Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài - Phần 2 SVIP
Lưu ý: Ở điểm dừng, nếu không thấy nút nộp bài, bạn hãy kéo thanh trượt xuống dưới.
Bạn phải xem đến hết Video thì mới được lưu thời gian xem.
Để đảm bảo tốc độ truyền video, OLM lưu trữ video trên youtube. Do vậy phụ huynh tạm thời không chặn youtube để con có thể xem được bài giảng.
Nội dung này là Video có điểm dừng: Xem video kết hợp với trả lời câu hỏi.
Nếu câu hỏi nào bị trả lời sai, bạn sẽ phải trả lời lại dạng bài đó đến khi nào đúng mới qua được điểm dừng.
Bạn không được phép tua video qua một điểm dừng chưa hoàn thành.
Dữ liệu luyện tập chỉ được lưu khi bạn qua mỗi điểm dừng.
Bài giảng giúp học sinh: Thực hành viết theo các bước để tóm tắt một văn bản.
Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống.
Mục đích viết một văn bản tóm tắt trình bày nội dung chính của một văn bản để lưu giữ làm tài liệu hoặc chia sẻ với .
Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống.
Nội dung cốt lõi của văn bản Bầy chim chìa vôi là: lo lắng cho bầy chim chìa vôi non, sợ chúng bị khi thấy mưa to và nước dâng cao ngoài bãi sông. Hai anh em đã đi đò ra giữa sông để cứu tổ chim sắp bị ngập nước và xúc động khi chứng kiến cảnh đàn chim bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên.
(Kéo thả hoặc click vào để điền)
BẦY CHIM CHÌA VÔI
1. Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:
- Anh Mên ơi, anh Mên!
- Gì đấy? Mày không ngủ à? - Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.
- Anh bảo mưa có to không?
- Lại chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à?
- Nhưng anh bảo nước sông lên có to không?
- Bây giờ phải ngập đến cánh bãi dưới rồi.
- Thế anh bảo...
- Bảo cái gì mà bảo lắm thế - Mên gắt em nó.
- Em bảo - Mon ngập ngừng - Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa?
- Ừ nhỉ. - Giọng thằng Mên chợt thảng thốt. - Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi.
- Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.
- Tao cũng sợ.
- Thế anh bảo chúng nó có bơi được không?
- Chim thì bơi làm sao được. Mày làm chim chìa vôi cứ như vịt ấy.
Hai đứa bé nằm trong chiếc chăn dạ đã rách nhiều chỗ thì thầm nói chuyện. Bên ngoài mưa vẫn to. Trong tiếng mưa hình như có tiếng nước sông dâng cao xiên xiết chảy.
- Chiều qua em theo bố đi kéo chũm ở gần cống sông ấy.
- Thế thì sao?
- Bố bảo chỉ có ở sông làng mình chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Sao nó lạ không làm tổ ở trên bờ hả anh?
- Tao không biết.
[...] Hai đứa bé nằm im, nhưng không ngủ.
Có lẽ bố chúng nó nói đúng. Chỉ ở khúc sông làng chúng, những con chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Hàng năm vào mùa nước cạn, giữa sông làng nổi lên một dải cát. Sau một thời gian, những đám rong sông tốt bời bời héo dần làm thành một lớp đệm trên cát. Vào lúc đó, những con chim chìa vôi mảnh khảnh và ít lời từ hai bờ sông bay ra bãi cát. Chúng tìm những đám rong khô và dày để đẻ trứng. Khi những con chim chìa vôi đã đủ lông cánh cũng là lúc có những đám mây lạ từ dãy núi đá vôi Hoà Bình bay về báo hiệu mùa mưa. Những tiếng sấm sau mỗi đêm lại chuyển dần từ một chân trời xa về bên kia sông. Và bất chợt một đêm nào gần sáng, sấm nổ vang trên nóc nhà và mưa ném xuống. Con sông Đáy cựa mình lớn lên. Chỉ sau dặm đêm, dải cát nổi giữa sông chìm vào trong nước đỏ. Khi vòng vây của nước ập vào phần cuối cùng của bãi cát thì những con chim chìa vôi non lần đầu tiên trong đời đập cánh bay lên. Những con chim bé bỏng bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay vào bờ. Và đến mùa khô sang năm chúng lại ra dải cát nổi bắt đầu mùa sinh nở của chúng. [...]
2. Mùa mưa năm nay như về sớm hơn. Mấy ngày mưa liên miên và nước sông dâng lên rất nhanh.
- Anh ơi! - Thằng Mon lại thì thào gọi.
- Gì?
- Anh đã nhìn thấy chim chìa vôi nó bay từ bãi cát vào bờ bao giờ chưa?
- Chưa.
- Tổ chim sẽ bị chìm mất.
Thằng Mên nằm im lặng không trả lời em nó. Lâu sau nó hỏi:
- Thế làm thế nào bây giờ?
- Hay mình mang chúng nó vào bờ.
- Bây giờ nước to lắm, làm sao mà lội ra đấy được.
- Em không biết.
Hai đứa bé lại nằm im lặng. Mưa vẫn đổ xuống mái nhà và gió vẫn thổi vào phân cửa liếp cành cạch.
- Chiều qua bố kéo chũm được một con cá măng.
- Thế mà cũng khoe, ai mà chẳng biết.
- Cả một con cá bống rất to và đẹp. Em lấy trộm con cá bống.
- Thế để đâu rồi? - Thằng Mên quay sang phía em nó hỏi.
