Bài học cùng chủ đề
Chữ bầu lên nhà thơ SVIP
CHỮ BẦU LÊN NHÀ THƠ
Lê Đạt
I. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
- Nhà thơ: Lê Đạt
- Năm sinh - năm mất: 1929 - 2008
- Quê quán: Bắc Giang
- Ông là nhà thơ luôn có ý thức tìm tòi, cách tân, đề cao lao động chữ nghĩa và nhận mình là "phu chữ".
2. Tác phẩm
- "Chữ bầu lên nhà thơ" được in lần đầu trên báo Văn nghệ, số 34, năm 1994.
- Tiểu luận thể hiện rõ quan niệm của Lê Đạt về nghề thơ, giúp soi sáng phần nào hướng tìm tòi độc đáo trong thơ ông.
II. Khám phá văn bản
1. Vấn đề bàn luận và quan niệm về thơ của tác giả
- Luận điểm thể hiện quan niệm riêng của tác giả: khi làm thơ, nhà thơ luôn phải tìm cách làm mới "chữ", khiến cho "chữ" lập tức gây chú ý vì nội hàm ý nghĩa khác thường của nó so với nghĩa đã được xác định trong từ điển.
2. Sự tranh luận của tác giả
- Tác giả "rất ghét" cái quan niệm: các nhà thơ Việt Nam thường chín sớm nên cũng lụi tàn và "không mê" các nhà thơ thần đồng, những người sống bằng vốn trời cho.
- Tác giả "ưa" những nhà thơ chăm chỉ làm việc trên cánh đồng giấy, tích góp từng câu chữ, hạt chữ.
+ Câu văn sử dụng biện pháp ẩn dụ qua các hình ảnh: một nắng hai sương, lực điền, cánh đồng giấy, hạt chữ.
+ Biện pháp ẩn dụ được tạo lập dựa trên sự phát hiện về mối tương đồng giữa hoạt động sáng tạo của nhà thơ và lao động của người nông dân trên đồng ruộng.
+ Xét trên cả hai mặt: sự lao khổ và thành tựu cuối cùng có được đều do sự lao động vất vả, nghiêm túc, tâm huyết mà có.
- Tác giả tranh luận với hai quan niệm khá phổ biến:
+ Quan điểm thứ nhất:
+ Quan điểm thứ hai:
=> Nhận xét tính thuyết phục của những lí lẽ, bằng chứng mà tác giả nêu lên:
+ Lập luận chặt chẽ, đưa dẫn chứng: Tôn-xtôi, Phlô-be, câu nói Trang Tử.
+ Đưa ra những đối chiếu, so sánh: đánh quả, trúng số độc đắc.
+ Thái độ, nhận định rõ ràng: nhưng là, đã chứ, tôi rất ghét, tôi không mê.
+ Thể hiện sự hiểu biết, trải nghiệm của cá nhân: tôi rất biết.
- Quan điểm "chữ bầu lên nhà thơ".
- Tác giả dẫn ý kiến của các nhà thơ, nhà văn lớn trên thế giới (Ét-mông Gia-bét - Edmond Jabès, Gít-đơ - Gide, Pét-xoa – Pessoa)
+ Ét-mông Gia-bét nói đến vai trò của sáng tạo ngôn từ trong việc xác định danh vị đích thực của nhà thơ.
+ "Nhà thơ" không phải là danh vị được tạo một lần cho mãi mãi. Nó có thể bị tước đoạt nếu nhà thơ không chịu khổ công lao động với ngôn từ mỗi khi viết một bài thơ mới.
3. Luận về con đường thơ
III. Tổng kết
1. Nội dung
Văn bản thể hiện rõ quan niệm của Lê Đạt về nghề thơ, giúp soi sáng phần nào hướng tìm tòi độc đáo trong thơ ông. Theo tác giả, nhà thơ là một nghề nghiệp không dễ làm, để tạo ra một bài thơ thì nhà thơ cần phải thông qua một cuộc bầu cử chữ; sáng tạo thơ ca là một loại lao động có tính đặc thù, đòi hỏi nhà thơ phải nghiêm túc, miệt mài để làm nên những sản phẩm ngôn từ độc đáo, đặc sắc.
2. Nghệ thuật
- Lời văn chính xác, rành mạch.
- Cách trình bày luận điểm rõ ràng.
- Lời văn súc tích, dễ hiểu.
- Có sự liên hệ, minh chứng cụ thể.
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây