Con gà thờ (Phần 1) SVIP

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

 – Ngô Tất Tố (1893 – 1954), quê ở làng Lộc Hà, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc xã Mai Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội), xuất thân là một nhà nho gốc nông dân.

– Ông là một học giả có nhiều công trình khảo cứu về triết học, văn học cổ có giá trị; một nhà báo nổi tiếng với rất nhiều bài báo mang khuynh hướng dân chủ tiến bộ và giàu tính chiến đấu; một nhà văn hiện thực xuất sắc chuyên viết về nông thôn Việt Nam trước Cách mạng.

– Ông nổi tiếng với tiểu thuyết Tắt đèn, Lều chõng và phóng sự Việc làng.

2. Tác phẩm

Văn bản Con gà thờ được trích từ phóng sự Việc làng. Việc làng gồm mười sáu thiên, ghi chép những tập tục của làng quê miền Bắc thời kì trước Cách mạng tháng Tám. Con gà thờ là thiên thứ mười, viết về tục "lên lão" trước kia ở miền quê.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Tìm hiểu tính phi hư cấu, thủ pháp nghệ thuật, sự kết hợp chi tiết, sự kiện hiện thực với trải nghiệm, thái độ và đánh giá của người viết

a. Các sự việc chính: 

b. Ngôi kể, điểm nhìn:

– Ngôi kể: 

– Điểm nhìn: 

+ Các tình tiết, sự kiện đều từ điểm nhìn gần gũi của nhân vật "tôi". 

+ Bên cạnh điểm nhìn từ bên ngoài như trên, văn bản còn có điểm nhìn từ bên trong, xuyên qua nội tâm, tâm trạng nhân vật. Ông chủ trọ lo lắng, sợ hãi khi gà bị ốm, nhẹ lòng, mãn nguyện khi công việc nuôi gà thờ hoàn tất.

=> Tác dụng của ngôi kể và điểm nhìn: "tôi" trong vai người kể chuyện đã giúp cho sự trình bày, đánh giá con người, đời sống trong tác phẩm vừa đáng tin cậy, vừa phong phú, đa chiều.

c. Lời miêu tả, lời kể, lời bàn luận

– Lời miêu tả: Đôi gà mới lạ làm sao! Nó lớn bằng con chim câu và trọc lông lốc như đầu ông sư. Từ cổ đến đuôi toàn là thứ thịt đỏ hỏn, lơ thơ điểm ít sợi lông tơ. Mỗi con ở hai vút cánh, đều có hai cái lông cánh lớn bằng vảy ốc và cong vểnh lên như miếng cau khô để ngửa;...

– Lời kể: Dẫu không phải là tay cự phú, trong nhà cũng có gần sáu mẫu ruộng, một con trâu cái, một con lợn nái, thóc lúa đủ ăn từ vụ nọ đến vụ kia, tiền bạc tiêu đâu sẵn đó, nếu chỉ bảy, tám chục đồng trở lại, dù là việc bất thình lình, cũng không phải vay của ai.

– Lời bàn luận: 

=> Tác dụng của sự kết hợp:

+ Miêu tả giúp lời trần thuật thêm sinh động, đa dạng.

+ Tạo những "điểm nhấn" để thu hút sự chú ý của người đọc.

+ Tăng tính nghệ thuật cho văn bản.

d. Chi tiết, sự kiện hiện thực

Một số chi tiết, sự kiện hiện thực: 

– Ví dụ 1: 

+ Chi tiết, sự kiện hiện thực: Tuy cũng là nhà làm ruộng, nhưng mà quanh năm chí tối, ông ấy không hề phải đặt cày lên vai. Cho đến những lúc sớm cạn, mạ úa, người ta đánh nhau vỡ đầu vì tranh nhau cái bàu tát nước, ông ấy cũng chỉ đủng đỉnh ra đồng với cái cuốc bổ để xem chỗ nào còn nước, chỗ nào hết nước, đâu nên cấy trước, đâu nên cấy sau, và anh thợ cày có chịu làm việc, hay chỉ ngồi hàng, ngồi quán.

+ Thái độ đánh giá của người viết: Ấy đó, công việc ông ấy đại khái có vậy. Ở thôn quê, như vậy cũng là tiên cách. Quan bất phiền, dân bất nhiễu, suốt năm lúc nào cũng ung dung.

– Ví dụ 2: