Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Tóm tắt lý thuyết SVIP
1. Khái quát chung
Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ bao gồm 15 tỉnh:
- Tây Bắc gồm 4 tỉnh: Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Hoà Bình.
- Đông Bắc 11 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Bắc Giang và Quảng Ninh.
Đây là vùng có diện tích lớn nhất nước ta (trên 101 nghìn km2), số dân 13,5 triệu người (năm 2018) chiếm khoảng 30,5% diện tích và 14,3% số dân cả nước.
Vùng có nhiều thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội:
- Có vị trí đặc biệt, mạng lưới giao thông vận tải đang được đầu tư, nâng cấp thuận lợi cho việc giao lưu với các vùng khác trong cả nước và xây dựng nền kinh tế mở.
- Tài nguyên thiên nhiên đa dạng, có khả năng đa dạng hoá cơ cấu kinh tế.
- Vùng có thế mạnh về công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, thuỷ điện, nền nông nghiệp nhiệt đới có cả các sản phẩm cận nhiệt và ôn đới, phát triển tổng hợp kinh tế biển và du lịch.
- Đồng bào có kinh nghiệm về sản xuất và chinh phục tự nhiên.
- Là vùng căn cứ địa cách mạng, có di tích lịch sử Điện Biên Phủ.
- Cơ sở vật chất kĩ thuật đã có nhiều tiến bộ.
Khó khăn của vùng:
- Thưa dân, mật độ dân số thấp, vì vậy hạn chế về thị trường tiêu thụ tại chỗ và lao động, nhất là lao động lành nghề.
- Nhiều dân tộc ít người, tình trạng lạc hậu và nạn du canh, du cư.
- Ở vùng núi, cơ sở vật chất kĩ thuật còn nghèo, dễ bị xuống cấp.
2. Khai thác, chế biến khoáng sản và thuỷ điện
Trung du và miền núi Bắc Bộ là vùng giàu tài nguyên khoáng sản bậc nhất nước ta. Các loại khoáng sản chính là: than, sắt, thiếc, chì - kẽm, đồng, apatit, pyrit, đá vôi và sét làm xi măng...
- Vùng than Quảng Ninh là vùng than lớn bậc nhất và chất lượng than tốt nhất Đông Nam Á. Sản lượng khai thác vượt mức 30 triệu tấn/năm. Than khai thác chủ yếu dùng làm nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện và cho xuất khẩu.
- Tây Bắc có một số mỏ khá lớn như: quặng đồng - niken (Sơn La), đất hiếm (Lai Châu).
- Đông Bắc có nhiều mỏ kim loại: Sắt (Yên Bái), kẽm - chì (chợ Điền - Bắc Kạn), đồng - vàng (Lào Cai), thiếc và bôxit (Cao Bằng).
- Khoáng sản phi kim loại đáng kể là apatit (Lào Cai)
Trữ năng thuỷ điện lớn:
- Hệ thống sông Hồng (11 triệu kW, chiếm hơn 1/3 trữ năng thuỷ điện của cả nước). Riêng sông Đà chiếm gần 6 triệu kW.
- Một số nhà máy thuỷ điện lớn đã được xây dựng: Sơn La (2400MW), Hoà Bình (1920MW), Tuyên Quang (342MW), Thác Bà (110MW).
- Việc phát triển thuỷ điện sẽ tạo ra động lực mới cho sự phát triển của vùng nhất là việc khai thác và chế biến khoáng sản trên cơ sở nguồn điện rẻ và dồi dào.
3. Trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, cây rau quả cận nhiệt và ôn đới
3.1. Điều kiện phát triển
Thuận lợi:
- Đất: phần lớn diện tích là đất feralit trên đá phiến, đá vôi và các đá mẹ khác. Ngoài ra còn có đất phù sa cổ, đất phù sa ở dọc các thung lũng sông và các cánh đồng ở miền núi như Than Uyên, Nghĩa Lộ, Điện Biên, Trùng Khánh.
- Khí hậu: nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh, lại chịu sâu sắc của điều kiện địa hình vùng núi nên có thế mạnh về trồng các cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới.
Khó khăn:
- Hiện tượng rét đậm, rét hại, sương muối và thiếu nước vào mùa đông.
- Mạng lưới cơ sở chế biến nông sản chưa tương xứng với thế mạnh của vùng.
3.2. Tình hình phát triển
- Là vùng trồng chè lớn nhất cả nước với các loại chè nổi tiếng ở Phú Thọ, Thái Nguyên, Yên Bái, Hà Giang, Sơn La.
- Ở các vùng núi giáp biên giới của Cao Bằng, Lạng Sơn, vùng núi cao Hoàng Liên Sơn trồng các cây thuốc quý (tam thất, đương quy, đỗ trọng...), các cây ăn quả như mận, đào, lê.
- Sapa có thể trồng rau ôn đới và sản xuất hạt giống rau quanh năm, trồng hoa xuất khẩu.
3.3. Ý nghĩa
Việc đẩy mạng sản xuất cây công nghiệp và cây đặc sản sẽ cho phép phát triển nền nông nghiệp hàng hoá có hiệu quả cao và có tác dụng hạn chế nạn du canh, du cư trong vùng.
4. Chăn nuôi gia súc
4.1. Điều kiện phát triển
Thuận lợi:
- Có nhiều đồng cỏ, chủ yếu trên các cao nguyên có độ cao 600 - 700m.
- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh.
Khó khăn:
- Khó khăn trong công tác vận chuyển các sản phẩm chăn nuôi tới vùng tiêu thụ.
- Cần phải cải tạo các đồng cỏ và nâng cao năng suất.
4.2. Tình hình phát triển
- Bò sữa được nuôi tập trung ở cao nguyên Mộc Châu (Sơn La).
- Trâu, bò thịt được nuôi rộng rãi, nhất là trâu.
- Đàn trâu có 1,7 triệu con, chiếm hơn 1/2 đàn trâu cả nước.
- Đàn bò có 900 nghìn con, chiếm 16% đàn bò của cả nước (2005).
- Tổng đàn lợn có hơn 5,8 triệu con, chiếm 21% đàn lợn của cả nước (năm 2005)
5. Kinh tế biển
Trong điều kiện mở cửa nền kinh tế, thế mạnh của Trung du và miền núi Bắc Bộ sẽ ngày càng được phát huy.
- Vùng biển Quảng Ninh giàu tiềm năng, đang phát triển năng động.
- Đánh bắt hải sản phát triển mạnh, nhất là đánh bắt xa bờ và nuôi trồng thuỷ sản.
- Du lịch biển đảo đang góp phần đáng kể vào cơ cấu kinh tế. Vịnh Hạ Long được xếp vào danh mục di sản thiên nhiên thế giới.
- Cảng Cái Lân sẽ tạo đà cho sự hình thành khu công nghiệp Cái Lân.
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây