Bài 25: Hệ thống phanh và an toàn khi tham gia giao thông SVIP

I. HỆ THỐNG PHANH THỦY LỰC

1. Cấu tạo

* Hệ thống phanh thủy lực gốm hai phần:

- Các cơ cấu phanh:

+ Cơ cấu phanh trước.

+ Cơ cấu phanh sau.

- Bộ dẫn động điều khiển phanh:

+ Cụm xi lanh chính.

+ Các đường ống thủy lực.

* Cơ cấu phanh tạo ta mô men phanh bánh xe thông qua ma sát giữa hai nhóm chi tiết:

+ Một chi tiết quay với bánh xe (đĩa phanh, trống phanh).

+ Một nhóm chi tiết cố định (má phanh).

* Có hai loại cơ cấu phanh thông dụng:

- Cơ cấu phanh đĩa.

- Cơ cấu phanh tang trống.

* Bộ phận dẫn động điều khiển phanh:

- Tiếp nhận lực tác động của người lái.

- Tạo ra lực tại cơ cấu phanh.

=> Để tạo ra mô men phanh phù hợp với mức độ tác động của người lái.

2. Nguyên lí hoạt động

- Chú thích:

- Người lái tác dụng lực điều khiển lên bàn đạp phanh (1), lực đẩy pít tông sơ cấp (3).

=> Dịch chuyển dầu thủy lực trong khoang A theo đường ống thủy lực đến các cơ cấu phanh.

- Áp suất dầu trong khoang A khiến pít tông thứ cấp (4) dịch chuyển sang trái và đẩy dầu tới các cơ cấu phanh còn lại từ khoang B.

- Áp suất dầu trong xi lanh công tác (6):

+ Tạo ra áp lực đẩy pít tông (7) và má phanh (8).

+ Ép chặt vào đĩa phanh (9).

- Má sát giữa đĩa phanh và các má phanh tạo ra mô men phanh bánh xe.

- Xi lanh chính có 2 pít tông (3 và 4):

+ Tạo hai khoang dầu (A và B).

+ Mỗi khoang nối đến các cơ cấu phanh trên bánh xe nhất định.

=> Tăng độ tin cậy và tính năng an toàn.

- Cơ cấu phanh được thiết kế tự động điều chỉnh khe hở giữa má phanh và đĩa phanh.

II. HỆ THỐNG PHANH KHÍ NÉN

1. Cấu tạo

- Hệ thống phanh khí nén gồm:

+ Các cơ cấu phanh.

+ Hệ thống dẫn động điều khiển.

- Chú thích:

2. Nguyên lí hoạt động

- Máy nén khí đẩy khí nén qua đường ống đến bình chứa.

- Khi đạp bàn đạp phanh, các van khí trong van phân phối mở và khí nén từ các bình chứa đi đến cơ cấu phanh.

- Khí nén trong bầu phanh:

+ Tạo áp lực làm quay cam ép.

+ Hai guốc phanh quay quanh các chốt (12) và ép vào trống phanh (11).

- Cơ cấu phanh không tự động điều chỉnh khe hở giữa má phanh và trống phanh.

- Khe hở cần được kiểm tra và điều chỉnh trong khi bảo dưỡng theo định kì.

III. SỬ DỤNG VÀ BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG PHANH

- Hệ thống phanh cần kiểm tra và bảo dưỡng định kì để đảm bảo an toàn giao thông.

- Trước khi khởi động động cơ cần:

+ Kiểm tra các tín hiệu cảnh báo.

+ Vận hành thử hệ thống phanh.

- Nếu thấy bất thường, hệ thống phanh cần được kiểm tra và khắc phục trước khi khởi hành.

- Nếu đèn cảnh báo trạng thái bất thường cần kiểm tra lực bàn đạp và hiệu lực phanh:

+ Lực bàn đạp nhẹ bất thường.

+ Hiệu lực phanh kém.

=> Cần dừng xe và sửa chữa ngay.

- Kiểm tra định kì:

+ Lượng dầu trong bình chứa dầu phanh.

+ Tình trạng hoạt động của các đèn báo phanh.

IV. AN TOÀN KHI THAM GIA GIAO THÔNG

- Trong quá trình ô tô hoạt động, có nhiều yếu tố khách quan và chủ quan tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

- Người sử dụng, vận hành ô tô cần thực hiện đúng quy định về an toàn giao thông đường bộ, gồm:

+ Không lái xe khi có nồng độ cồn.

+ Thắt dây an toàn khi ngồi trên ô tô.

+ Đi về bên phải khi phương tiện đi với tốc độ thấp hơn.

+ Báo hiệu và đảm bảo an toàn khi vượt xe phía trước,...

- Khuyến cáo đối với người lái xe:

+ Điều chỉnh ghế và ngồi đúng tư thế.

+ Thường xuyên kiểm tra trình trạng kĩ thuật xe.

+ Kiểm tra áp suất lốp trước khi lên xe.

+ Quan sát trước và sau khi mở cửa, không mở cửa hoặc bước xuống xe khi chưa đảm bảo an toàn,...