- Em thả vào chỗ cống sông rồi. Anh bảo đấy có phải là con bống ở hốc cắm sào đò dưới bến không?
- Mày có nhìn thấy cái chấm đen to ở vây nó không?
- Em không nhìn. Chiều về đổ giỏ cá ra chậu, bố kêu mất con bống. Bố bảo có khi con cá măng ăn con bống rồi. Bố bảo mẹ mổ con măng ra xem có con bống trong bụng nó không.
- Hí hí. - Thằng Mên bật cười khoái chí.
- Cái hốc cắm sào đò ngập bủm rồi anh nhỉ?
- Ngập từ chiều hôm kia rồi. Ngập đến mái nhà con bống cũng chẳng sợ.
- Anh ơi...
- Gì?
- Tổ chim ngập mất anh ạ. Mình phải mang chúng nó vào bờ, anh ạ.
- Đi bây giờ à? - Thằng Mên hỏi sau một phút im lặng.
- Vâng, cứ lấy đò của ông Hảo mà đi. [...]
3. Trôi đến đoạn sông cách bến đò làng chúng chừng gần hai cây số con đò mới tạt được vào bờ.
- Vào bờ rồi anh ơi. - Thằng Mon kêu lên sung sướng.
- Chứ còn sao. - Lúc này giọng thằng Mên tỏ vẻ rất người lớn. - Nào xuống đò được rồi đấy.
Hai anh em thằng Mên lập cập tụt khỏi đò.
- Mình để đò lại đây hả anh?
- Phải kéo về bến chứ, không thì chết. Bây giờ tao kéo còn mày đẩy.
Thằng Mên quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo. Phía sau, thằng Mon lội bì bõm đẩy.
- Cái dải cát chưa chìm đâu anh nhỉ?
- Chắc là chưa.
Khi hai đứa bé đưa được con đò trở về chỗ cũ thì trời đã tang tảng sáng. Chúng vội vã tìm cách buộc đò lại. Rồi ngay sau đó, cả hai đứa bé không nói gì và cùng chạy ngược lên đoạn bờ sông đối diện với dải cát.
- Anh có nhìn thấy gì không?
- Tao chưa nhìn thấy, còn tối lắm.
- Thế anh bảo đã ngập hết chưa?
- Để tao nhìn xem. - Thằng Mên nói và ngồi thụp xuống. Nó căng mắt nhìn sát mặt sông.
- Ướt cánh, chim nó có bay được không?
- Mày lội ra đấy mà hỏi.
- Anh ơi, có khi bố dậy rồi đấy.
Sau câu nói của thằng Mon, cả hai đứa trẻ bắt đầu thấy sợ. Từ phía ngôi nhà của chúng ở chân đê vọng lại tiếng người lớn gắt gỏng điều gì đấy. Hai đứa trẻ vẫn căng mắt nhìn ra giữa dòng sông. Trời đã sáng.
- Anh ơi, kia kìa, bãi cát. - Thằng Mon chợt kêu lên.
- Ừ, đúng rồi. Vẫn chưa ngập hết. Còn bằng cái mũ thôi.
- Anh bảo bầy chim còn ở đó không?
- Không biết. Nhưng bố bảo khi nước vừa ngập hết thì chim mới bay lên.
- Sao chúng lại không bay trước?
- Làm sao mà tao biết được.
Khi ánh bình minh đã đủ sáng để soi rõ những hạt mưa trên mặt sông thì cũng là lúc dòng nước khổng lồ nuốt chửng phần còn lại cuối cùng của dải cát. Và trong mắt hai đứa trẻ, một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra. Từ mặt nước sông, những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bút khỏi dòng nước khổng lồ bay lên. Hai đứa bé không kêu lên được một tiếng nào. Người chúng như đang ngùn ngụt toả hơi nóng.
Suốt từ chiều hôm qua, nước bắt đầu dâng lên nhanh hơn. Nước dâng lên đến đâu, con chim bố và chim mẹ lại dẫn bầy chim non tránh nước lên theo đến đó. Cứ như thế chúng tiến dần đến phần cao nhất của dải cát. Và cứ thế bầy chim non nhảy lò cò trên những đôi chân mảnh dẻ chưa thật cứng cáp và đập cánh suốt đêm. Chim bố và chim mẹ vừa đập cánh theo đàn con vừa dẫn chúng đi. Hình như chúng biết chính xác khi nào thì đàn con chúng mới đủ sức để nâng mình lên khỏi mặt đất một cách đảm bảo. Nếu bầy chim con cất cánh sớm hơn, chúng sẽ bị rơi xuống dòng nước trên đường từ bãi cát vào bờ. Và nếu chúng cất cánh chậm một giây thôi, chúng sẽ bị dòng nước cuốn chìm.
Và bây giờ bầy chim đã bay lên. Mặt trời như lên nhanh hơn mọi ngày và mưa đã đột ngột tạnh hẳn. Bỗng một con chim như đuối sức. Đôi cánh của nó chợt như dừng lại, nó rơi xuống như một chiếc lá. Con chim mẹ xoè rộng đôi cánh lượn quanh đứa con và kêu lên. Nhưng khi đôi chân mảnh dẻ và run rẩy của con chim non chạm vào mặt sông thì đôi cánh của nó đập một nhịp quyết định. Tấm thân bé bỏng của con chim vụt bứt ra khỏi dòng nước và bay lên cao hơn lần cất cánh đầu tiên ở bãi cát.
