với giặc ở ngoài tỉnh mà lại.

     Có người hỏi:

     – Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?…

     – Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!

     Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:

     – Hà, nắng gớm, về nào…

     Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú:

     – Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương. Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!

     Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà.

     Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.

     Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu… Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên:

     – Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.

     Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được. Ông kiểm điểm từng người trong óc. Không mà, họ toàn là những người có tinh thần cả mà. Họ đã ở lại làng, quyết tâm một sống một chết với giặc, có đời nào lại cam tâm làm điều nhục nhã ấy!…

     Nhưng sao lại nảy ra cái tin như vậy được? Mà thằng chánh Bệu thì đích là người làng không sai rồi. Không có lửa làm sao có khói? Ai người ta hơi đâu bịa tạc ra những chuyện ấy làm gì. Chao ôi! Cực nhục chưa, cả làng Việt gian! Rồi đây biết làm ăn, buôn bán ra sao? Ai người ta chứa. Ai người ta buôn bán mấy. Suốt cả cái nước Việt Nam này người ta ghê tởm, người ta thù hằn cái giống Việt gian bán nước… Lại còn bao nhiêu người làng, tan tác mỗi người một phương nữa, không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa?…

(Trích Làng, Kim Lân, Văn tuyển tập 1945 – 1956, NXB Văn nghệ, Hà Nội, 1956)