Bài 7. Văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại SVIP

Bài 7: Văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại

1. Thành tựu tiêu biểu

Một số thành tựu cơ bản của nền văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại:

a) Chữ viết:

- Người Hy Lạp cổ đại đã xây dựng bảng chữ cái của minh từ khoảng thế kỉ IX - VIII TCN. Đến khoảng cuối thế kỉ IV, bảng chữ cái được hoàn thiện với 24 kí tự.

- Người La Mã dựa trên cơ sở của chữ viết Hy Lạp, sáng tạo ra hệ chữ cái La-tinh. Đến nay, chữ La-tinh là loại văn tự được sử dụng phổ biến trên thế giới. Người La Mã cũng cống hiến hệ chữ số La Mã ngày nay chúng ta đang sử dụng.

b) Văn học:

- Đa dạng, phong phú về thể loại, ví dụ như: sử thi, thần thoại, thơ, kịch.. => Nền văn học đồ sộ đã đặt nền móng cho sự phát triển của văn học phương Tây.

- Nguồn cảm hứng và đề tài phong phú của văn học Hy Lạp - La Mã cổ đại bắt nguồn từ thần thoại. 

- Đặt nền móng cho văn học La Mã là hai bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-me; tập thơ Nữ anh hùng, Tình yêu của Ô-vi-đi-ớt; Xô-phô-clơ với vở Vua Ơ-đíp,...

=> Các tác phẩm văn học không chỉ là sáng tạo nghệ thuật quý giá, mà còn là nguồn tư liệu quan trọng để tìm hiểu về lịch sử của hai nền văn minh này.

c) Kiến trúc, điêu khắc và hội họa:

- Đạt được những thành tựu rực rỡ trên cả ba lĩnh vực: điêu khắc, kiến trúc và hội hoạ

=> Nghệ thuật của Hy Lạp - La Mã cổ đại đã ảnh hưởng sâu sắc tới nghệ thuật của phương Tây sau này.

d) Khoa học, kĩ thuật:

- Thiên văn học:

+ Người Hy Lạp - La Mã có nhiều hiểu biết về thiên văn, họ nhận ra Trái Đất hình cầu, cho rằng Mặt Trời và các thiên thể chuyển động quanh Trái Đất.

+ Họ biết tính lịch theo chu kì chuyển động của Mặt Trời, tính được 1 năm có 365 ngày và 1/4 ngày => Lịch của người Hy Lạp - La Mã cổ đại rất gần với hệ thống dương lịch ngày nay.

- Các nhà khoa học Hy Lạp như: Ta-lét, Pi-ta-go, Ơ-cơ-lít, Ác-si-mét,... đã có nhiều đóng góp cho nhiều ngành khoa học, đặc biệt là Toán học, Vật lí học và Thiên văn học.

- Về Y học, các thầy thuốc Hy Lạp cổ đại đạt được nhiều tri thức về chẩn đoán và chữa bệnh bằng thuốc, giải phẫu, gây mê.

- Nền Sử học của Hy Lạp cổ đại được hình thành từ thế kỉ V TCN với sử gia đầu tiên là Hê-rô-đốt. Ngoài ra, còn phải kể đến một số nhà sử học nổi tiếng khác như: Tuy-xi-dít; Xê-nô-phôn (Hy Lạp); Pô-li-bi-út, Ti-tát Li-vi-út, Ta-xi-út và Plu-tác (La Mã)

Người Hy Lạp - La Mã cổ đại đã biết ứng dụng những hiểu biết khoa học vào thực tiễn cuộc sống như: chế tạo bê tông, sử dụng hệ thống đòn bẩy, chế tạo máy bắn đã, máy bắn tên, máy bơm nước.

e) Tôn giáo:

- Người Hy Lạp - La Mã thờ đa thần. Họ thường xuyên hiến tế, cầu nguyện và tổ chức các lễ hội để tôn vinh các vị thần.

- Vào thế kỉ I, Cơ Đốc giáo (Ki-tô giáo) ra đời ở phần lãnh thổ phía Đông của La Mã, trong bối cảnh các cuộc đấu tranh của nô lệ, dân nghèo bị chính quyền La Mã đàn áp. Ban đầu, Cơ Đốc giáo bị giới thống trị La Mã tìm cách tiêu diệt. Đến đầu thế kỉ IV, chính quyền La Mã đã ngừng đàn áp và công nhận là tôn giáo chính thức của đế quốc La Mã.

=> Tôn giáo Hy Lạp - La Mã cổ đại đã để lại nhiều dấu ấn và ảnh hưởng đối với đời sống xã hội và văn hóa phương Tây sau này.

f) Tư tưởng: là quê hương của triết học phương Tây.

- Quá trình hình thành và phát triển của triết học Hy Lạp - La Mã gắn với cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa duy vật và duy tâm 

+ Các nhà triết học tiêu biểu cho trường phái duy vật là: Ta-lét; Hê-ra-clit, Đê-mô-crit…

+ Các nhà triết học tiêu biểu cho trường phái duy tâm là: Xô-crat; Pla-tôn; Pi-ta-go…

=> Hệ tư tưởng của người Hy Lạp - La Mã cổ đại đã đặt nền tảng cho nhiều thành tựu về tư tưởng, tri thức của phương Tây thời cận và hiện đại.

g) Thể thao:

Nhiều sự kiện thể thao của Hy Lạp và La Mã cổ đại là cơ sở, nền tảng thể thao của nhân loại ngày nay. Ví dụ: đại hội thể thao O-lim-pic, đại hội thể thao Pa-na-thê-nai-a

=> Nhiều sự kiện và môn thể thao của Hy Lạp - La Mã cổ đại là cơ sở, nền tảng cho thể thao của nhân loại ngày nay.

2. Ý nghĩa, giá trị

- Nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại được tạo dựng từ sức sáng tạo phi thường của cư dân Địa Trung Hải trên cơ sở tiếp biến những giá trị tiêu biểu của văn minh phương Đông.

- Những thành tựu của văn minh Hy Lạp - La Mã có tính hiện thực cao, mang tính nhân bản đã để lại cho nhân loại nhiều thành tựu to lớn, rực rỡ.

- Nhiều thành tựu văn minh Hi Lạp - La mã cổ đại đã đóng góp cho sự phát triển của các lĩnh vực trong nền văn minh thế giới và vẫn được sử dụng cho tới hiện nay. Nhiều di sản của nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.

Chúc các em học tốt !