Thực hành tiếng Việt: Mạch lạc và liên kết SVIP

I. NHẬN BIẾT MẠCH LẠC VÀ LIÊN KẾT CỦA VĂN BẢN

Đọc đoạn văn sau:

    Trong gian phòng lớn tràn ngập ánh sáng, những bức tranh của thí sinh treo kín bốn bức tường. Bố, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa. 

(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)

Có thể thấy nội dung chính của đoạn văn nói về bức tranh của Kiều Phương.

Sự thống nhất về đề tài được nói đến (bức tranh) và trình tự sắp xếp hợp lí của các câu nói về bức tranh làm cho đoạn văn được mạch lạc.

Như vậy, nhờ mạch lạc mà người đọc có thể tiếp nhận và hiểu được ý nghĩa của đoạn văn một cách dễ dàng, còn liên kết về mặt hình thức giữa các câu là phương tiện tạo nên tính mạch lạc của đoạn văn.

II. BÀI TẬP THỰC HÀNH: MẠCH LẠC VÀ LIÊN KẾT

1. Hãy phân tích tính mạch lạc của đoạn văn sau:

    Sáu giờ, trời hửng sáng. Cùng với những tia sáng đầu tiên của bình minh, ánh điện của con cá thiết kình cũng phụt tắt. Tới bảy giờ, trời gần sáng rõ. Nhưng sương mù dày đặc đang trải ra ở chân trời, và dùng ống nhòm loại tốt nhất cũng chẳng thấy vật gì. Có thể hình dung được chúng tôi thất vọng và giận dữ đến mức nào!

@200584852897@

2. Hãy chỉ ra các phương tiện liên kết được sử dụng trong đoạn trích sau và nêu chức năng của chúng:

    (1) Cách chiếc tàu chiến một hải lí rưỡi, có một vật dài màu đen nổi lên khỏi mặt nước độ một mét. (2) Đuôi nó quẫy mạnh làm nước biển sủi bọt. (3) Chưa ai thấy đuôi cá quẫy sóng mạnh như vậy bao giờ! (4) Con cá lượn hình vòng cung, để lại phía sau một vệt sáng lấp lánh. (5) Chiếc tàu tiến lại gần. (6) Tôi bắt đầu ngắm kĩ con cá. (7) Báo cáo của tàu Hen-vơ-chi-a và San-nông hơi cường điệu kích thước của nó. (8) Theo tôi, con cá không dài quá tám mươi mét. (9) Chiều ngang hơi khó xác định, nhưng tôi có cảm tưởng rằng nó cân đối một cách lạ lùng về cả ba chiều.

Các phương tiện liên kết này đảm bảo sự kết nối về hình thức giữa các câu trong đoạn văn. Sự liên kết đó cùng với sự mạch lạc về nội dung làm cho các câu tạo thành một chỉnh thể thống nhất, chứ không phải là những câu rời rạc được sắp xếp cạnh nhau một cách cơ học.

3. Theo em, có thể sắp xếp các câu trong đoạn văn dưới đây theo một trật tự khác được không? Vì sao?

     (1) Nhưng con cá cũng bơi với tốc độ y như vậy! (2) Trong suốt một giờ, chiếc tàu chiến không tiến gần thêm được một sải! (3) Thật là nhục nhã cho một trong những chiếc tàu chạy nhanh nhất của hạm đội Mỹ! (4) Anh em thủy thủ tức giận điên người. (5) Họ nguyền rủa quái vật, nhưng nó vẫn phớt lờ.

4. Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể lại một tình huống trong Cuộc chạm trán trên đại dương. Thuyết minh ngắn gọn về mạch lạc và liên kết trong đoạn văn.