Quanh hai đứa bé tất cả vụt im lặng, chỉ có tiếng đập cánh quyết liệt của bầy chim non. Hình như chúng nghe thấy trong ngực mình nhịp đập của những trái tim hối hả nhưng đều đặn. Cuối cùng bầy chim non đã thực hiện xong chuyến bay quan trọng, đầu tiên và kì vĩ nhất trong đời chúng. Những đôi cánh mỏng manh run rẩy và đầy tự tin của bầy chim đã hạ xuống bên một lùm dứa dại bờ sông.
Hai anh em thằng Mên vẫn đứng không nhúc nhích.
Trên gương mặt tái nhợt vì nước mưa của chúng hừng lên ánh ngày. Thằng Mên lặng lẽ quay lại nhìn em nó. Và cả hai đứa bé nhận ra chúng đã khóc từ lúc nào.
- Tại sao mày lại khóc? - Thằng Mên hỏi.
- Em không biết, thế anh?
Hai anh em thằng Mên nhìn nhau và cùng bật cười ngượng nghịu. Rồi bỗng cả hai đứa cùng quay người và rướn mình chạy về phía ngôi nhà của chúng. Được một đoạn, thằng Mon đứng lại thở và gọi:
- Anh Mên, anh Mên. Đợi em với. Không em ứ chơi với anh nữa.
(Nguyễn Quang Thiều, Mùa hoa cải bên sông, NXB Hội Nhà văn. Hà Nội, 2012, tr 136 - 146)
Nối bố cục của văn bản Bầy chim chìa vôi với nội dung thích hợp.
BẦY CHIM CHÌA VÔI
1. Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:
- Anh Mên ơi, anh Mên!
- Gì đấy? Mày không ngủ à? - Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.
- Anh bảo mưa có to không?
- Lại chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à?
- Nhưng anh bảo nước sông lên có to không?
- Bây giờ phải ngập đến cánh bãi dưới rồi.
- Thế anh bảo...
- Bảo cái gì mà bảo lắm thế - Mên gắt em nó.
- Em bảo - Mon ngập ngừng - Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa?
- Ừ nhỉ. - Giọng thằng Mên chợt thảng thốt. - Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi.
- Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.
- Tao cũng sợ.
- Thế anh bảo chúng nó có bơi được không?
- Chim thì bơi làm sao được. Mày làm chim chìa vôi cứ như vịt ấy.
Hai đứa bé nằm trong chiếc chăn dạ đã rách nhiều chỗ thì thầm nói chuyện. Bên ngoài mưa vẫn to. Trong tiếng mưa hình như có tiếng nước sông dâng cao xiên xiết chảy.
- Chiều qua em theo bố đi kéo chũm ở gần cống sông ấy.
- Thế thì sao?
- Bố bảo chỉ có ở sông làng mình chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Sao nó lạ không làm tổ ở trên bờ hả anh?
- Tao không biết.
[...] Hai đứa bé nằm im, nhưng không ngủ.
Có lẽ bố chúng nó nói đúng. Chỉ ở khúc sông làng chúng, những con chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Hàng năm vào mùa nước cạn, giữa sông làng nổi lên một dải cát. Sau một thời gian, những đám rong sông tốt bời bời héo dần làm thành một lớp đệm trên cát. Vào lúc đó, những con chim chìa vôi mảnh khảnh và ít lời từ hai bờ sông bay ra bãi cát. Chúng tìm những đám rong khô và dày để đẻ trứng. Khi những con chim chìa vôi đã đủ lông cánh cũng là lúc có những đám mây lạ từ dãy núi đá vôi Hoà Bình bay về báo hiệu mùa mưa. Những tiếng sấm sau mỗi đêm lại chuyển dần từ một chân trời xa về bên kia sông. Và bất chợt một đêm nào gần sáng, sấm nổ vang trên nóc nhà và mưa ném xuống. Con sông Đáy cựa mình lớn lên. Chỉ sau dặm đêm, dải cát nổi giữa sông chìm vào trong nước đỏ. Khi vòng vây của nước ập vào phần cuối cùng của bãi cát thì những con chim chìa vôi non lần đầu tiên trong đời đập cánh bay lên. Những con chim bé bỏng bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay vào bờ. Và đến mùa khô sang năm chúng lại ra dải cát nổi bắt đầu mùa sinh nở của chúng. [...]
2. Mùa mưa năm nay như về sớm hơn. Mấy ngày mưa liên miên và nước sông dâng lên rất nhanh.
- Anh ơi! - Thằng Mon lại thì thào gọi.
- Gì?
- Anh đã nhìn thấy chim chìa vôi nó bay từ bãi cát vào bờ bao giờ chưa?
- Chưa.
- Tổ chim sẽ bị chìm mất.
Thằng Mên nằm im lặng không trả lời em nó. Lâu sau nó hỏi:
- Thế làm thế nào bây giờ?
- Hay mình mang chúng nó vào bờ.
- Bây giờ nước to lắm, làm sao mà lội ra đấy được.
- Em không biết.
Hai đứa bé lại nằm im lặng. Mưa vẫn đổ xuống mái nhà và gió vẫn thổi vào phân cửa liếp cành cạch.
- Chiều qua bố kéo chũm được một con cá măng.
- Thế mà cũng khoe, ai mà chẳng biết.
- Cả một con cá bống rất to và đẹp. Em lấy trộm con cá bống.
- Thế để đâu rồi? - Thằng Mên quay sang phía em nó hỏi.
- Em thả vào chỗ cống sông rồi. Anh bảo đấy có phải là con bống ở hốc cắm sào đò dưới bến không?
