Đề thi cuối kì II - Sở Bắc Ninh SVIP

Hướng dẫn giải:

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của văn bản: thuyết minh/ phương thức thuyết minh.

Câu 2: Những thể loại thể hiện tài năng văn học của Puskin: thơ, tiểu thuyết bằng thơ, trường ca thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết lịch sử, kịch,…

Câu 3:

          “Mặt trời của thi ca Nga” là cách nói ẩn dụ tôn vinh giá trị thơ và vị trí nhà thơ Puskin:

- Thơ Puskin đánh thức những tình cảm tốt lành trong tâm hồn Nga khao khát tự do và tình yêu, mang sức mạnh tinh thần, có ý nghĩa to lớn trong lịch sử văn chương và lịch sử thức tỉnh dân tộc Nga.

- Puskin là nhà thơ vĩ đại có vị trí đặc biệt quan trọng – người khơi dậy sức phát triển phi thường cho văn học Nga thế kỉ XIX và đưa nó trở thành một trong những đỉnh cao của nghệ thuật nhân loại.

Câu 4:

          Học sinh có thể có những suy nghĩ riêng gì về cách ứng xử trong tình yêu từ thơ Puskin cùng bài thơ Tôi yêu em song cần kiến giải hợp lí. Có thể tham khảo các ý sau:

- Yêu chân thành, đằm thắm.

- Yêu vị tha, cao thượng,…

….

Hướng dẫn giải:

          Bài làm của học sinh đảm bảo các ý sau:

1. Phân tích sự cảm nhận của Xuân Diệu về thời gian qua đoạn thơ:

- Tranh luận với quan niệm thời gian tuần hoàn, nhà thơ của mùa xuân, tuổi trẻ, tình yêu quan niệm thời gian tuyến tính – dòng chảy xuôi chiều, một đi không trở lại, mỗi khoảnh khắc trôi qua là mất đi vĩnh viến: xuân đương tới… đương qua, còn non… sẽ già.

- Lấy sinh mệnh cá thể làm thước đo thời gian, gắn tuổi trẻ với mùa xuân làm thước đo đời người, Xuân Diệu cắt nghĩa những quy luật, phát hiện những nghịch lí: thời gian trôi hủy hoại sự sống, cướp đi tuổi trẻ xuân hết… tôi cũng mất… lòng tôi rộng … lượng trời chật… còn trời đất… chẳng còn tôi… nên bâng khuâng tiếc đến ngậm ngùi.

- Lấy sự tương giao về cảm giác để cảm nhận và mô tả, Xuân Diệu phát hiện thời gian đầy tính mất mát, đem đến sự chia lìa, mỗi khoảnh khắc đều rớm vị chia phôi, dậy lên khắp sông núi lời thở than tiễn biệt, làm tàn phai hương sắc từng cá thể trong chính thời tươi: cơn gió xinh, lá biếc, chim rộn ràng… hờn, sợ độ phai tàn sắp sửa -> Nhạy cảm với thời gian cũng là biểu hiện niềm ham sống, yêu đời đến đắm say.

- Nỗi ám ảnh thời gian của hồn thơ Xuân Diệu xuất phát từ cái nhìn trẻ, từ ý thức sâu xa được giá trị của sự sống, lí giải thái độ sống: chạy đua với thời gian, giục giã sống vội vàng Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm.

2. Nghệ thuật thể hiện cảm nhận thời gian:

- Thơ trữ tình điệu nói, kết hợp mạch cảm xúc và luận lí.

- Thủ pháp trùng điệp, hơi thơ liền mạch, nhịp thơ sôi nổi, giọng thơ cuống quýt tự bạch điệu hồn ham sống cuồng nhiệt.

- Hình ảnh thơ mới lạ với những liên tưởng phong phú, nghệ thuật chuyển đổi cảm giác tài hoa.

- Ngôn ngữ thơ giàu tính nhạc, tính tạo hình, biểu cảm.

3. Đánh giá chung.

- Đoạn thơ với cảm nhận về thời gian (trong mối quan hệ với tuổi trẻ) làm rõ cội nguồn triết lí nhân sinh tích cực cùng tuyên ngôn sống Vội vàng của nhà thơ mới nhất trong những nhà thơ mới (Hoài Thanh) - Xuân Diệu với Vội vàng ví như một nguồn sống dạt dào chưa từng thấy ở đất này, đánh thức niềm yêu đời, ý thức sâu sắc về giá trị sự sống mỗi cá nhân trong cuộc đời.