Bài 9: Thành tựu văn minh Đông Nam Á thời kì cổ trung đại (Phần 2) SVIP

2. Văn tự và văn học 

b) Văn học 

* Văn học dân gian: 

- Đông Nam Á có một kho tàng văn học dân gian rất phong phú với nhiều thể loại như truyền thuyết, sử thi, truyện cổ tích, truyện thơ, ca dao, tục ngữ,...

- Những tác phẩm tiêu biểu là sử thi Đẻ đất đẻ nước (Việt Nam), truyền thuyết Po-rắc Thon (Campuchia), thần thoại Pun-hơ Nhan-hơ (Lào),...

* Văn học viết: 

- Văn học viết ở Đông Nam Á ra đời khá muộn. Từ khoảng thế kỉ X – XIII, nhiều quốc gia Đông Nam Á mới xuất hiện nền văn học viết.

- Một số tác phẩm tiêu biểu là Truyện Kiều (Việt Nam), Truyện sử Me-lay-u (Malaysia),...

* Đặc điểm: 

- Văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học Ấn Độ, Trung Hoa, Ả Rập và phương Tây.

- Các sáng tác văn học của Campuchia được viết bằng chữ Phạn và chữ Khmer cổ trên các văn bia và có sử dụng nhiều điển tích Hin-đu giáo.

- Văn học Việt Nam thời quân chủ chịu ảnh hưởng của văn học Trung Hoa cả về hình thức và nội dung, trong khi văn học Indonesia và Malaysia chịu ảnh hưởng của văn học Ả Rập và phương Tây.

3. Kiến trúc và điêu khắc

a) Kiến trúc

- Nghệ thuật kiến trúc ở Đông Nam Á phát triển mạnh và đạt nhiều thành tựu ở cả ba dòng kiến trúc: dân gian, tôn giáo và cung đình.

+ Kiến trúc dân gian: nhà sàn được coi là một biểu tượng văn hóa thích hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm ở các địa hình khác nhau của cư dân Đông Nam Á.

+ Kiến trúc tôn giáo:

• Đa dạng với hệ thống chùa, tháp, đền, miếu, lăng mộ, thánh đường, nhà thờ.
• Chịu ảnh hưởng của nhiều loại hình kiến trúc du nhập từ bên ngoài, kiến trúc tôn giáo Đông Nam Á phổ biến với các công trình kiến trúc Hin-đu giáo, Phật giáo, Hồi giáo và Thiên Chúa giáo.

 Hình 1. Một góc cố đô A-giút-thay-a (Thái Lan) 

+ Kiến trúc cung đình: điển hình là hệ thống cung điện tại các kinh đô, tiêu biểu như Thăng Long (Việt Nam), A-giút-thay-a (Thái Lan), Luông-pha-băng (Lào), Phnôm Pênh (Campuchia),...

Hình 2. Thạt Luổng

b) Điêu khắc
- Nghệ thuật điêu khắc Đông Nam Á: đạt đến trình độ cao với nhiều tác phẩm được chạm khắc công phu, độc đáo và chịu ảnh hưởng rõ nét của điêu khắc Ấn Độ, Trung Hoa.

- Phổ biến là các tác phẩm điêu khắc mang tính chất tôn giáo như tượng thần, tượng Phật và phù điêu.

Hình 3. Tượng thần ở đền Bay-on (Cam-pu-chia)