I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Thanh Thảo
- Sinh năm 1946.
- Là một nhà thơ, nhà báo.
- Quê quán: Quảng Ngãi.
- Ông nổi tiếng với các trường ca, tập thơ viết trong thời chiến tranh và hậu chiến.
- Thơ ông giàu suy tưởng, có tính triết lí sâu sắc và có nhiều cách tân, ví dụ như đề cao vô thức, tìm kiếm những cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do,...
- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông là Những người đi tới biển (1977), Những ngọn sóng mặt trời (1978), Khối vuông ru-bích (1985), Từ một đến một trăm (1988),...
2. Tác phẩm
- Xuất xứ:
@203990931994@
- Thể thơ: tự do.
- Năm sáng tác: 1979.
- Bố cục:
@203992781819@
- Mạch cảm xúc: được triển khai từ sự cảm thương với người nghệ sĩ đơn độc đến sự xót xa, tiếc thương của tác giả đối với cái chết của Lor-ca và niềm tin vào sự bất tử của ông.
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
1. Những yếu tố của thơ trữ tình hiện đại
a. Ngôn ngữ
- Sự khác thường về hình thức của bài thơ:
@203994813606@
- Nét độc đáo của từ ngữ và hình ảnh khi gợi tả hình tượng Lor-ca:
+ Khổ 1: những tiếng đàn bọt nước, Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt, lang thang về miền đơn độc, trên yên ngựa mỏi mòn.
@203995633455@
+ Khổ 2: hát nghêu ngao, áo choàng bê bết đỏ, chàng đi như người mộng du gợi tả nỗi xót xa, tiếc thương của tác giả đối với cái chết của Lor-ca, đồng thời gợi lên hình ảnh bi tráng của người nghệ sĩ.
- Việc lặp lại âm thanh tiếng đàn li-la li-la li-la:
+ Gợi tả âm thanh vang mãi, không dứt của chùm hợp âm tiếng đàn ghi ta.
+ Gợi tả sự bất tử của Lor-ca và nghệ thuật của ông.
- Nhạc điệu của bài thơ:
+ Các dòng thơ được viết theo lối vắt dòng, câu thơ dài, ngắn khác nhau.
+ Khổ thơ thứ hai gần như không có vần (chỉ có 2/6 dòng dùng vần thông (ngao - hoàng), nhạc điệu có phần trúc trắc, gợi tả sự kinh hoàng khi Lor-ca bị bắn).
+ Khổ thơ thứ ba sử dụng cách gieo vần chân (ấy - mấy), nhạc điệu có phần du dương, vang xa, gợi tả sự trường tồn của Lor-ca và nghệ thuật của ông.
b. Hình tượng, biểu tượng
- Hình tượng Lor-ca:
+ Lor-ca là người nghệ sĩ tự do và đơn độc.
- Hình ảnh áo choàng đỏ gợi bản sắc văn hoá Tây Ban Nha và hình ảnh Lor-ca như một đấu sĩ với khát vọng dân chủ trước nền chính trị Tây Ban Nha độc tài lúc bấy giờ.
- Âm thanh tiếng đàn (đàn ghi ta là nhạc cụ của người Tây Ban Nha) thể hiện tài năng nghệ thuật của Lor-ca với khát vọng cách tân nghệ thuật.
- Tiếng đàn bọt nước đẹp, mong manh trên từng giai điệu và đối lập với bối cảnh chính trị Tây Ban Nha.
- Hình ảnh người nghệ sĩ đi lang thang, vầng trăng chếnh choáng, yên ngựa mỏi mòn, hát nghêu ngao,... thể hiện phong cách nghệ sĩ dân gian
- tự do và sự cô đơn của Lor-ca trước thời cuộc chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha già cỗi.
+ Lor-ca với cái chết oan khuất và nỗi xót xa về sự dang dở của khát vọng cách tân nghệ thuật.
- Áo choàng bê bết đỏ gợi cảnh tượng khủng khiếp về cái chết của Lor-ca.
@204001913325@
- Biểu tượng:
+ Áo choàng đỏ gắt biểu tượng cho người dũng sĩ đấu bò, cũng là biểu tượng cho người nghệ sĩ Lor-ca trong cuộc đấu tranh cho khát vọng dân chủ, cho những cách tân trong nghệ thuật.
+ Những hình ảnh/chi tiết tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta xanh lá, tiếng ghi ta tròn bọt nước, chiếc ghi ta màu bạc biểu tượng cho những cách tân trong nghệ thuật của Lor-ca.
+ Hành động ném lá bùa cô gái Di-gan/vào xoáy nước/ném trái tim mình/vào lặng yên bất chợt biểu tượng cho sự hi sinh vì nghệ thuật của người nghệ sĩ, đồng thời cũng có thể là biểu tượng cho sự giải thoát của Lor-ca khỏi những đau khổ trong thực tại.
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây