Bài 4. Đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản, sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản SVIP

1. Đặc điểm chung của khoáng sản Việt Nam

a. Tài nguyên khoáng sản nước ta khá phong phú và đa dạng

 Trên lãnh thổ Việt Nam đã thăm dò được trên 5 000 mỏ và điểm quặng của hơn 60 loại khoáng sản khác nhau với đủ các nhóm: 

 - Khoáng sản năng lượng: than đá (trữ lượng khoảng 3 tỉ tấn), dầu mỏ (trữ lượng vài tỉ tấn), khí tự nhiên (trữ lượng hàng trăm tỉ m³).

- Khoáng sản kim loại: sắt, đồng, bô-xit, man-gan, đất hiếm,...

- Khoáng sản phi kim loại: a-pa-tit, đá vôi,...

b. Phần lớn các mỏ khoáng sản có quy mô trung bình và nhỏ

 - Mặc dù có nhiều khoáng sản nhưng phần lớn các mỏ khoáng sản ở nước ta có trữ lượng vừa và nhỏ => Gây khó khăn cho việc khai thác và công tác quản lí tài nguyên khoáng sản.

- Việt Nam cũng có một số loại khoáng sản có trữ lượng lớn trên thế giới như bô-xit, đất hiếm, titan.

c. Khoáng sản phân bố tương đối rộng

- Sự hình thành và phân bố khoáng sản gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển lâu dài của tự nhiên => Tài nguyên khoáng sản nước ta phân bố tương đối rộng khắp trong cả nước.

- Tuy nhiên, các khoáng sản có trữ lượng lớn phân bố tập trung ở một số khu vực như:

+ Dầu mỏ và khí tự nhiên được tích tụ trong các bể trầm tích ở vùng thềm lục địa.

+ Than đá tập trung ở vùng Đông Bắc.

+ Than nâu có nhiều ở đồng bằng sông Hồng.

+ Titan ở vùng Duyên hải miền Trung.

+ Bô-xit phân bố chủ yếu ở Tây Nguyên.

2. Sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản

a. Hiện trạng khai thác và sử dụng tài nguyên khoáng sản

- Tài nguyên khoáng sản có vai trò quan trọng trong nền kinh tế - xã hội đất nước như:

+ Là nguồn cung cấp nguyên liệu chính cho nhiều ngành công nghiệp.

 + Cung cấp nhiên liệu cho sản xuất.

 + Đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia.

 + Phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày của người dân.

- Tuy nhiên, khai thác và sử dụng khoáng sản tồn tại một số vấn đề sau:

 + Nhiều loại khoáng sản vẫn chưa được thăm dò, đánh giá đầy đủ tiềm năng và giá trị.

 + Một số loại khoáng sản chưa được khai thác, sử dụng hợp lí và hiệu quả dẫn đến nguy cơ cạn kiệt.

 + Bên cạnh đó, công nghệ khai thác một số loại khoáng sản chưa tiên tiến, gây lãng phí tài nguyên và những hệ quả như xói mòn, trượt đất, suy giảm đa dạng sinh học, ô nhiễm đất, nước và huỷ hoại môi trường ở những nơi khai thác khoáng sản.

=> Cần phải sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản.

b. Một số giải pháp

 Để sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản, nước ta cần thực hiện các biện pháp:

- Thực hiện nghiêm Luật Khoáng sản Việt Nam.

- Áp dụng các biện pháp quản lí chặt chẽ việc thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân nhằm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên khoáng sản.

- Áp dụng các biện pháp về công nghệ như: công nghệ tiên tiến trong khai thác và chế biến khoáng sản; tăng cường nghiên cứu, sử dụng các nguồn vật liệu thay thế, tài nguyên năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, năng lượng gió,...).