Tri thức ngữ văn SVIP

TRI THỨC NGỮ VĂN

1. Đặc trưng của văn bản thông tin

- Các loại văn bản thông tin: báo cáo, bản tin, thông báo, thư từ, diễn văn, tiểu luận,...

- Để đảm bảo tính chính xác, khách quan, văn bản thông tin thường dẫn tên người, địa điểm, thời gian, số liệu xác thực, có thể kiểm chứng được.

- Ngôn ngữ trong văn bản thông tin sáng rõ, đơn nghĩa. Việc sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, biểu đồ, sơ đồ... góp phần giúp cho người đọc dễ tiếp nhận và ghi nhớ thông tin.

- Để tăng thêm hiệu quả tác động đối với người đọc, đôi khi văn bản thông tin lồng ghép thông tin với một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận. Tuy vậy, việc lồng ghép những yếu tố này phải đảm bảo không được làm mất đi tính chính xác, khách quan của văn bản thông tin.

2. Bản tin

- Bản tin là văn bản thông tin.

- Ngôn ngữ bản tin thường ngắn gọn, sáng rõ, đơn giản. Tuy nhiên, để gây ấn tượng mạnh, người viết vẫn sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,...

- Tuy bản tin hướng đến việc cung cấp thông tin khách quan nhưng nó vẫn cho phép người viết thể hiện quan điểm của mình đối với sự kiện, con người, hiện tượng được đề cập, với điều kiện quan điểm của người viết không làm thay đổi bản chất của những thông tin được cung cấp.

- Người tiếp nhận thông tin cần biết đặt câu hỏi:

+ Tác giả của bản tin là ai?

+ Lập trường thái độ của người viết là gì?

+ Các nhân vật, sự kiện, số liệu… trong bản tin được sắp xếp theo trình tự nào? Vì sao tác giả lại có sắp xếp đó?

+ Những thông tin có đáng tin cậy không?

3. Văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng

- Văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng thường xuất hiện ở những không gian như bảo tàng, di tích, trường học, thư viện giúp người đọc có thể hiểu rõ các yêu cầu, quy định cần được tuân thủ, từ đó có những hành vi đúng đắn, phù hợp.

- Văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng có cấu trúc chặt chẽ, mạch lạc, ngôn ngữ khách quan, chính xác, rõ ràng, dễ hiểu.

4. Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ

   Mỗi loại phương tiện phi ngôn ngữ có chức năng biểu đạt nghĩa khác nhau:

- Các số liệu thường được sử dụng để cung cấp những thông tin cụ thể, chính xác .

- Các đường nối giữa các hình vẽ thường được dùng để biểu đạt mối quan hệ giữa các thông tin,

- Các biểu đồ, sơ đồ dùng trình bày thông tin một cách hệ thống.

- Các hình ảnh làm tăng tính hấp dẫn và trực quan của thông tin,…

- Tùy theo mục đích sử dụng mà người biết lựa chọn hai phương tiện ngôn ngữ phù hợp.