- Mày có nhìn thấy cái chấm đen to ở vây nó không?
- Em không nhìn. Chiều về đổ giỏ cá ra chậu, bố kêu mất con bống. Bố bảo có khi con cá măng ăn con bống rồi. Bố bảo mẹ mổ con măng ra xem có con bống trong bụng nó không.
- Hí hí. - Thằng Mên bật cười khoái chí.
- Cái hốc cắm sào đò ngập bủm rồi anh nhỉ?
- Ngập từ chiều hôm kia rồi. Ngập đến mái nhà con bống cũng chẳng sợ.
- Anh ơi...
- Gì?
- Tổ chim ngập mất anh ạ. Mình phải mang chúng nó vào bờ, anh ạ.
- Đi bây giờ à? - Thằng Mên hỏi sau một phút im lặng.
- Vâng, cứ lấy đò của ông Hảo mà đi. [...]
3. Trôi đến đoạn sông cách bến đò làng chúng chừng gần hai cây số con đò mới tạt được vào bờ.
- Vào bờ rồi anh ơi. - Thằng Mon kêu lên sung sướng.
- Chứ còn sao. - Lúc này giọng thằng Mên tỏ vẻ rất người lớn. - Nào xuống đò được rồi đấy.
Hai anh em thằng Mên lập cập tụt khỏi đò.
- Mình để đò lại đây hả anh?
- Phải kéo về bến chứ, không thì chết. Bây giờ tao kéo còn mày đẩy.
Thằng Mên quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo. Phía sau, thằng Mon lội bì bõm đẩy.
- Cái dải cát chưa chìm đâu anh nhỉ?
- Chắc là chưa.
Khi hai đứa bé đưa được con đò trở về chỗ cũ thì trời đã tang tảng sáng. Chúng vội vã tìm cách buộc đò lại. Rồi ngay sau đó, cả hai đứa bé không nói gì và cùng chạy ngược lên đoạn bờ sông đối diện với dải cát.
- Anh có nhìn thấy gì không?
- Tao chưa nhìn thấy, còn tối lắm.
- Thế anh bảo đã ngập hết chưa?
- Để tao nhìn xem. - Thằng Mên nói và ngồi thụp xuống. Nó căng mắt nhìn sát mặt sông.
- Ướt cánh, chim nó có bay được không?
- Mày lội ra đấy mà hỏi.
- Anh ơi, có khi bố dậy rồi đấy.
Sau câu nói của thằng Mon, cả hai đứa trẻ bắt đầu thấy sợ. Từ phía ngôi nhà của chúng ở chân đê vọng lại tiếng người lớn gắt gỏng điều gì đấy. Hai đứa trẻ vẫn căng mắt nhìn ra giữa dòng sông. Trời đã sáng.
- Anh ơi, kia kìa, bãi cát. - Thằng Mon chợt kêu lên.
- Ừ, đúng rồi. Vẫn chưa ngập hết. Còn bằng cái mũ thôi.
- Anh bảo bầy chim còn ở đó không?
- Không biết. Nhưng bố bảo khi nước vừa ngập hết thì chim mới bay lên.
- Sao chúng lại không bay trước?
- Làm sao mà tao biết được.
Khi ánh bình minh đã đủ sáng để soi rõ những hạt mưa trên mặt sông thì cũng là lúc dòng nước khổng lồ nuốt chửng phần còn lại cuối cùng của dải cát. Và trong mắt hai đứa trẻ, một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra. Từ mặt nước sông, những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bút khỏi dòng nước khổng lồ bay lên. Hai đứa bé không kêu lên được một tiếng nào. Người chúng như đang ngùn ngụt toả hơi nóng.
Suốt từ chiều hôm qua, nước bắt đầu dâng lên nhanh hơn. Nước dâng lên đến đâu, con chim bố và chim mẹ lại dẫn bầy chim non tránh nước lên theo đến đó. Cứ như thế chúng tiến dần đến phần cao nhất của dải cát. Và cứ thế bầy chim non nhảy lò cò trên những đôi chân mảnh dẻ chưa thật cứng cáp và đập cánh suốt đêm. Chim bố và chim mẹ vừa đập cánh theo đàn con vừa dẫn chúng đi. Hình như chúng biết chính xác khi nào thì đàn con chúng mới đủ sức để nâng mình lên khỏi mặt đất một cách đảm bảo. Nếu bầy chim con cất cánh sớm hơn, chúng sẽ bị rơi xuống dòng nước trên đường từ bãi cát vào bờ. Và nếu chúng cất cánh chậm một giây thôi, chúng sẽ bị dòng nước cuốn chìm.
Và bây giờ bầy chim đã bay lên. Mặt trời như lên nhanh hơn mọi ngày và mưa đã đột ngột tạnh hẳn. Bỗng một con chim như đuối sức. Đôi cánh của nó chợt như dừng lại, nó rơi xuống như một chiếc lá. Con chim mẹ xoè rộng đôi cánh lượn quanh đứa con và kêu lên. Nhưng khi đôi chân mảnh dẻ và run rẩy của con chim non chạm vào mặt sông thì đôi cánh của nó đập một nhịp quyết định. Tấm thân bé bỏng của con chim vụt bứt ra khỏi dòng nước và bay lên cao hơn lần cất cánh đầu tiên ở bãi cát.
