Bài 3. Quan hệ giữa các bảng và khóa ngoài trong cơ sở dữ liệu quan hệ SVIP

1. Tính dư thừa

a) Dư thừa có thể dẫn đến dữ liệu không nhất quán khi cập nhật

Học sinh có số thẻ TV “HS-002” tên là “Lê Bình” sinh ngày “02/3/2007”, học lớp “11A1” đã có 68 lần mượn sách → 68 bản ghi của bảng → dùng một bảng khác chỉ chứa dữ liệu về người đọc và có khoá chính là trường Số thẻ TV.

b) CSDL cần được thiết kế để tránh dư thừa dữ liệu

CSDL quan hệ thường được thiết kế gồm một số bảng, chứa dữ liệu về riêng một đối tượng (cá thể) cần quản lí.

2. Liên kết giữa các bảng và khóa ngoài

Khóa ngoài của một bảng là một trường (một số trường) của bảng này và đồng thời là khóa của một bảng khác.

Ví dụ: Cho biết Họ và tên, Lớp của những học sinh đã mượn quyển sách có mã TH-01 từ CSDL Thư viện.

• Cần dữ liệu ở hai bảng (MƯỢN-TRẢ và NGƯỜI ĐỌC).
• Bảng MƯỢN-TRẢ được gọi là bảng tham chiếu, NGƯỜI ĐỌC là bảng được tham chiếu của mối liên kết. 

Để tham chiếu xác định thì thuộc tính liên kết hai bảng phải là khoá của bảng được tham chiếu

Liên kết giữa hai bảng trong CSDL được thực hiện thông qua cặp khoá chính – khoá ngoài.

3. Hệ quản trị CSDL đảm bảo ràng buộc khóa ngoài

a) Ràng buộc khóa ngoài

Ràng buộc khóa ngoài là yêu cầu mọi giá trị của khóa ngoài trong bảng tham chiếu phải xuất hiện trong giá trị khóa ở bảng được tham chiếu.

🔷Ví dụ. “HS-007” không xuất hiện trong Số thẻ TV của bảng NGƯỜI ĐỌC. Do vậy, dữ liệu trong CSDL không còn đúng đắn nữa, không giải thích được “HS-007” là số thẻ thư viện của ai. Muốn cập nhật đó hợp lệ, phải bổ sung bản ghi có giá trị khoá là “HS-007” vào bảng NGƯỜI ĐỌC trước.

b) Khai báo liên kết giữa các bảng

Sau khi khai báo liên kết trên hệ quản trị CSDL, phần mềm sẽ trực quan và căn cứ vào đó làm ràng buộc.

4. Thực hành

🔻Nhiệm vụ: Tạo bảng và thiết lập liên kết giữa các bảng

🔻Hướng dẫn thực hiện:

Bước 1. Mở CSDL Thư viện, tạo cấu trúc bảng NGƯỜI ĐỌC và bảng MƯỢN-TRẢ. Chọn Số thẻ TV làm khoá chính cho bảng NGƯỜI ĐỌC, chọn khoá chính của bảng MƯỢN-TRẢ gồm ba thuộc tính: Số thẻ TV, Mã sách và Ngày mượn.

Bước 2. Khám phá cách khai báo liên kết giữa các bảng

• Trong dải Database Tools, chọn Relationships.
• Dùng chuột kéo thả các bảng vào cửa sổ khai báo liên kết (vùng trống ở giữa)
• Dùng chuột kéo thả khoá ngoài của bảng tham chiếu thả vào khoá chính của bảng được tham chiếu, làm xuất hiện hộp thoại Edit Relationships.
• Đánh dấu hộp kiểm Enforce Referential Integrity và chọn Create.

Bước 3. Khám phá báo lỗi của phần mềm quản trị CSDL khi cập nhật vi phạm rằng buộc khoa ngoài.

• Thêm một vài bản ghi trong đó có bản ghi vi phạm lỗi ràng buộc khoá ngoài, quan sát bảo lỗi của phần mềm.
• Chọn xoá một bản ghi trong bảng NGƯỜI ĐỌC nếu giá trị Số thẻ TV trong bản ghi này xuất hiện trong bảng MƯỢN-TRẢ, quan sát báo lỗi của phần mềm.