Bài soạn SVIP

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

I. TÌM HIỂU BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

1.

a. Văn bản Tri thức là sức mạnh bàn về sức mạnh của tri thức.

b. Văn bản Tri thức là sức mạnh có bố cục gồm 3 phần:

- Mở bài: Nhà khoa học người Anh … ai cũng hiểu được tư tưởng ấy (đoạn 1): Giới thiệu vấn đề cần bàn bạc qua câu nói của Bê-cơn và Lê-nin.

- Thân bài: Tri thức đúng là sức mạnh … về xuất khẩu gạo trên thế giới (đoạn 2, 3): Nêu hai dẫn chứng tiêu biểu chứng minh tri thức là sức mạnh.

+ Thứ nhất, tri thức có thể cứu một cỗ máy khỏi số phận trở thành phế liệu.

+ Thứ hai, nền tri thức là sức mạnh của cách mạng.

- Kết bài: Tri thức có sức mạnh to lớn … trên mọi lĩnh vực (đoạn 4): Phê phán một số người không biết quý trọng tri thức và sử dụng tri thức không đúng chỗ).

c. Xác định những câu văn mang luận điểm trong văn bản Tri thức là sức mạnh:

- Nhà khoa học người Anh Phơ-răng-xít Bê-cơn (thế kỉ XVI – XVII) đã nói một câu nổi tiếng: “Tri thức là sức mạnh”. Sau này, Lê-nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới, lại nói cụ thể hơn: “Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”. Đó là những tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vây, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy.

- Tri thức đúng là sức mạnh… rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không?

- Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng.

- Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức.

 Ở mỗi luận điểm, tác giả đưa ra những dẫn chứng cụ thể, xác thực trong thực tế để làm sáng tỏ vấn đề được nêu ra. Do đó, người đọc bị thuyết phục và đồng ý với những luận điểm của tác giả.

d. Văn bản Tri thức là sức mạnh sử dụng thao tác lập luận chứng minh là chính. Thao tác lập luận này có sức thuyết phục lớn bởi đã đưa ra những dẫn chứng cụ thể, chính xác để làm sáng tỏ cho luận điểm.

e. Bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí khôngcó điểm khác so với bài văn nghị luận về một sự kiện, hiện tượng đời sống ở điểm: Bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí nêu lên vai trò, ý nghĩa của một tư tưởng, đạo lí trong cuộc sống còn bài nghị luận về một sự kiện, hiện tượng đời sống bàn bạc, đánh giá một sự kiện, hiện tượng trong đời sống.

II. LUYỆN TẬP

            Văn bản Thời gian là vàng.

a. Văn bản Thời gian là vàng thuộc loại nghị luận về một vấn đề tư tưởng.

b. Văn bản nghị luận về: sự quý giá của thời gian.

Bốn luận điểm chính của văn bản là:

- Thời gian là sự sống.

- Thời gian là thắng lợi.

- Thời gian là tiền.

- Thời gian là tri thức.

c. Văn bản chủ yếu sử dụng phép lập luận phân tích, chứng minh. Các luận điểm được triển khai theo lối phân tích những biểu hiện chứng tỏ thời gian là vàng. Ở mỗi luận điểm, các dẫn chứng được đưa ra để chứng minh cho sự đúng đắn của luận điểm. Do đó mà cách lập luận trong bài có sức thuyết phục cao.