Quanh hai đứa bé tất cả vụt im lặng, chỉ có tiếng đập cánh quyết liệt của bầy chim non. Hình như chúng nghe thấy trong ngực mình nhịp đập của những trái tim hối hả nhưng đều đặn. Cuối cùng bầy chim non đã thực hiện xong chuyến bay quan trọng, đầu tiên và kì vĩ nhất trong đời chúng. Những đôi cánh mỏng manh run rẩy và đầy tự tin của bầy chim đã hạ xuống bên một lùm dứa dại bờ sông.
Hai anh em thằng Mên vẫn đứng không nhúc nhích.
Trên gương mặt tái nhợt vì nước mưa của chúng hừng lên ánh ngày. Thằng Mên lặng lẽ quay lại nhìn em nó. Và cả hai đứa bé nhận ra chúng đã khóc từ lúc nào.
- Tại sao mày lại khóc? - Thằng Mên hỏi.
- Em không biết, thế anh?
Hai anh em thằng Mên nhìn nhau và cùng bật cười ngượng nghịu. Rồi bỗng cả hai đứa cùng quay người và rướn mình chạy về phía ngôi nhà của chúng. Được một đoạn, thằng Mon đứng lại thở và gọi:
- Anh Mên, anh Mên. Đợi em với. Không em ứ chơi với anh nữa.
(Nguyễn Quang Thiều, Mùa hoa cải bên sông, NXB Hội Nhà văn. Hà Nội, 2012, tr 136 - 146)
Chọn 4 từ ngữ quan trọng trong văn bản Bầy chim chìa vôi - Nguyễn Quang Thiều.
BẦY CHIM CHÌA VÔI
1. Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:
- Anh Mên ơi, anh Mên!
- Gì đấy? Mày không ngủ à? - Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.
- Anh bảo mưa có to không?
- Lại chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à?
- Nhưng anh bảo nước sông lên có to không?
- Bây giờ phải ngập đến cánh bãi dưới rồi.
- Thế anh bảo...
- Bảo cái gì mà bảo lắm thế - Mên gắt em nó.
- Em bảo - Mon ngập ngừng - Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa?
- Ừ nhỉ. - Giọng thằng Mên chợt thảng thốt. - Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi.
- Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.
- Tao cũng sợ.
- Thế anh bảo chúng nó có bơi được không?
- Chim thì bơi làm sao được. Mày làm chim chìa vôi cứ như vịt ấy.
Hai đứa bé nằm trong chiếc chăn dạ đã rách nhiều chỗ thì thầm nói chuyện. Bên ngoài mưa vẫn to. Trong tiếng mưa hình như có tiếng nước sông dâng cao xiên xiết chảy.
- Chiều qua em theo bố đi kéo chũm ở gần cống sông ấy.
- Thế thì sao?
- Bố bảo chỉ có ở sông làng mình chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Sao nó lạ không làm tổ ở trên bờ hả anh?
- Tao không biết.
[...] Hai đứa bé nằm im, nhưng không ngủ.
Có lẽ bố chúng nó nói đúng. Chỉ ở khúc sông làng chúng, những con chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Hàng năm vào mùa nước cạn, giữa sông làng nổi lên một dải cát. Sau một thời gian, những đám rong sông tốt bời bời héo dần làm thành một lớp đệm trên cát. Vào lúc đó, những con chim chìa vôi mảnh khảnh và ít lời từ hai bờ sông bay ra bãi cát. Chúng tìm những đám rong khô và dày để đẻ trứng. Khi những con chim chìa vôi đã đủ lông cánh cũng là lúc có những đám mây lạ từ dãy núi đá vôi Hoà Bình bay về báo hiệu mùa mưa. Những tiếng sấm sau mỗi đêm lại chuyển dần từ một chân trời xa về bên kia sông. Và bất chợt một đêm nào gần sáng, sấm nổ vang trên nóc nhà và mưa ném xuống. Con sông Đáy cựa mình lớn lên. Chỉ sau dặm đêm, dải cát nổi giữa sông chìm vào trong nước đỏ. Khi vòng vây của nước ập vào phần cuối cùng của bãi cát thì những con chim chìa vôi non lần đầu tiên trong đời đập cánh bay lên. Những con chim bé bỏng bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay vào bờ. Và đến mùa khô sang năm chúng lại ra dải cát nổi bắt đầu mùa sinh nở của chúng. [...]
2. Mùa mưa năm nay như về sớm hơn. Mấy ngày mưa liên miên và nước sông dâng lên rất nhanh.
- Anh ơi! - Thằng Mon lại thì thào gọi.
- Gì?
- Anh đã nhìn thấy chim chìa vôi nó bay từ bãi cát vào bờ bao giờ chưa?
- Chưa.
- Tổ chim sẽ bị chìm mất.
Thằng Mên nằm im lặng không trả lời em nó. Lâu sau nó hỏi:
- Thế làm thế nào bây giờ?
- Hay mình mang chúng nó vào bờ.
- Bây giờ nước to lắm, làm sao mà lội ra đấy được.
- Em không biết.
Hai đứa bé lại nằm im lặng. Mưa vẫn đổ xuống mái nhà và gió vẫn thổi vào phân cửa liếp cành cạch.
- Chiều qua bố kéo chũm được một con cá măng.
- Thế mà cũng khoe, ai mà chẳng biết.
- Cả một con cá bống rất to và đẹp. Em lấy trộm con cá bống.
- Thế để đâu rồi? - Thằng Mên quay sang phía em nó hỏi.
- Em thả vào chỗ cống sông rồi. Anh bảo đấy có phải là con bống ở hốc cắm sào đò dưới bến không?
