Bài viết 3: Luyện tập tả phong cảnh (Thực hành quan sát) SVIP

Luyện tập tả phong cảnh

(Thực hành quan sát)

Quan sát một phong cảnh mà em thích (một cánh đồng, một công viên hoặc cảnh bình minh ở nơi em sống).

1. Xác định phong cảnh

* Câu hỏi định hướng: Em muốn quan sát phong cảnh nào? Phong cảnh đó nằm ở đâu?

* Hướng dẫn:

- Hãy chọn một phong cảnh cụ thể mà em có thể quan sát trực tiếp hoặc nhớ rõ từ trải nghiệm trước đây.

- Xác định tên và vị trí của phong cảnh (cánh đồng quê em, công viên gần nhà, bãi biển Đà Nẵng, dòng sông Hồng…).

* Ví dụ: Em chọn tả cánh đồng quê em. Nó ở gần nhà, mỗi ngày em đều đi ngang qua trên đường đến trường.

2. Thời gian và trình tự quan sát

* Câu hỏi định hướng: Em quan sát phong cảnh đó vào thời gian nào? Theo trình tự như thế nào?

* Hướng dẫn:

- Hãy xác định thời điểm em quan sát (sáng sớm, trưa hè, hoàng hôn, hay buổi tối). Mỗi thời điểm sẽ mang đến vẻ đẹp khác nhau của phong cảnh.

- Quan sát theo trình tự: Từ xa đến gần hoặc từ tổng thể đến chi tiết.

* Ví dụ:

- Sáng sớm, em thấy màn sương phủ nhẹ trên cánh đồng, mặt trời đang ló rạng sau lũy tre làng.

- Tiếp đó, em tập trung quan sát từng chi tiết: Cánh đồng lúa xanh mơn mởn, những chú chim sẻ nhảy nhót trên bờ ruộng.

3. Những thứ cần quan sát

* Câu hỏi định hướng: Phong cảnh này có những đặc điểm gì nổi bật?

* Hướng dẫn:

- Tổng thể: Nhìn toàn cảnh, mô tả khung cảnh rộng lớn, bầu trời, cây cối, con đường, dòng nước.

- Chi tiết: Chú ý những điểm nhỏ như màu sắc của lá cây, hình dáng dòng nước chảy, hoạt động của con người hoặc động vật.

* Ví dụ:

- Tổng thể: Cánh đồng rộng mênh mông, bầu trời xanh trong vắt, từng đám mây trắng lơ lửng.

- Chi tiết: Những bông lúa đung đưa theo làn gió nhẹ, từng chú bướm vàng bay lượn quanh đám hoa dại ven bờ ruộng.

4. Sự thay đổi của phong cảnh theo thời gian

* Câu hỏi định hướng: Phong cảnh này thay đổi thế nào vào các thời điểm khác nhau?

* Hướng dẫn:

- Ghi lại sự thay đổi theo thời gian trong ngày: sáng sớm dịu dàng, trưa nắng rực rỡ, chiều tà lãng mạn, tối yên bình.

- Mô tả sự thay đổi theo mùa: mùa xuân tràn đầy sức sống, mùa hè rực rỡ, mùa thu lãng mạn, mùa đông tĩnh lặng.

* Ví dụ:

- Buổi sáng: Mặt trời vừa nhô lên, ánh sáng phủ lên cánh đồng, sương tan dần để lộ những hạt lúa xanh mơn mởn.

- Buổi chiều: Ánh hoàng hôn nhuộm đỏ cả cánh đồng, bóng cây kéo dài trên con đường làng.

5. Quan sát bằng nhiều giác quan

* Câu hỏi định hướng: Em cảm nhận phong cảnh bằng những giác quan nào?

* Hướng dẫn:

- Thị giác: Nhìn thấy hình ảnh, màu sắc.

- Thính giác: Nghe thấy âm thanh đặc trưng như tiếng chim, tiếng gió, tiếng nước chảy.

- Khứu giác: Ngửi thấy hương thơm như mùi lúa, mùi đất.

- Xúc giác: Cảm nhận được nhiệt độ, sự mềm mại của lá cỏ, độ mát của dòng nước.

* Ví dụ:

- Thị giác: Cánh đồng lúa xanh bạt ngàn, điểm xuyết vài bông hoa dại màu tím.

- Thính giác: Tiếng chim hót líu lo hòa cùng tiếng gió thổi qua những cành tre.

- Khứu giác: Hương thơm thoang thoảng của lúa chín quyện trong làn gió mát.

- Xúc giác: Cảm giác mát lạnh khi tay chạm vào làn nước suối trong veo.

6. So sánh với phong cảnh khác

* Câu hỏi định hướng: Phong cảnh này có gì đặc biệt so với nơi khác?

* Hướng dẫn:

- Hãy nêu ra những điểm độc đáo riêng biệt của phong cảnh.

- So sánh phong cảnh này với những nơi em từng đi qua để làm nổi bật vẻ đẹp riêng.

* Ví dụ: Cánh đồng quê em khác với ruộng bậc thang ở Tây Bắc. Nếu như ruộng bậc thang nằm trải dài trên các sườn núi, cánh đồng nơi đây bằng phẳng, nối dài đến tận chân trời.

7. Lập phiếu quan sát và ghi lại kết quả quan sát

* Lập phiếu quan sát để ghi chi tiết từng điểm em nhận thấy.

* Ví dụ: