Bài thơ về tiểu đội xe không kính SVIP

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Tác giả: Phạm Tiến Duật (1941- 2007).

- Quê: Thanh Ba - Phú Thọ.

- Năm 1964, ông gia nhập quân đội và hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn.

- Tác giả là gương mặt tiêu biểu của thế hệ nhà thơ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

- Thơ của ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc.

2. Tác phẩm

Bài thơ nằm trong chùm thơ của Phạm Tiến Duật được tặng giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 và được đưa vào tập "Vầng trăng quầng lửa".

II. Tìm hiểu chi tiết

1. Đặc điểm của thể thơ

2. Hình ảnh những chiếc xe không kính và người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn

a. Hình ảnh những chiếc xe không kính

- Lời giới thiệu độc đáo: Không có kính không phải vì xe không có kính.

• Điệp từ “không”, lối nói khẩu ngữ, giọng thản nhiên, đậm chất văn xuôi.

• Bom giật, bom rung: giải thích nguyên nhân rất thực.

- Miêu tả chân thực, sinh động:

+ Liệt kê: không có kính, không đèn, không mui, thùng xe có xước.

+ Hậu quả: Không có kính, ừ thì có bụi/ Không có kính, ừ thì ướt áo.

--> Những chiếc xe không kính bị biến dạng vì bom đạn vẫn băng ra chiến trường, qua ngòi bút và cách khai thác của tác giả trở thành một hình tượng thơ độc đáo.

b. Hình ảnh người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn

- Hình ảnh người lính được khắc họa trên nền cuộc chiến tranh gian khổ, ác liệt: bom giật, bom rung, bom rơi, những chiếc xe không kính,… Vùng đất chìm trong bom đạn, không chút bình yên; gợi những hiểm nguy, mất mát, hi sinh của cuộc đời người lính.

- Tư thế ung dung, đầy bản lĩnh, chủ động, sẵn sàng đối mặt với khó khăn, thử thách.

- Khí phách ngang tàng, hiên ngang, kiêu hãnh, coi thường gian khổ, hi sinh và tinh thần lạc quan, sôi nổi.

- Tình đồng chí, đồng đội gắn bó thân thiết.

- Lòng yêu nước và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

--> Những người lính lái xe là tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kháng chiến chống Mĩ.

3. Bố cục, mạch cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của bài thơ

a. Bố cục: Gồm 2 phần

b. Mạch cảm xúc:

Bắt nguồn từ hình ảnh độc đáo - những chiếc xe không kính vẫn băng băng ra chiến trường, tác giả làm nổi bật hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn: thiếu đi những phương tiện vật chất tối thiểu lại là hoàn cảnh để họ bộc lộ phẩm chất cao đẹp, sức mạnh tinh thần lớn lao của mình.

c. Cảm hứng chủ đạo:

4. Đặc điểm ngôn ngữ của bài thơ

- Ngôn ngữ gần với lời nói đời thường, mang tính khẩu ngữ, tái hiện đúng ngôn ngữ của những người lính lái xe: Không có kính không phải vì xe không có kính/ Không có kính, ừ thì có bụi/ Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy,…

- Giọng điệu tự nhiên, trẻ trung, lạc quan, có vẻ tinh nghịch pha một chút ngang tàng.

- Câu thơ được cấu trúc theo kiểu điệu nói, gần với lời nói thường, tạo nên tính chất linh hoạt, tự nhiên của bài thơ.

III. Tổng kết

1. Nội dung

Bài thơ khắc họa hình ảnh những chiếc xe không kính làm nổi bật hình ảnh người lính lái xe ở Trường Sơn trong thời chống Mĩ, với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.

2. Nghệ thuật

- Phương thức biểu cảm kết hợp với tự sự độc đáo.

- Ngôn ngữ tự nhiên, chân thật, giàu sức gợi.

- Thể thơ tự do, linh hoạt, biểu đạt được tình cảm của tác giả.

- Hình ảnh thơ chân thực, sinh động.