Lý thuyết SVIP

TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC

 ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM

I. Lực. Cân bằng lực

1. Lực

Lực là đại lượng véc tơ đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác mà kết quả là gây ra gia tốc hoặc làm cho vật biến dạng.

 2. Các lực cân bằng 

Các lực cân bằng là các lực khi tác dụng đồng thời vào một vật thì không gây ra gia tốc cho vật.

• Hai lực cân bằng là hai lực cùng tác dụng lên một vật, cùng giá, cùng độ lớn và ngược chiều.
• Đơn vị của lực là niutơn (N).

II. Tổng hợp lực

1. Định nghĩa

Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đồng thời vào cùng một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt các lực ấy. Lực thay thế này gọi là hợp lực.

2. Qui tắc hình bình hành

Nếu hai lực đồng quy làm thành hai cạnh của một hình bình hành, thì đường chéo kể từ điểm đồng qui biểu diễn hợp lực của chúng.   

  \(\overset{\to }{\mathop{F}}\,=\overset{\to }{\mathop{{{F}_{1}}}}\,+\overset{\to }{\mathop{{{F}_{2}}}}\)

3. Điều kiện cân bằng của chất điểm

Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực của các lực tác dụng lên nó phải bằng không.

\(\overset{\to }{\mathop{F}}\,=\overset{\to }{\mathop{{{F}_{1}}}}\,+\overset{\to }{\mathop{{{F}_{2}}}}\,+...+\overset{\to }{\mathop{{{F}_{n}}}}\,=\vec{0}\)

4. Phân tích lực

Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó.

Các lực thay thế gọi là các lực thành phần.

Cách phân tích một lực thành hai lực thành phần trên hai phương cho trước

Phân tích lực trong hệ tọa độ Oxy.

Cho lực \(\overrightarrow{F}\) hợp với trục Ox một góc \(\alpha \) thì ta các lực thành phần của F trên Ox và Oy là :

\( \begin{cases} F_x=F.\cos \alpha\\ F_y=F.\sin\alpha \end{cases}\)

Lưu ý:  trong bài toán có nhiều lực cùng tác dụng lên một vật ta phân tích từng lực này theo các trục tọa độ.

• Tổng các lực trên phương Ox sẽ quyết định tính chất chuyển động của vật trên phương Ox.
• Tổng các lực trên phương Oy sẽ quyết định tính chất chuyển động của vật trên phương Oy.