Cuộc gặp gỡ tình cờ SVIP

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

Higuchi Ichiyo

- Bà sinh năm 1872 ở Tokyo trong một gia đình vốn làm nông gốc từ Kofu, Yamanashi. Cha bà đã vật lộn để mua tước vị samurai quèn nhưng lại thành công cốc vì hệ thống giai cấp bị xoá bỏ dưới thời Minh Trị.

- Năm 1881, khi bà 9 tuổi, bà tốt nghiệp tiểu học Oume và tốt nghiệp thủ khoa sau 2 năm. Năm 14 tuổi, bà bắt đầu học thi ca cổ điển ở Haginoya, một trong những trường dạy làm thơ danh giá nhất nhờ vào tư tưởng tiến bộ của người cha.

- Ý định viết văn của Higuchi Ichiyo bắt đầu thành hình khi bà bắt đầu viết nhật kí một cách nghiêm túc. Cuốn nhật kí miêu tả sự tự ti, e dè và cái nghèo của gia đình dần trở nên dày đến hàng trăm trang.

- Bà mắc bệnh lao giống như cha và anh trai mình nên đã mất vào năm 1896, hưởng dương 24 tuổi. 

- Tuy cuộc đời ngắn ngủi nhưng bà có một vốn sự nghiệp văn học rất ấn tượng: khoảng 20 truyện ngắn, 4000 bài thơ, một số tiểu luận và một bộ nhật kí.

2. Tác phẩm

- Thể loại:

- Xuất xứ: trích từ truyện Đêm mười ba.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

a. Sự kiện, cốt truyện

- Ô-sê-ki từ biệt cha mẹ, gọi xe về nhà, lòng nàng nặng trĩu nỗi buồn.

- Xe chạy được một lúc, người phu xe đột nhiên xin lỗi và từ chối kéo Ô-sê-ki đi tiếp. Nhưng rồi khi nhận ra những bất ổn mà người khách nữ có thể gặp phải ở một nơi vắng vẻ trong đêm tối, anh ta lại tiếp tục mời khách lên xe.

- Dưới ánh trăng, qua dáng vẻ và giọng nói của phu xe, Ô-sê-ki sửng sốt nhận ra đó là Ku-sa-ka Rô-ku-su-kê, người mà nàng từng gắn bó, yêu thương và khao khát được làm vợ. Rô-ku-nô-su-kê cũng sửng sốt không kém và tự thấy rất xấu hổ với cách hành xử cũng như bộ dạng khốn khổ của mình.

- Trên đoạn đường còn lại, họ đi bộ và trò chuyện cùng nhau. Qua đó, Ô-sê-ki hiểu được tình cảnh sa sút, oái oăm của Rô-ku-nô-su-kê. Cũng có lúc Ô-sê-ki muốn cho anh biết về cuộc sống không hạnh phúc của mình nhưng lại thôi. Tuy vậy, nàng tỏ ra hết sức cảm thông với tình cảnh khốn khó và nỗi buồn của anh.

- Trước lúc chia tay, Ô-sê-ki gửi biếu Rô-ku-nô-su-kê một ít tiền. Rô-ku-nô-su-kê hiểu và trân trọng tấm lòng nàng. Rồi họ chia tay nhưng có lẽ "cả hai đều nghĩ về nhau và biết rằng họ được chia sẻ nỗi buồn trong đời".

b. Nhân vật

* Nhân vật Ô-sê-ki

- Bề ngoài tỏ ra là người phụ nữ lặng lẽ, cam chịu nhưng trong ý thức, nàng hiểu thấu nỗi bất hạnh của mình nên lòng luôn nặng trĩu nỗi buồn.

- Người phụ nữ Nhật Bản truyền thống, luôn hiểu rõ bổn phận, biết hành xử đúng bổn phận nhưng cũng biết trân quý tình yêu, mộng ước.

- Người phụ nữ nhạy cảm, vị tha, dễ cảm thông, chia sẻ với tình cảnh bất hạnh, nỗi buồn của người khác, nhưng cũng biết làm chủ hành vi và giới hạn cảm xúc của mình.

=> Các nét tính cách nêu trên cho thấy Ô-sê-ki vừa đáng trọng, vừa đáng thương.

* Nhân vật Rô-ku-nô-su-kê

- Một chàng trai vốn xuất thân từ gia đình khá giả, có tình yêu trong sáng nhưng yếu đuối để mất tình yêu, địa vị của mình, càng về sau càng sa sút, xuống dốc.

- Một người đàn ông "không giống với người xấu" nhưng sống buông thả, dễ sa ngã.

=> Các nét tính cách nêu trên cho thấy Rô-ku-nô-su-kê vừa đáng thương, vứa đáng trách.

* Một số điểm giống nhau, khác nhau giữa nhân vật Ô-sê-ki và Rô-ku-nô-su-kê:

- Điểm giống nhau:

+ Đều có chung những kỉ niệm tuổi thơ thơ mộng, đáng nhớ.

+ Đều nuôi trong lòng những tình cảm và giấc mộng yêu thương thầm kín.

+ Đều phải kết hôn với người mình không yêu từ áp lực gia đình hoặc hoàn cảnh khách quan.

+ Đều mang nặng nỗi buồn về một tình yêu không thành.

- Điểm khác nhau:

+ Trong việc kết hôn với người mình không yêu:

• Ô-sê-ki: xuất phát từ lòng yêu thương, bổn phận đối với gia đình mà quên mình vì lợi ích của người thân.
• Rô-ku-nô-su-kê: vì thất tình, buồn chán nghe theo lời khuyên bảo của người thân.

+ Trong việc gánh chịu bất hạnh, nỗi buồn:

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

- Giá trị nhận thức: văn bản giúp người đọc hiểu về bộ mặt xã hội, gia đình đương thời, các nhân vật và số phận của họ: con người phải chịu rất nhiều bất công, o ép, không có quyền tự do hôn nhân,...

- Giá trị giáo dục:

- Giá trị thẩm mĩ: văn bản mang lại sự thích thú, tình cảm, thái độ phù hợp với cái đẹp trong cách hành xử, suy nghĩ.

2. Nghệ thuật

- Cốt truyện nhẹ nhàng, đơn giản.

- Đen xen giữa các yếu tố của phong cách lãng mạn và các yếu tố của phong cách hiện thực.