Dòng điện xoay chiều SVIP

1. Dòng điện xoay chiều

Thí nghiệm 1: Tìm hiểu nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều

Chuẩn bị:

• Cuộn dây dẫn kín có hai đèn LED đỏ và vàng mắc song song, ngược cực (1);
• Thanh nam châm vĩnh cửu có trục quay ở giữa (2);

Tiến hành:

• Bước 1: Đặt nam châm lên trục quay.
• Bước 2: Quay nam châm xung quanh trục. Quan sát sự chớp sáng của hai đèn LED.

Kết quả: Hai đèn LED chớp sáng luân phiên cho thấy dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn luân phiên đổi chiều.

Thí nghiệm 2: Tìm hiểu nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều bằng cuộn dây dẫn quay

Chuẩn bị: Bộ thí nghiệm về dòng điện xoay chiều. 

Tiến hành: 

• Bước 1: Nhận dạng những bộ phận chính trong bộ thí nghiệm về dòng điện xoay chiều (hình 2).
• Bước 2: Quay cuộn dây dẫn xung quanh trục. Quan sát sự chớp sáng của hai bóng đèn LED.

Nhận xét:

• Bộ thí nghiệm ở hình 2 là một máy phát điện xoay chiều đơn giản có cuộn dây dẫn quay. Hai bộ phận chính của máy phát điện là nam châm và cuộn dây dẫn.
• Khi cho cuộn dây dẫn quay trong từ trường của nam châm, người ta thu được dòng điện trong cuộn dây dẫn luân phiên đổi chiều.
• Dòng điện xoay chiều là dòng điện có cường độ biến đổi theo thời gian được biểu diễn như đồ thị bên dưới và chiều của dòng điện luân phiên thay đổi.

✔ Kết luận: Khi cho cuộn dây dẫn quay trong từ trường của nam châm hoặc cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn thì trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện xoay chiều.

2. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều.

Tác dụng nhiệt:

Dòng điện xoay chiều chạy qua vật dẫn làm nó nóng lên, chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt.

Tác dụng phát sáng

Dòng điện xoay chiều chạy qua đèn sợi đốt làm đèn phát sáng chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng phát sáng.

Tác dụng từ

Dòng điện xoay chiều chạy trong dây dẫn thẳng hay trong cuộn dây dẫn sinh ra từ trường chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng từ.

Tác dụng từ của dòng điện xoay chiều được ứng dụng trong thực tế để tạo nam châm điện, rơ le điện từ, động cơ điện, máy chụp cộng hưởng từ trong y học, tàu đệm từ,...

Tác dụng sinh lí

Nếu sơ ý để cho dòng điện xoay chiều đi qua cơ thể thì dòng điện sẽ làm các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở, thần kinh bị tê liệt, chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lí.

Trong y học, người ta có thể ứng dụng tác dụng sinh lí của dòng điện xoay chiều thích hợp để điều trị một số bệnh. Máy khử rung tim là một trong số các thiết bị ứng dụng tác dụng sinh lí của dòng điện xoay chiều đang được sử dụng hiện nay.

❗ Lưu ý: Dòng điện xoay chiều có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người. Cần thận trọng khi sử dụng dòng điện xoay chiều ở gia đình và không được lại gần các trạm biến thế điện.

1. Khi cho cuộn dây dẫn quay trong từ trường của nam châm hoặc cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn thì trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện xoay chiều.

2. Dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt (được ứng dụng trong bàn là, máy sưởi, lò nướng, ...), tác dụng phát sáng (được ứng dụng trong đèn dây tóc, đèn LED, bút thử điện, ...), tác dụng từ (được ứng dụng trong chuông điện, loa điện, cần cẩu điện, ...) và tác dụng sinh lí (được ứng dụng trong mát châm cứu điện, máy đốt điện cao tần, ...).