- Mày có nhìn thấy cái chấm đen to ở vây nó không?
- Em không nhìn. Chiều về đổ giỏ cá ra chậu, bố kêu mất con bống. Bố bảo có khi con cá măng ăn con bống rồi. Bố bảo mẹ mổ con măng ra xem có con bống trong bụng nó không.
- Hí hí. - Thằng Mên bật cười khoái chí.
- Cái hốc cắm sào đò ngập bủm rồi anh nhỉ?
- Ngập từ chiều hôm kia rồi. Ngập đến mái nhà con bống cũng chẳng sợ.
- Anh ơi...
- Gì?
- Tổ chim ngập mất anh ạ. Mình phải mang chúng nó vào bờ, anh ạ.
- Đi bây giờ à? - Thằng Mên hỏi sau một phút im lặng.
- Vâng, cứ lấy đò của ông Hảo mà đi. [...]
3. Trôi đến đoạn sông cách bến đò làng chúng chừng gần hai cây số con đò mới tạt được vào bờ.
- Vào bờ rồi anh ơi. - Thằng Mon kêu lên sung sướng.
- Chứ còn sao. - Lúc này giọng thằng Mên tỏ vẻ rất người lớn. - Nào xuống đò được rồi đấy.
Hai anh em thằng Mên lập cập tụt khỏi đò.
- Mình để đò lại đây hả anh?
- Phải kéo về bến chứ, không thì chết. Bây giờ tao kéo còn mày đẩy.
Thằng Mên quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo. Phía sau, thằng Mon lội bì bõm đẩy.
- Cái dải cát chưa chìm đâu anh nhỉ?
- Chắc là chưa.
Khi hai đứa bé đưa được con đò trở về chỗ cũ thì trời đã tang tảng sáng. Chúng vội vã tìm cách buộc đò lại. Rồi ngay sau đó, cả hai đứa bé không nói gì và cùng chạy ngược lên đoạn bờ sông đối diện với dải cát.
- Anh có nhìn thấy gì không?
- Tao chưa nhìn thấy, còn tối lắm.
- Thế anh bảo đã ngập hết chưa?
- Để tao nhìn xem. - Thằng Mên nói và ngồi thụp xuống. Nó căng mắt nhìn sát mặt sông.
- Ướt cánh, chim nó có bay được không?
- Mày lội ra đấy mà hỏi.
- Anh ơi, có khi bố dậy rồi đấy.
Sau câu nói của thằng Mon, cả hai đứa trẻ bắt đầu thấy sợ. Từ phía ngôi nhà của chúng ở chân đê vọng lại tiếng người lớn gắt gỏng điều gì đấy. Hai đứa trẻ vẫn căng mắt nhìn ra giữa dòng sông. Trời đã sáng.
- Anh ơi, kia kìa, bãi cát. - Thằng Mon chợt kêu lên.
- Ừ, đúng rồi. Vẫn chưa ngập hết. Còn bằng cái mũ thôi.
- Anh bảo bầy chim còn ở đó không?
- Không biết. Nhưng bố bảo khi nước vừa ngập hết thì chim mới bay lên.
- Sao chúng lại không bay trước?
- Làm sao mà tao biết được.
Khi ánh bình minh đã đủ sáng để soi rõ những hạt mưa trên mặt sông thì cũng là lúc dòng nước khổng lồ nuốt chửng phần còn lại cuối cùng của dải cát. Và trong mắt hai đứa trẻ, một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra. Từ mặt nước sông, những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bút khỏi dòng nước khổng lồ bay lên. Hai đứa bé không kêu lên được một tiếng nào. Người chúng như đang ngùn ngụt toả hơi nóng.
Suốt từ chiều hôm qua, nước bắt đầu dâng lên nhanh hơn. Nước dâng lên đến đâu, con chim bố và chim mẹ lại dẫn bầy chim non tránh nước lên theo đến đó. Cứ như thế chúng tiến dần đến phần cao nhất của dải cát. Và cứ thế bầy chim non nhảy lò cò trên những đôi chân mảnh dẻ chưa thật cứng cáp và đập cánh suốt đêm. Chim bố và chim mẹ vừa đập cánh theo đàn con vừa dẫn chúng đi. Hình như chúng biết chính xác khi nào thì đàn con chúng mới đủ sức để nâng mình lên khỏi mặt đất một cách đảm bảo. Nếu bầy chim con cất cánh sớm hơn, chúng sẽ bị rơi xuống dòng nước trên đường từ bãi cát vào bờ. Và nếu chúng cất cánh chậm một giây thôi, chúng sẽ bị dòng nước cuốn chìm.
Và bây giờ bầy chim đã bay lên. Mặt trời như lên nhanh hơn mọi ngày và mưa đã đột ngột tạnh hẳn. Bỗng một con chim như đuối sức. Đôi cánh của nó chợt như dừng lại, nó rơi xuống như một chiếc lá. Con chim mẹ xoè rộng đôi cánh lượn quanh đứa con và kêu lên. Nhưng khi đôi chân mảnh dẻ và run rẩy của con chim non chạm vào mặt sông thì đôi cánh của nó đập một nhịp quyết định. Tấm thân bé bỏng của con chim vụt bứt ra khỏi dòng nước và bay lên cao hơn lần cất cánh đầu tiên ở bãi cát.
