Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Luyện tập SVIP
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Đoạn trích Thị Mầu lên chùa thuộc thể loại
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Nhân vật chính trong văn bản Thị Mầu lên chùa là
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Đoạn trích Thị Mầu lên chùa được trích trong tác phẩm
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Sắp xếp lại trình tự các sự kiện trong tác phẩm Quan âm Thị Kính.
- Kính Tâm bị đuổi đi, hàng ngày đi xin sữa để nuôi con của Thị Mầu.
- Thị Kính thấy chồng có sợi râu mọc ngược, toán xén đi thì bị đổ cho có ý định giết chồng nên bị đuổi đi.
- Kính Tâm được mọi người lập đàn giải oan.
- Sau ba năm, Kính Tâm để lại di thư tỏ rõ mọi chuyện rồi mất.
- Thị Kính giả trai vào tu trong chùa, được đặt tên là Kính Tâm.
- Thị Kính được gả cho Thiện Sĩ.
- Thị Mầu cảm mến Kính Tâm nhưng ve vãn không được liền đem cái thai với Nô đổ vạ cho Kính Tâm.
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Nội dung chính của đoạn trích Thị Mầu lên chùa là
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Thị Mầu là một người con gái
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Nối những câu chèo ứng với cảm xúc, suy nghĩ của Thị Mầu dành cho Kính Tâm.
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Chọn những nét tính cách đáng khen của Thị Mầu.
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Trong những nhận định sau, nhận định nào đúng, nhận định nào sai khi nói về hành động bày tỏ tình cảm của Thị Mầu?
(Nhấp vào dòng để chọn đúng / sai)Mạnh dạn bày tỏ cảm xúc trực tiếp với Kính Tâm. |
|
Hành động e thẹn, ngại ngùng, xấu hổ. |
|
Hành động chủ động, táo bạo, không ngần ngại. |
|
Ngại ngùng khi bày tỏ cảm xúc trực tiếp với Kính Tâm. |
|
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Trước những lời bộc lộ tâm tình và hành động táo bạo của Thị Mầu, Kính Tâm có những suy nghĩ, hành động gì? (Chọn nhiều đáp án)
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Trong những nhận định sau, nhận định nào đúng, nhận định nào sai khi nói về nhân vật Thị Kính?
(Nhấp vào dòng để chọn đúng / sai)Là người phụ nữ truyền thống, công dung ngôn hạnh, nhân ái, báo dung, hiểu lễ nghĩa, phép tắc. |
|
Là người phụ nữ chua ngoa, đanh đá, không tôn trọng chồng nên mới bị đuổi ra khỏi nhà. |
|
Số phận nhỏ bé bị trói buộc bởi nhiều khuôn khổ lễ giáo phong kiến hà khắc. |
|
Số phận đáng thương, chỉ vì hiểu lầm nhỏ trong gia đình mà bị đuổi đi. |
|
Là người mưu mô, xảo quyệt, lợi dụng tình cảm của Thị Mầu để kiếm chác. |
|
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Những lời đế trong đoạn trích có tác dụng là thể hiện
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Những lời đáp trả của Thị Mầu trước những lời đế cho thấy Mầu
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Em hiểu thế nào về những câu chèo sau?
"Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giồng cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau."
(Trích Thị Mầu lên chùa)
Thị Mầu lên chùa
THỊ MẦU (ra nói):
Mồng một, mồng hai, mai là rằm
Mồng bốn, mồng năm, rằm là mai
Ai hay ăn oản thì năng lên chùa
Chị em lên chùa mười mấy?
(Đế): Mười tư! Rằm!
THỊ MẦU: Thế mà Mầu tôi lên chùa từ mười ba
(Hát)
Mười ba
Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm
Tôi muốn cho một tháng đối rằm.
(Xứng danh) Tôi Thị Mầu con gái phủ ông
Thầy mẹ tôi tôn kính một lòng
Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng
Bạch nhà sư trong ấy
Cho chú tiểu ra nhận lễ cho tôi còn về nào.
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật! Chào cô lên chùa!
THỊ MÀU: A Di Đà Phật!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật
Tam Bảo Như Lai
Của ai phúc nấy
A Di Đà Phật!
Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!
THỊ MẦU: Tên em ấy à?
Là Thị Mầu, con gái phú ông
Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!
Chưa chồng đấy nhá!
TIỂU KÍNH: A Di Đà Phật!
Khấn nguyện thập phương
Kính trình Tam Bảo
Lòng người có đạo
Đem của cúng dàng
Một nén cũng biên
Một đồng cũng kể
Tuy vân bạc lễ
Đãn kiến thành tâm
Phật tổ giám lâm
Quỷ thần soi xét
A Di Đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong mời cô vào lễ Phật.
THỊ MẦU: Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?
(Đế): Ai lại đi khen chú tiểu thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU: Đẹp thì người ta khen chứ sao! Này chị em ơi,
Người đâu đến ở chùa này
Cổ cao ba ngắn, lông mày nét ngang
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH (tụng kinh): Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy này thầy tiểu ơi!
(Đế): Mầu ơi mất bò rồi!
THỊ MẦU: Nhà tao còn ối trâu! Này thầy tiểu ơi!
Thầy như táo rụng sân đình
Em như gái rở, đi rình của chua
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
(Đế): Mầu ơi, nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
THỊ MẦU: Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy.
(Đế): Dơ lắm! Mầu ơi!
THỊ MẦU: Kệ tao. Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng giầu đã nào, rồi để mõ đấy, em đánh cho.
TIỂU KÍNH: Niệm Nam mô A Di Đà Phật!
THỊ MẦU: Ấy mấy thầy tiểu ơi!
(hát ghẹo tiểu): Song đứng trước cửa chùa
Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa tôi buồn
Ấy mấy thầy tiểu ơi
Một cành tre, năm bảy cành tre
Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Mẫu đơn giống cảnh nhà thờ
Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Muốn cho có thiếp, có chàng
Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh.
Ấy mấy thầy tiểu ơi!
Trúc xinh trúc mọc sân đình
Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!
(nói)
Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!
Chẳng trăm năm cũng một ngày
Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi.
Chị em ơi, tôi ngồi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhá!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.
Tôi tìm chỗ tôi nấp, thể nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe! (nấp)
TIỂU KÍNH: (ra, nói)
Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc
Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười
Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi
Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt
Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...
THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Tiểu Kính)
Đây rồi nhá!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Bỏ mô Phật đi!
TIỂU KÍNH: Có buông ra để tôi quét chùa, kẻo sư cụ người quở chết!
THỊ MẦU: Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!
TIỂU KÍNH: Mô Phật!
THỊ MẦU: Này chú tiểu ơi!
Mong cho chú tiểu quét sân
Xích lại cho gần, cầm chổi quét thay
Lá tình không gió mà bay!
Nào, ăn với em một miếng giầu đã nào!
(Tiểu Kính bỏ chạy)
Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
Mô với chả Phật!
Ới, này thầy tiểu ơi!
Muốn rằng cây cải cho xanh
Thài lài, rau dệu, tám thành bờ tre
Lắng tai tôi nói cho mà nghe:
Tri âm chẳng tỏ tri âm
Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng!
(Đế): Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!
THỊ MẦU (hát):
Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn
Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!
(Hạ)
(Theo Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003)
Đoạn trích Thị Mầu lên chùa để lại cho em ấn tượng về
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây