Bài 20: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm thiên nhiên châu Đại Dương SVIP

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI CHÂU ĐẠI DƯƠNG

1. Các bộ phận của Châu Đại Dương

- Châu Đại Dương bao gồm lục địa Ô-xtrây-li-a và hệ thống các đảo, quần đảo trải rộng hầu khắp Thái Bình Dương.

- Hệ thống các đảo và quần đảo bao gồm: nhóm đảo núi lửa Mê-la-nê-di, nhóm đảo san hô Mi-crô-nê-di, nhóm đảo núi lửa và san hô Pô-li-nê-di, quần đảo Niu Di-len.

2. Vị trí địa lí, hình dạng và kích thước lục địa Ô-xtrây-li-a

-  Lục địa Ô-xtrây-li-a nằm ở bán cầu nam, có đường chí tuyến nam chạy ngang qua lãnh thổ.

- Lục địa này tiếp giáp với Ấn Độ Dương và các biển của Thái Bình Dương. Lục địa Ô-xtrây-li-a có diện tích nhỏ nhất trên thế giới.

II. ĐẶC ĐIỂM THIÊN NHIÊN CỦA CÁC ĐẢO, QUẦN ĐẢO VÀ LỤC ĐỊA Ô-XTRÂY-LI-A

1. Đặc điểm thiên nhiên các đảo và quần đảo

- Quần đảo Niu Di-len và nhóm đảo núi lửa có địa hình cao hơn so với các đảo và quần đảo san hô.

- Các đảo và quần đảo của châu Đại Dương không giàu có về tài nguyên khoáng sản. Sự khan hiếm về tài nguyên khoáng sản khiến các quốc gia gặp khó khăn trong phát triển công nghiệp.

- Ngoại trừ quần đảo Niu Di-len có khí hậu ôn đới và cận nhiệt hải dương, phần lớn các đảo và quần đảo của châu Đại Dương có khí hậu nóng, ẩm quanh năm và điều hoà.

- Trên các đảo và quần đảo hình thành rừng xích đạo hoặc rừng mưa nhiệt đới. Biển nhiệt đới có nguồn lợi hải sản phong phú và là tài nguyên du lịch quan trọng.

2. Đặc điểm thiên nhiên lục địa Ô-xtrây-li-a

a, Địa hình và khoáng sản

- Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm ba khu vực địa hình chính: vùng núi phía đông; vùng cao nguyên phía tây và vùng đất thấp trung tâm.

- Ô-xtrây-li-a có tài nguyên khoáng sản giàu có và phong phú. Các khoáng sản chính bao gồm: than, dầu mỏ, khi đốt, bô-xít, sắt, chỉ, kèm, ni-ken, đồng, thiếc, vàng, bạc, kim cương và các loại đá quý.

b. Khí hậu

- Lục địa Ô-xtrây-li-a có khí hậu khô hạn. Đại bộ phận lãnh thổ ở phía tây và trung tâm lục địa có khí hậu hoang mạc, bán hoang mạc do tác động của áp cao chí tuyến hiệu ứng phơn của dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a và dòng biển lạnh Tây Ô-xtrây-li-a.

- Khí hậu nhiệt đới phân bố ở phía bắc của lục địa.

- Khí hậu cận nhiệt phân bố ở phía nam của lục địa.

- Khí hậu ôn đới phân bố ở phía đông nam của lục địa.

c. Tài nguyên sinh vật

- Lục địa Ô-xtrây-li-a có tài nguyên sinh vật đa dạng với nhiều loài đặc hữu quý hiếm.

- Lục địa Ô-xtrây-li-a có hệ thực vật và động vật độc đáo do cách biệt với phần còn lại của thế giới. Hầu hết các loài động vật hoang dã của Ô-xtrây-li-a không được tìm thấy ở những nơi khác trên thế giới.

- Một số loại động vật tiêu biểu là: thú có túi (Kang-gu-ru và Cô-a-la), thú mỏ vịt và đà điểu. Một số loài thực vật đặc hữu là: bạch đàn, keo hoa vàng, trăm và ngân hoa.