Quanh hai đứa bé tất cả vụt im lặng, chỉ có tiếng đập cánh quyết liệt của bầy chim non. Hình như chúng nghe thấy trong ngực mình nhịp đập của những trái tim hối hả nhưng đều đặn. Cuối cùng bầy chim non đã thực hiện xong chuyến bay quan trọng, đầu tiên và kì vĩ nhất trong đời chúng. Những đôi cánh mỏng manh run rẩy và đầy tự tin của bầy chim đã hạ xuống bên một lùm dứa dại bờ sông.
Hai anh em thằng Mên vẫn đứng không nhúc nhích.
Trên gương mặt tái nhợt vì nước mưa của chúng hừng lên ánh ngày. Thằng Mên lặng lẽ quay lại nhìn em nó. Và cả hai đứa bé nhận ra chúng đã khóc từ lúc nào.
- Tại sao mày lại khóc? - Thằng Mên hỏi.
- Em không biết, thế anh?
Hai anh em thằng Mên nhìn nhau và cùng bật cười ngượng nghịu. Rồi bỗng cả hai đứa cùng quay người và rướn mình chạy về phía ngôi nhà của chúng. Được một đoạn, thằng Mon đứng lại thở và gọi:
- Anh Mên, anh Mên. Đợi em với. Không em ứ chơi với anh nữa.
(Nguyễn Quang Thiều, Mùa hoa cải bên sông, NXB Hội Nhà văn. Hà Nội, 2012, tr 136 - 146)
Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống để hoàn thành đoạn văn tóm tắt văn bản Bầy chim chìa vôi.
Khoảng giờ sáng, trời mưa to, hai anh em Mên và Mon không thể ngủ được. Mon liên tục hỏi anh về lượng nước mưa to, băn khoăn xem nước ngập đến chưa và lo lắng những con chìa vôi non bị mất. Chỉ có ở khúc sông làng chúng, những con chim chìa vôi mới làm tổ ở dải cát nổi giữa sông. Không hiểu vì sao lại thế, hai anh em rơi vào im lặng nhưng không thể ngủ được. Nằm mãi, Mon lại hỏi anh xem anh đã thấy chim chìa vôi cất cánh bay từ bãi cát bao giờ chưa nhưng nhận được đáp án là chưa. Chúng vẫn lo rằng tổ chim chìa vôi sẽ bị ngập, chìm trong dòng nước lớn. Hai anh em nghĩ cách mang tổ chim vào bờ. Chúng lấy của ông Hảo để đi ra dải cát giữa sông và khi chứng kiến cảnh chim bố, chim mẹ dẫn bầy chim non bay lên, bứt khỏi .
(Kéo thả hoặc click vào để điền)
Văn bản dưới đây là được tạo ra tự động từ nhận diện giọng nói trong video nên có thể có lỗi
- anh gửi lời chào và cảm ơn tất cả các em
- đã cùng dành thời gian đến với khóa học
- Ngữ Văn lớp 7 của trường web
- lm.vn các bạn học sinh thân mến của trò
- chúng ta tiếp tục bài học viết tóm tắt
- văn bản theo những yêu cầu khác nhau về
- độ dày ở phần 1 các em đã được tìm hiểu
- những yêu cầu đối với một văn bản tóm
- tắt và phân tích bài tóm tắt tham khảo
- từ truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh
- trong bài giảng phần thứ hai này các bạn
- cùng cô Thực hành viết theo các bước
- trước khi viết thêm xác định mục đích
- Viết một văn bản tóm tắt là gì
- chúng ta sẽ viết một văn bản tóm tắt
- nhằm mục đích Trình bày ngắn gọn nội
- dung chính của một văn bản để lưu giữ
- làm tài liệu hoặc chia sẻ với người đọc
- người đọc ở đây bao gồm thầy cô bạn bè
- và những người quan tâm Sau
- khi thực hành viết theo các bước tô chở
- chúng mình sẽ thực hành với một đề bài
- cụ thể đề bài như sau Em hãy viết một
- đoạn văn khoảng 8 đến 10 câu Tóm tắt văn
- bản bầy chim chìa vôi của tác giả Nguyễn
- quanh Thiều Để thực hiện được yêu cầu
- của đề bài này hay em lần lượt thực hiện
- theo trình tự trước khi đón tắt viết văn
- bản tóm tắt và cuối cùng là trình sửa
- đầu tiên trước khi tóm tắt em phải đọc
- kĩ văn bản gốc và sau đó thì Xác định
- nội dung chính cần tóm tắt trước hết
- chúng mình đọc kĩ văn bản gốc muốn Tóm
- tắt một văn bản chụp các cần đọc kỹ để
- hiểu đúng nội dung của văn bản cụ thể ở
- đề bài ngày em sẽ phải đọc kỹ nội dung
- của văn bản bầy chim chìa vôi do tác giả
- Nguyễn quanh thiểu sáng tác sau khi đọc
- kĩ văn bản Các bạn Xác định nội dung
- chính cần Tóm tắt Trong bước này việc số
- 1 là Xá khi dùng cốt lõi của toàn văn
- bản em xác định được nội dung cốt lõi
- của toàn bộ văn bản bầy chìm chìa vôi là
- gì Hãy điền từ còn thiếu vào chỗ chấm
- trong câu hỏi sau đây
- sau khi xác định được nội dung cốt lõi
- của toàn bộ văn bản 7 chim chìa vôi đến
- việc số 2 các bạn sẽ tìm ý chính của
- từng phần hoặc bạ và xác định quan hệ
- giữa các phần hoặc các đoạn trong văn
