Khái quát lịch sử Đông Nam Á SVIP

1. Quá trình hình thành, phát triển của các quốc gia Đông Nam Á

Đọc thông tin và quan sát lược đồ 10, hãy mô tả quá trình hình thành và phát triển của các vương quốc Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI.

a) Quá trình phát triển của các vương quốc ở Đông Nam Á

Từ nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI, bên cạnh các vương quốc ra đời từ trước như Chăm-pa, Ăng-co, Sri Vi-giay-a, ở Đông Nam Á diễn ra quá trình hình thành của nhiều vương quốc mới. 

- Tại vùng Đông Nam Á lục địa:

• Nhà nước độc lập của người Việt được xác lập trên vùng châu thổ sông Hồng. 
• Tại khu vực sông I-ra-oa-đi, vương quốc Pa-gan được thành lập.
• Dọc theo đồng bằng sông Mê Công và Chao Phray-a, nhiều vương quốc mới của người Thái ra đời như: Lan-na, Xu-khô-thai, Lan Xang,...

- Ở Đông Nam Á hải đảo:

• Vương quốc Mô-giô-pa-hit ra đời ở thế kỉ XIII trên đảo Gia-va
• Nhiều vương quốc Hồi giáo được thành lập: Ma-lắc-ca, A-chê...

b) Sự phát triển của các vương quốc Đông Nam Á

Về chính trị:

• Các nhà nước phong kiến khu vực ngày càng được củng cố, phát triển về tổ chức hành chính, bộ máy quan lại, luật pháp. 
• Tiêu biểu như Đại Việt thời Lê sơ từ sau cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông. Vương quốc A-giút-thay-a sau cuộc cải cách của vua Ra-ma-thi-bo-di II.

Về kinh tế

• Sản xuất nông nghiệp được mở rộng, đặc biệt là ở đồng bằng Chao Phray-a, đồng bằng sông Hồng và đảo Gia-va.
• Các ngành thủ công nghiệp như làm gốm sứ, dệt lụa, đúc đồng, chế tạo vũ khí cũng phát triển. 
• Đông Nam Á còn là một trong những thị trường thương mại sôi động nhất thế giới, nơi nổi tiếng với các hương liệu, gia vị như trầm hương, hồ tiêu, đậu khấu, sa nhân,...

2. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu

Trên cơ sở kết hợp sự phát triển của các xã hội địa phương với ảnh hưởng từ bên ngoài, văn hóa Đông Nam Á đã đạt được nhiều thành tựu đặc sắc.

Tôn giáo: Hin-du giáo, Phật giáo, Nho giáo và Hồi giáo chi phối đời sống tinh thần và chính trị tại nhiều quốc gia trong khu vực.

Chữ viết:

• Trên cơ sở chữ Phạn và chữ Hán, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo các chữ viết riêng như chữ Khơ-me, chữ Chăm, chữ Thái, chữ Nôm.
• Cư dân sử dụng văn tự để viết văn bia, ghi chép lịch sử, sáng tác văn chương,...như sử thi Riêm Kê (Cam-pu-chia), bộ sử Đại Việt sử kí toàn thư (Đại Việt).

Kiến trúc, điêu khắc: Hoàng thành Thăng Long (Đại Việt); đền tháp Ăng-co (Cam-pu-chia); thành cổ Pa-gan, chùa Suê-đa-gon (Mi-an-ma); đền tháp A-giút-thay-a (Thái Lan),...

Nhận xét 

- Cư dân Đông Nam Á đã có nhiều đóng góp lớn cho kho tàng văn minh nhân loại. 

- Các thành tựu văn hóa đã phản ánh trình độ phát triển cao về tư duy, sự lao động, sáng tạo miệt mài và tài hoa của cư dân Đông Nam Á. 

Có thể em chưa biết?

Thành cổ Pa-gan tại Mi-an-ma được UNESCO ghi danh là Di sản Thế giới. Nơi đây hiện còn khoảng 2500 ngôi tháp Phật giáo  có niên đại từ thế kỉ XI đến thế kỉ XIII. Các công trình này được xây dựng bởi nhiều tầng lớp xã hội khác nhau, từ quý tộc đến quan lại, thương nhân, nông dân khá giả,...phản ánh sự sùng Phật giáo và vai trò của Phật giáo trong đời sống chính trị, xã hội của người Miến.