- bản đối với văn bản 7 chim chìa vôi các
- bạn xác định được các phần đã được đánh
- số và chúng ta thấy văn bản này được
- chia thành 3 phần trong câu hỏi sau đây
- em hãy xác định nội dung chính của từng
- phần trong văn bản này nhé
- Nội dung chính của ba phần trong văn bản
- bầy chim chìa vôi như sau phần thứ nhất
- khoảng 2 giờ sáng trời mưa to hàng em
- mềm và Mon không thể ngủ được vì sợ
- những con chim chìa vôi ở bãi sông bị
- chết đuối
- hai lần thứ hai Hỏi ngày vẫn lo rằng tổ
- chim chìa vôi sẽ bị ngập chìm trong dòng
- nước lớn hai em nghĩ ra cách mang tổ
- chim vào bờ và cuối cùng trong phần thứ
- 3 Main và Mon bí đỏ và giải cát giữa
- sông và xúc động khi chứng kiến cảnh
- chim bố chim mẹ dẫn bầy chim non bay lên
- Vứt khỏi dòng nước khổng lồ đối với văn
- bản bầy chim chìa vôi là một văn bản tự
- sự chúng mình có một lưu ý khi Tóm tắt
- văn bản tự sự em cần phải quan tâm đến
- bối cảnh nhân vật và các sự việc tiêu
- biểu tìm được các ý chính của từng phần
- trăm các bạn nhớ ghi ra giấy các ý chính
- của văn bản để không bị quên nhé sau khi
- đã xác định được ý chính của từng phần
- và quan hệ giữa các phần trong văn bản
- em sẽ tìm những từ ngữ quan trọng của
- văn bản
- Hãy chọn giúp cô vốn từ ngữ quan trọng
- trong văn bản bầy chim chìa vôi chê
- thì các bạn vừa được nhắc đến bốn việc
- làm mà em cần phải thực hiện khi xác
- định nội dung chính cần tóm tắt của một
- văn bản thực hiện lần lượt và đầy đủ các
- việc này em đã chuẩn bị được về phương
- diện nội dung của văn bản tóm tắt không
- chỉ đáp ứng đúng yêu cầu về nội dung mà
- văn bản tóm tắt còn phải đáp ứng được
- yêu cầu về hình thức và chúng ta sẽ còn
- có một công việc nữa đó là xác định yêu
- cầu về độ dài của văn bản tóm tắt thì
- xác định yêu cầu về độ dài vị số 1 cần
- phải làm là xác định ý lớn và ý nhỏ của
- văn bản gốc sau đó tùy theo yêu cầu về
- độ dài của văn bản tóm tắt mà chọn ý lớn
- hay ý nhỏ từ văn bản gốc chẳng hạn thì
- Tóm tắt một văn bản tự sự để có văn bản
- tóm tắt ngắn gọn các bạn cần chú ý lựa
- chọn các sự việc chính con để văn bản
- tóm tắt có dung lượng lớn hơn cần mở
- rộng các sự việc bằng những chi tiết
- tiêu biểu trong văn bản gốc Em nhớ nhé
- trước khi tóc khi chúng ta lần lượt có 3
- công việc phải thực hiện đó là đọc kĩ
- văn bản gốc Xác định nội dung chính cần
- tóm tắt và xác định yêu cầu về độ dài
- của văn bản tóm tắt tiếp theo chúng mình
- sẽ viết văn bản tóm tắt khi viết văn bản
- tóm tắt các bạn lưu ý sắp xếp các ý
- chính của văn bản gốc theo một trình tự
- hợp lý em cũng sẽ phải dùng lời văn của
- mình kết hợp với những từ ngữ quan trọng
- trong văn bản gốc để viết nền văn bản
- tóm tắt và cuối cùng cần phải chú ý đảm
- bảo yêu cầu về độ dài của văn bản tóm
- tắt ghi nhớ những lưu ý này Em hãy hoàn
- thành đoạn văn tóm tắt văn bản bầy chim
- chìa vôi nhé
- vui rồi các bạn hoàn thành được đoạn văn
- khoảng 8 đến 10 câu để tóm tắt văn bản
- bầy chim chìa vôi của tác giả Nguyễn
- quanh Thiều cũng là thực hiện yêu cầu
- của đề bài mà ngay từ phần đầu bài giảng
- chúng ta đã nêu ra để các bạn
- I viết theo các bước sau khi viết được
- văn bản tóm tắt bước cuối cùng chính là
- chỉnh sửa các bạn rà soát tự chỉnh sửa
- văn bản tóm tắt của mình theo những gợi
- ý trong bảng chúng ta có cột bên trái là
- yêu cầu 4 yêu cầu đầu tiên đã được nhắc
- đến ngay từ phần đầu của video bài giảng
- phần thứ nhất và yêu cầu cuối cùng là
- đảm bảo về chính tả và sẽ đạt ở cột bên
- phải các bạn có những gợi ý chỉnh sửa
- Nếu như chưa đảm bảo những yêu cầu ở cột
- bên trái các bạn có thể chỉnh sửa dựa
- theo những gợi ý như trong bảng này cùi
- vọng rằng với những hướng dẫn thực hành
- viết theo các bước các em có thể tóm tắt
- một văn bản đạt yêu cầu về cả nội dung
- lẫn hình thức kèm nhé video bài giảng
- đến đây là kết thúc cô chân thành cảm ơn
- các em đã chú ý theo dõi Hẹn gặp lại tất
- cả chúng mình trong những bài giảng tiếp
- theo chỉ trang web vào lời chấm vn
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây